Heç bir uşaq qanunsuz olaraq və ya özbaşınalıqla azadlıqdan məhrum edilməsin
Tərbiyə olunanların saxlanılma şəraiti
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tərbiyə olunanların saxlanılma şəraiti
Müəssisə məktəbdən, yeməkxanadan, yardımçı təsərrüfat yerlərindən, həyətyanı sahədən, peşə emalatxanalarından ibarətdir. Məktəbdə sinif otaqları, kitabxana, idman zalı, müəllimlər üçün otaqlar var. Burada dərsləri keçmək üçün ayrı-ayrı fənn otaqları nəzərdə tutulub. Sinif otaqlarının vəziyyətini qənaətbəxş hesab etmək olar.
Qeyd etmək lazımdır ki, “Açıq və qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə müəssisəsi haqqında” Nümunəvi Əsasnamənin 2.2-ci bəndinə əsasən, bu tippli müəssisələrdə hər 1-3 tərbiyə olunan üçün ayrıca yataq otaqları olmalıdır. Monitorinq zamanı isə 5-10 uşaq üçün nəzərdə tutulmuş yataq otaqları müşahidə edilib. Müsahibədə iştirak etmiş 23 uşaq onların ümumi otaqlarda – “barak”larda yatdığını və yataq dəstlərinin köhnə və çirkli olduğunu bildirib. Söhbət zamanı uşaqlardan 5-i təkadamlıq otaqda qalmaq istədiyini qeyd edib. 4 nəfər isə gecələr onlara qarşı pis rəftar olunmasından şikayət edib.
Monitorinq zamanı həmçinin məlum olub ki, müəssisə hər bir uşağın ehtiyacı və problemlərinə uyğun olaraq sosial işçi, psixoloq və yuvenal ədliyyə sahəsində mütəxəssislərin iştirakı ilə hazırlanmış və uşaqların sosial-psixoloji reabilitasiyası, cəmiyyətə və ailəyə inteqrasiyasına yönəlmiş xüsusi proqram və ya fəaliyyət planına malik deyil 28 . Müəssisə rəhbərliyinin verdiyi məlumata görə, müəssisədə saxlanıldığı müddət ərzində hər bir uşağın vəziyyətinin inkişafı və ya sosial-psixoloji statusunun dəyişməsinə dair dövrü araşdırmalar aparılır və araşdırmanın nəticəsi əsasında psixoloqun iştirakı ilə inkişaf planı hazırlanır. Lakin monitorinq keçirən zaman bu cür planlarla tanış olmaq mümkün olmadı və uşaqlarla söhbətdən məlum oldu ki, onlar bu planların mövcudluğundan məlumatsızdırlar. 29 . 23 uşaqdan 18-i valideynləri və qohumlarının onlara baş çəkmədiyini, 4 nəfər hərdənbir, 1 nəfər isə mütamadi olaraq baş çəkdiklərini bildirib. Uşaqlardan 10 nəfəri müəssisədə ziyarət edənlərlə rahat, azad və məhdudiyyyətsiz görüşmək və söhbətləşmək imkanının yaradılmadığını bildirib.
İntizam tədbirlərinin tətbiqinə gəlincə isə, uşaqların əksəriyyəti məcburi əməyə 30 cəlb
olunduqlarını bildirib. Bu isə məcburi əməyə cəlb edilmənin intizam tədbiri kimi istifadəsinə qadağa qoyan qanunun kobud şəkildə pozulmasıdır 31 . Döyülmə barədə verilən suala 32 6 nəfər
27
təlim-tərbiyə müəssisəsində 3 ilə qədər saxlanılırlar. Saxlanma müddəti şagirdin arzusu ilə təhsil pillələrindən biri başa çatdırılanadək müəyyən edilmiş qaydada uzadıla bilər”. 28 “Açıq və qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə müəssisələri haqqında Nümunəvi Əsasnamə”. Mad. 3.4: “Qapalı tipli müəssisədə şagirdin reabilitasiya müddəti onun 3 ay ərzində diaqnostikası keçiriləndən sonra müəssisənin psixoloji-tibbi-pedaqoji komissiyası tərəfindən müəyyən edilir. Şagird müəssisəyə daxil olarkən onun psixoloji, tibbi və sosial reabilitasiyasının dərəcəsini və dinamikasını müəyyənləşdirmək üçün xüsusi vərəqə açılır ki, bu da şagirdin müəssisədə qaldığı bütün müddət ərzində pedaqoq-psixoloq tərəfindən doldurulur. Bu vərəqəyə diaqnostik müayinə və müşahidələrin nəticələri, şagirdin təhsili, əməyi, ictimai fəaliyyəti və digər şagirdlərlə, valideynləri ilə (qanuni nümayəndələrilə), pedaqoqlarla qarşılıqlı münasibəti, onlarla ünsiyyəti haqqında qeydlər daxil edilir. Alınan bütün məlumat konfidensial hesab edilir və şagirdlərin hüquqlarının və qanuni mənafeyinin ziddinə istifadə edilə bilməz.” 29 “Açıq və qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə müəssisələri haqqında Nümunəvi Əsasnamə”, Mad. 1.7: “Yetkinlik yaşına çatmayanların müəssisədə saxlanılması, təhsili və tərbiyəsi qaydası onların yaşı, cinsi, habelə psixoloji vəziyyəti və səhhəti nəzərə alınmaqla müəyyən edilir. Bu zaman fərdi sosial-psixoloji diaqnostika əsasında psixokorreksiya işi üçün şəraitin yaradılması, sağlamlaşdırıcı tərbiyə tədbirləri sisteminin, ictimai faydalı işlə məşğulluğun, şagirdlərin asudə vaxtı da daxil olmaqla, günün səmərəli bölgüsünün təşkili, şagirdlərin neqativ hallardan maksimum müdafiəsi təmin edilməlidir.” 30 Uşaqlara «Siz nadinclik edəndə müəllimlər, tərbiyəçilər sizə qarşı hansı tədbirlər tətbiq edirlər?» sualı verilmişdir. 31 “Açıq və qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə müəssisələri haqqında Nümunəvi Əsasnamə”, Mad.5.12: “məcburi ictimai işlər intizam tədbiri kimi tətbiq edilə bilməz”.
26
yetkinlik yaşına çatmayan cavab vermək istəmədiyini, 4 nəfər isə hərdən döyülmə hallarının olduğunu bildirib.
Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|