mavzu soat juftlik Bolalar rivojlanishining genetik asoslari


Prenatal o'sish bosqichlari



Yüklə 0,49 Mb.
səhifə14/27
tarix06.03.2023
ölçüsü0,49 Mb.
#86819
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27
Rivojlanish 4-mavzu

Prenatal o'sish bosqichlari
Rivojlanayotgan bola juda ko'p vazifalarni bajarishi kerak, shu jumladan, yangi hujayralarni o'stirish, onaning tanasi bo'ylab harakatlanish, ona bachadonining ichki devoriga joylashish, oziqlanish va chiqindilarni chiqarib yuborish, asosiy tana tuzilmalarini shakllantirish va qayta tiklash va boshlang'ich o'quv qobiliyatlarini faollashtirish. Prenatal rivojlanish uch bosqichga bo'linadi: zigota, embrion va homila davrlari.
Zigotaning rivojlanishi
Tuxum hujayrasi va sperma o'z xromosomalarini birlashtirishi natijasida hosil bo‘lgan yangi mavjudot zigota deyiladi. Bachadon naychasi orqali bachadon tomon o'tayotganda zigota yangi hujayralarni hosil qiladi. Mitoz deb nomlangan jarayonda zigota o'z hujayralarini takrorlaydi, shundan so‘ng har bir yangi hujayrada 46 xromosoma hosil bo‘ladi. Mitoz paytida DNKning spiral zinapoyasi o'zini to'g'rilaydi va o'rtasidan ikkiga bo'linadi va har yarmi asl tuzilishini tiklaydi. Har bir xromosomaning ikkita aniq nusxasi hosil bo'lgandan so'ng, har bir juftlikdan bitta nusxa hujayraning qarama-qarshi tomonlariga o'tadi, hujayra asta-sekin bo'linadi va ikkita yangi hujayralar hosil bo'ladi. Ushbu mitoz jarayoni butun umr davom etadi.
Zigotada mitoz quyidagi tartibda sodir bo'ladi. Birinchi hujayra ikkita hujayraga bo'linadi; bu ikkita hujayra bo'linib to'rtta hujayradan iborat bo'ladi; to'rt sakkizga bo'linadi. Va zigota 16 hujayradan iborat bo'lib, bachadonga kirib boradi. Ushbu hujayralar o'zlarini sharning tashqi qoplamasi bilan moslashtiradi. Endi taxminan bir haftalik zigota bachadon devoriga yopishadi. Zigota ikki qismga bo'linadi: biri mayda jonzot bo'lib, u yanada rivojlanib, embrionga aylanadi, ikkinchisi platsentaga aylanadi, bachadondagi ovqatlanishni ta'minlovchi gubkali tuzilish. Hujayralar ixtisoslasha boshlaydi va shu kabi boshqa hujayralar bilan birlashib, asab tizimi va miya kabi alohida tuzilmalarni hosil qiladi. Implantatsiya qilingan zigota gormonlarni ajratib, tuxumdonlarga kontseptsiya sodir bo'lganligi va hayz ko'rishning oldini olish kerakligini aytadi. Ikki qisqa hafta ichida yangi mavjudot o'sishni boshladi.

Yüklə 0,49 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin