ONA TILI 5-sinf 227-mashq. Fonetik hodisalar, ya’ni so‘zlarda tovush tushishi, tovush ortishi va tovush almashishi hodisalari haqida o‘rganganlaringizni yodga oling. Yozuvda aks etadigan o‘zgarishlar haqida fi krlashing. Matndagi qaysi so‘zlarda shunday o‘zgarishlar kuzatildi? Ularni dafta- ringizga yozing. Masalan: no‘xatdek + -kina, -gina → no‘xatdekkina 228-mashq. Uch guruhga bo‘lining. 1-guruh tovush tushishi, 2-guruh tovush ortishi, 3-guruh tovush almashishi hodisasiga misollar yozsin. 5 daqiqa ichida kim ko‘p so‘z yozadi? Baliqlarning naqadar aqlli ekanini baliq oviga qiziquvchilar ham
yaxshi biladi. Bu jonzotlar o‘ta ziyrak bo‘lib, xavfl i xo‘raklarni eslab
qolishadi, och bo‘lsa ham xo‘rak…(-
ga ,-
ka ) tegmaydi. (
B. Sheraliyev )
Baliqlar xotirasi bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsa-
tadiki, juda ko‘p baliqlar bir necha oydan bir necha yilgacha bo‘lgan
ma’lumotni esda saql...(
a, o )vchi bo‘lar ekan. Masalan, kanal laqqa-
chasi o‘ziga yemish berib yurgan odamning ovozini 5 yildan keyin
ham esla…(-
gan ,-
kan ,-
qan )i yoki tillarang tovonbaliq o‘ziga ozuqa
beriladigan idishni bir yildan keyin ham tani…(-
qan, -gan, -kan )
i olim-
lar tomonidan qayd etilgan.
Munosabat bildiring.
1. Baliqlarning shunday ajoyib xususiyatlarga egaligini avval ham bilarmidingiz? 2. Qaysi baliq miyasi hajm jihatidan boshqa baliqlar miyasidan ustun turadi? 3. Matnning so‘nggi gapiga mos biror maqol ayta olasizmi? Masalan: Toqatliga tog‘lar egar boshini,
