2.5. Yemək, içki, qab-qacaq adları Bu adlar məişət leksikasının obyektini təşkil edir:
Aş.Bu söz Azərbaycan dilinin Basarkeçər şivəsində “əriştə” mə-
nasını ifadə edir: A Balle, aş pişiribənə? (7, 27).
Azərbaycan dilinin Arpaçay kəndləri (Türkiyə) şivələrində aş sözü “yemək, xörək” mənasında işlənir: Sən gedənnən nə aş yemişəm, nə əppəx` yemişəm (Aslanxana k.) (27, 231). Bu sözə Muğan qrupu
və Cəlilabad rayon şivələrində “duru xörək” mənasında təsadüf edi-
lir. Məsələn, bəzi xörək adları bunu sübut edir: Xəmraşı, süddüaş, ayran aşı (dovğa) və s. Bu qədim leksemin ziyafət, qonaqlıq sözləri
ilə bağlılığını xalq danışıq dilində işlənən bəzi etnoqrafik səciyyəli
sözlərin tərkibində də görmək olur. Məs: Oruc aşı, alla:şı, imamaşı, həcaşı (Şərqi Abşeron) (48, 104). Həmin sözün “yemək, xörək” mə-
nası Azərbaycan ədəbi dili nümunələrində müşahidə edilir: Yapağlu qocayı Dəpəgözə verüη, aşın pişürsün–dedi; Ayğır atum boğazlayub, aşum vergil (KDQ); Eşqün odi pişürmişdi dürlü aşlar; Xəstə olalı kö- nül eşqündən, ey can parəsi, İçərəm ğəm mətbəxindən dürlü-dürlü aş- lar (Nəsimi) (27, 231).
Aş sözü müasir Azərbaycan dilində “plov” mənasında işlənir.
Məs: Südlü aş. Lobyalı aş. Çığırtmalı aş. Qiyməli aş və s. (7, 149). E.
Əzizov aş sözünü ilkin mənasını və fonetik tərkibini saxlayan sözlər
sırasında qeyd edir (27, 231). Qüdsiyyə Məmmədova Salyan şivəsin-
də aşxana sözünün “mətbəx” mənasında işlənməsini maraqlı fakt
kimi qeyd edir (48, 104). Ədəbi dilimizdə də bu söz “yeməkxana”
