ularni birdan kichik boMgan moslashtiruvchi koeffitsient (px yordamida o‘zaro bog‘lash mumkin: аь=<ут(рҳ. Bunda ustuvorlik sharti quyidagi ko'rinishni oladi: a < c r r
Qurilish normalarida oqish chegarasining eng kichik miqdori sifatida hisobiy qarshilik R qoMlanilishini e’tiborga olsak, yuqoridagi shart quyi dagi ko‘rinishda yoziladi: _ cr < R
t , bu yerda Ф\ ~ • Real konstruksiyalarda siquvchi kuchlaming aniq markazi boMmaydi, ular hamma vaqt ma’lum yelkaga ega boMadi, bu esa kritik kuchlanishning kamayishiga olib keladi. Buni e’tiborga olib, normalarda yana bir koeffit sient kiritilgan:
> bu yerda: - tasodifiy yelka «е» orqali qo‘yilgan siquvchi kuchdan hosil boMgan kritik kuchlanish. Uning qiymati nazariy yoki tajriba usuli bilan aniqlanadi. Natijada bo‘ylama egilish koeffitsienti quyidagi ko‘rinishni oladi: cr, cr .p, =_*!!. cr, cr Shunday qilib, siqilgan sterjenlarning ustuvorlik sharti quyidagi formu la bilan ifodalanadi:
сг = — < R(p\ F bu yerda P - hisobiy siquvchi kuch; F - sterjenning ko‘nda!ang yuzasi; R - materialning siqilishga boMgan hisobiy qarshiligi. Metall konstruksiyalarida qoMlaniladigan poMatning turli markalari uchun bo‘ylama egilish koeffitsienti ^ning qiymati egiluvchanlik Aga bogMiq holda 13.1-jadvalda berilgan. 13.1-jadval Markaziy siqilgan sterjenlar uchun bo‘ylama
