K arim a q osim ova

maktab, Ra ’no, singil
kabi so 'zlar m isolida jud a 
k o 'p m ashqlar bilan m ustahkam lashni talab etadi. Bolalar, ayniqsa, 
singil, ko'ngil, tongi
kabi so'zlarn i b o 'g 'in g a b o'lishda qiynaladilar, 
chunki bu so'zlarda bitta jarangli undosh tovaish 
ng
h a rf birikmasi 
bilan ifodalanadi. Bu so'zlarni b o 'g 'in ga bo'lish da bu ikki harf 
sing-
lim, k o ‘ng-lim, tong-gi
so'zlaridagi kabi oldingi b o 'g 'in d a qolishi, yoki 
si-ngil, k o ‘-ngil, to-ngi
so'zlaridagi kabi keyingi b o 'g 'in g a ko'chirilishi 
kerak (Bir tovushni ifodalagan harfni ikkiga bo'lib bo'lm aydi). K e­
yingi qoida esa 
aka, ota, oila, mudofaa, mutolaa
kabi so 'z la r m isolida 
yanada k o'proq m ashq bilan o'rgatish va m ustahkam lashni talab etadi. 
Bu qoidalar keyingi sinflarda yangi m urakkabroq so 'z la r misolida 
m ustahkam lab boriladi.
Dasturga k o 'ra, tutu q belgili 
{m a’no, su n ’iy
kabi) so'zlarni bo'g'inga 
bo'lish va ko'chirishda tutuq belgisi h a r doim birinchi b o 'g 'in d a
bo'lishi, 
katta, ik k i
kabi ikkita bir xil undoshli so'zlarni b o 'g 'in ga 
bo'lganda ikkita bir xil un d oshning biri oldingi b o 'g 'in d a qolishi, 
ikkinchisi keyingi b o 'g 'in g a o 'tish i (
kat-la, ik-ki
kabi) o'quvchilarga
2-sinfdayoq o 'rg atilad i14.
GRAMMATIKA VA S O ‘Z YASALISHIGA OID
TUSHUNCHALARNI SHAKLLANTIRISHNING
METODIK ASOSLARI
B oshlang'ich sinflarda m orfologiyadan ,,o t", „sifat", „so n ", „fe’l", 
„kishilik olm oshi" tushu nchalarin i; siktaksisdan „gap", „ega", ,,ke- 
sim ", „ikkinchi darajali b o 'lak ", „uyushiq b o 'lak ", „u n d alm a" kabi 
tushunchalarni; so 'z yasalishidan „ o 'z a k " , „ q o 'sh im c h a", „o'zakd osh 
so 'z la r” kabi tushunchalarni shakllantirish ustida ish olib boriladi.
O 'qituvchi tushunchalarni shakllantirish jarayonini boshqarish, 
o'quvch ilar aqliy faoliyatini to 'g 'ri tashkil etish uchun tushuncha