Xirurgik kasalliklar
Yüklə 10,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O’pka gangrenasi – o’pka to’qimasining bir qismi yiringli-irigan nekrozga
uchrayshi. Bu jarayon o’pka abstsessidan farqli o’laroq, o’pka gangrenasida sog’lom to’qimadan chegaralangan kapsula bilan ajralib turmaydi (chegarasiz bo’ladi). Gangrenoz abstsess ham farq qilinadi, u o’pka to’qimasining bir qismini yiringli-chirigan nekrozi bo’lib, uning sekvestratsiyaga va o’pka to’qimasining zararlanmagan qismlaridan chegaralanib turishga moyilligi bo’ladi. Klinik manzarasi. Bemorning ahvoli og’ir, isitma gektik tabiatga ega bo’ladi, bemor terlaydi, nafasi siqadi, ko’p miqdorda badbuy hidli balg’am ajraladi, bemor qon tupuradi. Rentgenologik tasvirda katta, shakli yo’q diffuz qorong’ilik aniqlanadi, uning tarkibida o’pka to’qimasining irib ketayotganini
50
ifodalaydigan ko’p sonli yorug’ soyalar ko’rinadi. Plevra bo’shlig’ida suyuqlik aniqlanadi. O’tkir yiringli kasalliklarni kompleks davolash lozim bo’ladi. Hozirgi vaqtda asosiy davolash usuli konservativ muolaja bo’lib, ayni vaqtda kichik invaziv jarrohlik amaliyotlari: transtorakal, endobronxial drenajlash, uzoq muddatli regionar infuziya uchun bronxial arteriyani kateterlash amalga oshiriladi. O’tkir davrda operativ aralashuv kasallik asoratlar bilan kechgandagina (o’pkadan qon ketganda) yoki muolaja naf bermaganda, jarayonning tarqalishga moyil bo’lganidagina qo’llaniladi. O’pkadagi o’tkir yiringli jarayonlarda konservativ muolajaning tamoyillari quyidagilardan iborat bo’ladi: 1. Antibakterial muolaja – bakteriyalar turini va ularning antibiotiklarga ta’sirchanlik darajalarini bakterioskopiya va ekish ma’lumotlarini hisobga olgan holda tayinlanadi, sulfanilamidlar ham ishlatiladi. Antibakterial muolajaning ta’sirchanligiga erishish uchun zararlanish o’chog’ida davo preparatlari kontsentratsiyasini oshirib, ularni arteriyalarga yuboriladi. Bronxial arteriyaga kateter o’rnatib, muolajani o’sha orqali amalga oshirish eng samarali tadbir hisoblanadi. O’pkaning o’tkir yiringli xastaliklarida 60%gacha hollarda kasallik qo’zg’atuvchisi aeroblar bilan birga kelgan anaerob noklostridial infektsiya hisoblanadi. Noklostridial anaerob
infektsiyaning belgilari deganda yiringli suyuqlikning badbo’y hidi, yallig’lanish o’choqlaridagi to’qimalar nekrozi, odatdagi bakteriologik tekshiruvning natijalari manfiy bo’lganda ham, tushuniladi. Anaeroblarga qarshi metronidazol (trixopol), tinidazol, klaforan, rifambitsin, doksitsiklinlar yaxshi ta’sir qiladi. 2. Traxeobronxial yo’llar – mikroorganizmlarni yo’qotadigan, yallig’lanishni kamaytiradigan, balg’amni suyuqlashtiradigan va
uni ko’chiradigan dorivor aralashmalar yuborib sanatsiya qilinadi. Shuningdek bronxial shoxni kateterlash, mikrotraxeostomiya, sanatsion bronxoskopiya qilish yo’li bilan patologik suyuqlik tortib olinadi. Bunda sanatsiya uchun 51
qo’llaniladigan aralashmalar tarkibiga 2% li kaliy bikarbonat eritmasi (2 ml), mikrofloraga sezuvchanlikni hisobga olgan holda antibiotiklar, antiseptiklar (dioksidin, furagin), balg’amni suyultiradigan moddalar (mukosolvin 10%-1,0), proteolitik fermentlar (tripsin, ximotripsin 10-15 mg), bronxolitiklar (eufillin 0,5-1,0, 12%, novodrin 0,5%-0,5; efedrin 5%-0,5), gormonal preparatlar (gidrokortizon 25-50 mg) kiritish maqsadga muvofiq bo’ladi. 3. O’pka abstsesslari va plevra empiemasini sanatsiya qilish – abstsess bo’shlig’ini bronxoskopik yoki transtorakal yo’l bilan kateterlash, torakotsentez orqali aktiv aspiratsiya qilish va yiringli bo’shliqni yuvishni tashkil qilishdan iborat. Traxeobronxial shoxni chetlab o’tib yiringli suyuqlikni evakuatsiya kilish, nafas olish a’zolari faoliyatini yaxshilaydi, intoksikatsiyani kamaytiradi, bemorni tezda sog’ayib ketishga yordam beradi. 4. Detoksikatsion muolaja. Siydik haydovchi preparatlar (laziks, gipotiazid va b.) orqali diurez stimulyatsiyasi yordamida vena qon tomiriga o’tkaziladigan infuzion (tuzli eritmalar) muolajani o’z ichiga oladi. Hozirgi vaqtda detoksikatsiyaning birmuncha ta’sirchan, ekstrakorporal usullari – gemosorbtsiya, limfosorbtsiya, plazmoferez va qonni ultrabinafsha nurlatishdan foydalanilyapti. 5. Suv-elektrolit buzilishlarni bartaraf etish. 6. Umumiy quvvatni oshiruvchi muolaja – gemotransfuziya, plazma, qonning oqsilli o’rinbosarlari, glyukozaning kontsentrlangan eritmalari ni quyish, anabolik preparatlar, temir preparatlarini va vitaminlarni qo’llashdan iborat.
7. Immunitetni oshiruvchi muolaja. Stafilokokk anatoksini quyidagi sxemaga ko’ra yuboriladi: 3 kunlik tanaffus bilan 10 in’ektsiya – 0,1, 0,2, 0,3 ml va h. k. Antistafilokokk giperimmun zardob 100-150 ml 3-5 marta. Antistafilokokk gammaglobulin (mushak orasiga) 5 ml 8-10 marta kun ora. T- aktivin. Dekaris 50 mg kunora 3-5 kun ichida. Prodigiozan in’ektsiyasi 30 kungacha: 0,2, 0,5, 0,6, 0,7, 1,0 mg. Metiluratsil 0,5 mg kuniga 2 marta 10-15 kun mobaynida.
52
8. Qonning ivish xususiyatlarini va mikrotsirkulyatsiyani normallashtirish qonning reologik xususiyatlarini yaxshilaydigan preparatlar, antiagregantlar (reopoliglyukin, aspirin, kurantil, trental) qo’llash. O’pkadagi og’ir destruktiv jarayonlarda DVS sindromining dastlabki ko’rinishlari borligini hisobga olib, antiferment-krioplazma bilan kompleks muolaja tadbirini o’tkazish tavsiya etiladi (100 ming birlik kontrikal venaga, 5 ming birlik geparin teri ostiga sutkasiga 4 marta, yangi muzlatilgan zardob).
Yüklə 10,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|