Partlayış və yanğın təhlükəli yerlərdə (texnoloji proseslərdə) elektrik
avadanlıqların seçilib quraşdırılması üçün orada istifadə edilən maddələrin tərkibi
və xassələri məlum olmalıdır.
Elektrik qurğularının qaydalarına (EQQ) əsasən tezalışan maddələrin
(maye, qaz,buxar) hava ilə qarışığı kateqoriya və qruplara bölünür.
Qaynar (yanar) maddələrin kateqoriyaları təcrübə ilə onların 2,5 litr
həcmdən qabığı (divarı) vasitəsilə 25 mm məsafədə paralel səthdən xarici mühitə
yanma manbəyi verə bilmə qabiliyyəti ilə müəyyən edilir.Bunun üçün 2 qab
arasında aralıq saxlamaqla partlayış təhlükəli maddə ilə doldurulur.B
4
50%
tezliklə,təkrar təyinat sayından (100-1000 təcrübə) daimi-stabil verilən partlayış
təyin edilmiş minimal həddən (1 mm) və yanar maddənin fiziki-kimyəvi
xassəsindən asılıdır. Kritik aralıq (zazor) nə qədər kiçik olsa həmin qarışıq da bir o
qədər təhlükəli olur. Bu baxımdan hidrogen daha partlayış təhlükəlidir.Onun hava
ilə qarışığı 0,35 mm-dən az aralıq olan halda partlayış vermə qabiliyyətinə
malikdir.
Yanan yerlərə su aşağıdakı formalarda verilir :
-güclü kompak formasında-axınında ( 28-50 mm)
-püskürücü axınla (su damcısının diametri 100 mkm-dən yüksək)
-zərif püskürmə (su damcısının diametri 100 mkm-ə qədər)
-məhlul formasında (0,2-2,0% nəmləndiricilərlə,səthi gərilməni azaltmaq üçün)
-subrometil emulsiyası (90%
𝐻
2
O+10% brom etil,södürmənin effektini
artırmaq üçün,kimyəvi reaksiyanı əyləndirmək üçün)
Sudan kompakt və səpələyici axınla əsasən bərk maddələr yanarkən istifadə
olunur...
Sprinklerli və drençerli qurğular...
Yanğın söndürən köpüklər...
İnert qazlarla söndürmə...
𝑁
2
,C
𝑂
2
...
Bərk odsöndürən vasitələr... kremnezem,infuzor torpaq,talk ...
Maye odsöndürən maddələr...
Avtomatik yanğınsöndürmə qurğulat...
İlkin yanğınsöndürmə vasitələri ... tipa OP-5 ...
