yoki motivlar kurashi natijasida qaror qabul qilinadi, ya’ni muayyan
maqsad va unga erishish usuli tanlanadi.
Irodaviy xatti-harakatning so‘nggi jihati ijrodir. Unda qaror
harakatga aylanadi. Ijrodagi irodaviy xatti-harakatda yoki ishlarda
kishi irodasi namoyon bo‘ladi.
Irodaviy hodisaning eng muhim bo‘g‘inlari – qaror qabul qilish va
uni ijro etish ko‘pincha alohida emotsional holatning, irodaviy zo‘r
berish sifatida tavsiflanadigan holatning kelib chiqishiga sabab bo‘la-
di. Irodaviy zo‘r berish emotsional hayajon shakli bo‘lib, kishining
harakatiga qo‘shimcha motivlarni vujudga keltiruvchi, gohida yo‘q
bo‘luvchi yoki yetarli bo‘lmaydigan ichki resurslarning (xotira,
tafakkur, xayol va boshqalarni) safarbar etuvchi va ancha zo‘rayish
holati kabi boshdan kechiriladigan sabablardir.
Irodaviy zo‘r berish natijasida ayrim motivlarning harakatini
to‘xtatib qo‘yib, boshqalarining harakatini haddan ziyod kuchaytirish
mumkin.
Tashqi to‘siqni yengib o‘tish lozim bo‘lgan ichki qiyinchilik, ichki
qarshilik kabi boshdan kechiriladigan bo‘lsa, u irodaviy zo‘r berishni
talab qiladi.
Shuni xulosa qilamizki, iroda shaxs faolligining alohida shakli,
uning xulq-atvorini tashkil etishning u tomonidan qo‘yilgan maqsad
bilan belgilanadigan alohida turidir.
Irodaviy hodisada (irodaviy harakatda) uni motivlashtirishning
barcha uchta tomoni – faollik manbai, uning yo‘nalganligi va o‘zini
o‘zi boshqarish vositalari aks etadi.
Dostları ilə paylaş: