Toshkent 2020 yil

XVIII.4. 
Barqaror 
rivojlanish 
dasturining 
global 
ekologik 
muammolarini bartaraf etishdagi roli. 
Atrof muhitning ifloslashshsh tabiat va 
inson faoliyati bilan bog‘liq, tarzda ro‗y berishi mumkin.
Tabiiy ifloslanishning asosiy manbalari:
vulqonlar otilishi, sel, zilzila, 
ko‗chki, suv toshqini, kuchli shamollar, yong‘inlar kabi tabiiy jarayonlar natijasida 
sodir bo‗ladi. Bu turdagi ifloslanish bevosita tabiiy jarayonlar bilan bog‘liq bo‗lib, 
unda inson ishtiroki bo‗lmaydi. 
Inson xo‗jalik faoliyati bilan bog‘liq barcha ifloslanishlarni antropogen 
ifloslanish, deb ataladi
. Antropogen ifloslanish tabiat komponentlari bo‗yicha: 
suvning ifloslanishi, havo yoki tuproqning, yana shuningdek, landshaftlarning 
ifloslanishi kabi guruhlardan iborat.
Antropogen ifloslanish davomiyligiga ko‗ra
:

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
273 
a). V
a
qtinchalik; b). Doimiy
;
Tarqalish ko‗lamiga ko‗ra
:
A.
 
Sayyoraviy (global);
B.
 
hududiy (regional);
C.
 
Mahalliy (lokal) guruhlarga ajratiladi
.
Ifloslanish turi va manbalari jihatidan
: 
fizik, kimyoviy, biologik, mexanik va 
boshqa
turlarga bo‗linadi. 
Ularning yana qator tarmotqlari bor. 
Masalan,
fizik ifloslanishning o‗zi 
issiqqlik, yorug‘lik, shovqin, radiaktiv, elektromagnit bilan ifloslanishga 
ajratiladi
. Antropogen ifloslanish kuchaygan sari turli muammolarni, ba‘zan inson 
hayoti uchun o‗ta xavfli ekologik muammolarni keltirib chiqrayotganligi kun sayin 
ravshanlashmoqda. Ayniqsa, ushbu muammolarning ta‘sir kuchi va ko‗lami ortib 
borayotganligi juda tashvishli xoldir.