Mühazirə toplusu Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

 
14.6 Tikinti konstruksiyalarının odadavamlılığı. 
Tikinti konstruksiyalarının yanğın şəraitində,yüksək temperaturda 
göstərdiyi müqavimət və istismar xüsusiyyətlərini saxlamaq qabiliyyətidir. 
Odadavamlılıq konstruksiyaların əsas xassələrindən hesab olunur. TN və Q ilə 
reqlamentləşdirilir. Konstruksiyanın öz aparıcı və çəpərləyici xassəsini itirdiyi 
müddət odadavamlılıq həddi adlanır.Odadavamlılıq həddi konstruksiyanın 
yoxlandığı vaxtdan aşağıdakı hallardan biri verənə qədər saatla ölçülür :
a)konstruksiyada alov və yaxud yanma məhsulu keçən çat və deşik əmələ gələn 
hala qədər ; 

---

b)konstruksiyanın qızdırılmayan hissəsində temperaturun orta həddlə 140 C 
yüksəlməsi və yaxud konstruksiyanın yoxlamaya qədər olan temperatura nisbətən 
hər hansı nöqtəsində 180 C artdıqda və ən nəhayət yoxlamaya qədər 
temperaturdan asılı olmayaraq 220 C-dən çox olduqda ; 
c)konstruksiya aparıcı qabiliyyətini itirdikdə,yəni dağıldıqda (töküldükdə) 
odadavamlılıq həddinin qiyməti eksperimentlə və ya hesaba müəyyən edilir.Əsas 
metod isə eksperimental metod hesab edilir.Metodun əsas müddəaları 
standartlaşma üzrə Beynəlxalq təşkilatların əsasnaməsində və TN və Q-da 
göstərilir... 
14.7 Yanğın əleyhinə çəpərlər (səddlər) 
Yanğın əleyhinə çəpərlər binada yanğının yayılmasını məhdudlaşdırmaq 
üçündür.Onlara yanğın əleyhinə divarlar və yanmayan arakəsmələr daxildir.Yanğın 
əleyhinə divarlar özülə söykənməli və odadavamlılıq həddi 2,5 saatdan az 
olmamalıdır. 
Yanğın əleyhinə divar bütün binanın hündürlüyünü örtməlidir.Yanmayan 
materialdan (konstruksiya) olduqda yanğın əleyhinə divar tavandan (örtükdən , 
çardaqdan) 30 sm,yanan konstruksiyadan olduqda 60 sm hündür olmalıdır. 
Yanğın əleyhinə divar örtük və çardaqdan o vaxt yüksək olmamalıdır 
ki,bina yanmayan örtüklə,yanmayan istiləşdirici materialla ya yanmayan çardaqla 
bağlansın. 
Yanğın əleyhinə divarlarda qapı arakeçmələrinin olmasına icazə verilir, 
lakin bu arakeçmələr yanğın əleyhinə qapılarda bağlanır.Belə qapılar yanmayan və 
ya çətin yanan,odadavamlılıq həddi 1,2 saatdan az olmayan materialdan 
hazırlanmalıdır. Belə qapılar metal karkasdan və polad örtükdən ibarət olur.Aralıq 
isə mineral pambıq və ya vermokulitlə doldurulur. 

---

Bir qayda olaraq yanğın əleyhinə qapılar öz-özünə bağlanan olmalıdır. 
Asılma qaydasına görə qapılar asılqan,aralanan və qalxıb-enən formada 
olur.Yanğın əleyhinə divarlarda pəncərələrdə qoyula bilər.Lakin onların 
materialının odadavamlılıq həddi 1,2 saatdan az olmamalıdır. 
İstehsal binalarında digər elementlərdən döşəmə mühüm əhəmiyyət kəsb 
edir. Bəzi maddələr (etil efiri,asetilen) qığılcımdan,zərbədən,sürtünmədən alışa-
yana bilər.Ona görə belə yerlərdə döşəməni zərbədən qığılcım verməyən 
materialdan (əhəngdaşı doldurucu asfaltdan,çətin yanan plastikdən və s.) 
hazırlayırlar və s.