149
to‗g‗risidagi qonun hujjatlari, jamoa kelishuvlari, shuningdek jamoa
shartnomalari va boshqa lokal normativ hujjatlar bilan tartibga solinadi‖
1
.
Mehnat sohasidagi ijtimoiy sheriklik munosabatlari mamlakatimizda
dunyoning ko‗p mamlakatlarida bo‗lgani singari bipartizm (ikki
tomonlama) shaklida, masalan,
jamoa shartnomalari hamda tripartizm
(uch tomonlama) masalan,
ish beruvchilar, yollanma ishchi va
xizmatchilar hamda davlat hokimiyati organlari yoki ularning vakillari
ishtirokida olib borilmoqda. Mamlakatimizda 2011 va 2014 yillarda ijroiya
hokimiyati (Vazirlar Mahkamasi), biznes vakillari (Savdo-sanoat palatasi)
hamda
yollanma
ishchi
va
xizmatchilar
(Kasaba
uyushmalari
Federatsiyasi) tonidan imzolagan
“Bosh kelishuv”lar ham mehnat
munosabatlari sohasidagi ijtimoiy sheriklik ham mustahkam me‘yoriy-
huquqiy asosda olib borilayotganidan dalolat beradi.
Har qanday mamlakat hududida aholining ko‗pchiligi manfaatlarini
ko‗zlaydigan adolatli ijtimoiy tartibotlarni joriy etish faqatgina davlat
organlarining ishi emas. Jahon tarixi guvohlik berishicha, ijtimoiy
nizolarni alohlida holda davlat ham, oila ham, bozor munosabatlari ham
hal etolmaydi. Faqatgina
ijtimoiy sheriklik, ya‟ni ijtimoiy-siyosiy
maydondagi turli kuchlarning konstruktiv muloqotigina insonlarga xos
turmush kechirish imkoniyatlarini berishi mumkin. Hozirgi kunda
O‗zbekistonda ijtimoiy sheriklik munosabatlarini hayotga tadbiq
etishning asosiy maqsadi
davlat va fuqarolik jamiyati o„rtasida katta
ijtimoiy ahamiyatga molik dasturlarni amalga oshirishda o„zaro
hamkorlikni ta‟minlashdir.
O‗zaro hamkorlik jamiyatda mavjud bo‗lgan qashshoqlik,
jinoyatchilik, atrof-muhitning ifloslanishi, yetimlik singari ijtimoiy
muammolarni hal qilish uchun zarur. Bu jarayonda ishtirok etayotgan
barcha tomonlar ana shu muammolarni hal etishda o‗zlarining
mas‘uliyatlarini his etishlari lozim.
Hozirgi kunda ijtimoiy sheriklikning mohiyati ijtimoiy-siyosiy
maydondagi kuchlar: davlat tuzilmalari, tijorat korxonalari va notijorat
tashkilotlari o„rtasidagi konstruktiv aloqadorlik sifatida anglashiladi.
Ijtimoiy fanlarda bu kuchlar
1-, 2- va 3-sektor nomlari bilan yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: