Iqtisodiyotga oid atamalar va tushunchalar izohli

DEMONOPOLIZASIYA  -  (lat.  De-ajr  atish,  bekor  qilish-old 

qo'shimchasi,  yunon.  mono-  tanho  va  poleo-sotaman)-sog'lom  iqtisodiy 

bellashuvga  yo'l  berish  maqsadida      yakka  hokim  korxonalar  va 

birlashmalar o'rniga o'zaro raqobatlashuvchi ko'plab korxonalarni  tuzish. 

D.  ikki  yo'l  bilan  amalga  oshiriladi  :  1)  yirik  monopol  mavqedagi 

birlashmalar, kompaniyalar tarqatilib, ulardan mustaqil korxonalar ajralib 

chiqadi  ;  2)  yakka  hokim  korxona,  birlashma  yoki  kompaniyalar 

saqlangan  holda  ular  bilan  raqobat  qila  oladigan  korxona  yoki 

birlashmalar tashkil etiladi. 

DEKLARASIYA  -  1) hukumat, tashkilot,  firma  nomidan    rasmiy 

e'lon  qilingan  bayonot;  asosiy  prinsiplarni  tantanali  e'lon  qilish;  2) 

---

bojxonada  D.-  qimmatbaho  buyumlarni,  mahsulotlarni  chegaradan  olib 

chiqishda  va  qimmatbaho  paketlarga,  banderolga  qo'shib  jo'natiladigan 

hujjat.  Ushbu  hujjatda  paket  mazmuni,  qiymati  ko'rsatiladi:  4)  soliq  D.-

daromadning  miqdori,  manbai,  mulk  hajmi  va  boshqalar  xususida  soliq 

to'lash uchun yozilgan ariza. 

 

DEMPING  -  (ing.dumping-tashlash)-bozorni  egallash  va  undan 

raqobatchilarni  siqib  chiqarish  maqsadida  mahsulotlarni  sotuv  narxiga 

nisbatan arzonga sotish. 

 

DEPOZIT  -  1)  bank  va  tashkilotlarga  joylashtirilgan  pul  va 

qimmatbaho    qog'ozlar  (aksiya,  obligasiyalar);  2)  qarzdorning  qarz 

bergan  tashkilotga sud mahkamasi orqali o'tkazgan pul yoki qimmatbaho   

qog'ozlar miqdori.