M əsləhətçi: C. Q. Nuriyev. Elm V ə Təhsil Mərkəzi «Təfəkkür»



Yüklə 420,42 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/72
tarix07.01.2024
ölçüsü420,42 Kb.
#203365
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   72
Azerbaycanin iqtisadi siyaseti Azerbaycanin xarici ticaret-iqtisadi elaqeleri

T
əhlükə 
dedikd
ə, maddi, əmək, elmi-texniki resurslara və 
marketinq sistemin
ə daxil olmanın məhdudlaşdırılması başa 
düşülür. Təhlükənin iki tipi vardır; 
güc tətbiq etməklə yaranan təhlükə; 
iqtisadi 
əhvali - ruhiyyədən doğan təhlükə. 
T
əhlükənin hər iki tipi dövlətin qabaqcadan düşünülmüş 
h
ərəkətindən və ya dünya iqtisadiyyatının inkişaf meylindən 
yaranır. Təhlükənin əsas alətləri iqtisadi blokada, embarqo 
(embarqo - h
ər hansı bir ölkə ilə ticarətin tam və ya qismən 
qadağan olunmasıdır), əlaqələndirmə sistemi, diskriminasiyanın 
5



(ingilisc
ə diskriminaton - malın mənşə ölkəsindən asılı olaraq, 
idxal mallarına tətbiq olunan tədbirlərdir) müxtəlif metodlarıdır. 
Bel
əliklə, milli iqtisadi təhlükəsizlik dedikdə, ölkənin 
əmtəə və xidmətlərlə təmin olunması, milli iqtisadiyyatın səmərəli 
inkişaf etməsi üçün təhlükə yaradan xarici amillərin təsirindən 
qorunması başa düşülür. Əgər ümumi daxili məhsulun (ÜDM) 
s
əviyyəsi nəzərdə tutulan və ya təsadüfi xarici hadisələrdən 
asılıdırsa, onda milli iqtisadiyyat təhlükədədir. 
Əgər ÜDM səviyyəsi xarici amillərə reaksiya verərsə və 
onların nəticələrini neytrallaşdırmaq mümkün deyilsə, onda 
iqtisadi t
əhlükəsizliyin səviyyəsi aşağı düşür. Milli iqtisadi 
t
əhlükəsizlik məfhumu ilə yanaşı beynəlxalq iqtisadi təhlükəsizlik 
m
əfhumu da işlənilir. Bunun mənası möhkəm sülhün yaranması 
üçün iqtisadi və institusional şərait yaradan qarşılıqlı etibar və 
b
ərabərliyə əsaslanan sistemdir. 
Xüsusi iqtisadi təhlükəsizlik dedikdə, hər hansı ölkənin 
birt
ərəfli, nə iqtisadi, nə də siyasi üstünlük əldə edə bilməməsi 
başa düşülür. 
Ölkənin rəqabət qabiliyyəti bir çox amillər əsasında 381 
göstəricini 8 ümumi amildə birləşdirməklə müəyyən edilir: 
1. daxili iqtisadi potensial
2. xarici iqtisadi 
əlaqələr; 
3. 
dövlət tənzimlənməsi; 
4. maliyy
ə-kredit sistemi; 
5. infrastruktura: 
6. 
İdarəetmə sistemi; 
7. elmi-texniki potensial
8. 
əmək ehtiyatları. 
51 


Bu göstəricilərə hər bir ölkədə analitiklərin, ekspertlərin və 
iri şirkət rəhbərlərinin sorğuları da əlavə olunur. Bu 
qiym
ətləndirmə bütün ölkələrə deyil, yalnız sənaye cəhətdən 
inkişaf etmiş, bəzi inkişaf etməkdə olan ölkələrə (hər şeydən 
əvvəl yeni sənaye ölkələri), həmçinin keçid iqtisadiyyatlı ölkələrə 
aiddir. Bu göstəricilər ölkələr üzrə xüsusi metodika ilə balların 
miqdarına görə qruplaşdırılır. Balların dərəcəsi yalnız məhsuldar 
qüvvələrin inkişaf səviyyəsini deyil, eyni zamanda dünya 
iqtisadiyyatında gedən dəyişikliklərə ölkələrin uyğunlaşma 
xüsusiyyətlərini sübut edir. 
Qabaqcıl ölkələrin dünya bazarında rəqabət qabiliyyəti 
aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir: 
Dünya bazarında ölkələrin rəqabət qabiliyyətinin reytinqi 

Yüklə 420,42 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   72




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin