Xirurgik kasalliklar

Etiologiyasi  va  patogenezi.  Qizilo’ngachning  xavfsiz  o’smalari  paydo 

bo’lishi,  umuman  o’smalarning  paydo  bo’lishi  singari,  etarlicha  o’rganib 

chiqilmagan.  Bu  o’rinda  juda  issiq,  qattiq  va  achchiq  ovqatlar  iste’mol  qilish 

natijasida qizilo’ngach shilliq pardasining surunkali tarzda ta’sirlanib turishining 

ahamiyatini qayd qilib o’tish lozim. 

Patologik anatomiyasi. Qizilo’ngachning xavfsiz o’smalari yakka va ko’p 

sonli  bo’lishi  mumkin.  Bo’shliq  ichidagi  (intramural,  shilliq  pardadan 

tashqaridagi)  xavfsiz  o’smalar  farq  qilinadi.  Ko’pchilik  hollarda  bo’shliq  ichi 

o’smalari  uchraydi.  Ularda  oyoqcha  bo’lishi  ham,  bo’lmasligi  ham  mumkin. 

Oyoqchali  o’smalar  (aksariyat  fibromalar)  odatda  qizilo’ngachning  eng 

proksimal  yoki  distal  bo’limida  joylashadi.  O’smaning  o’lchamlari  birmuncha 

katta.  Eng  yirik  o’smani  (leyomioma)  Kepper  tasvirlagan,  uning  og’irligi  1  kg 

420  g  bo’lgan.  Leyomiomalar  ko’p  uchraydi,  ular  yakka-yakka  va  ko’p  sonli 

---

 

275 

tugunlar  ko’rinishida  bo’ladi.  Qizilo’ngach  devorining  butun  mushak  qatlami 

ichiga  diffuz  kirgan  ko’p  sonli  mayda  tugunchalar  ko’rinishidagi  tarqalgan 

leyomiomatoz ham uchrab turadi. 

Leyomiomalarning  yuzasi  odatda  silliq,  yumaloq  tuzilmalar  ko’rinishida, 

atrofdagi  to’qimadan  yaxshi  chegaralangan,  ular  tartibsiz  joylashgan  mushak 

tolalari  yoki  ularning  tutamlaridan  iborat  bo’lib,  orasida  ba’zan  nekrozga 

uchragan qismlar, qon quyilishlar va ohaklangan qismlar uchraydi.  

Lipomalar  yog’  to’qimadan  tashkil  topgan  bo’lib,  kuchsiz  stromasi  bor, 

bo’laksimon tuzilgan.