Xirurgik kasalliklar
Yüklə 10,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gidatidoz exinokokkoz
|
O’pkaning parazitar kasalliklari O’pka exinokokki – mamlakatimizda eng ko’p tarqalgan parazitar o’pka kasalligidir. Yurtimiz shu kasallikning endemik o’choqlaridan biri sanaladi. Gidatidoz va alveolyar exinokokkoz farq qilinadi. O’pka aksariyat gidatidoz jarayonga uchraydi. Gidatidoz exinokokkoz – qo’zg’atuvchi – tasmasimon gijja Echinococcus granulosis bo’lib, hayvonlar, aksariyat itlar, bo’rilar ichagida parazitlik qiladi. Qo’ylar, yirik qoramol oraliq xo’jayini hisoblanadi. Asosan alimentar yo’l bilan yuqadi. O’pkada parazit lichinkalari diametri 14-20 sm ga etadigan kistalar shakliga ega bo’ladi. Kistalarning yupqa xitin pardasi bo’lib, uning atrofida zich fibroz parda rivojlanadi. Ular orasida yoriqsimon bo’shliq bo’ladi. Uncha katta bo’lmagan kistalarda klinik belgilar bo’lmasligi mumkin. Kista o’sib atrofidagi a’zolarni bosib qo’yganda klinik belgilar paydo bo’lishi ehtimol. Exinokokk kistasi bronxga yorilganda qattiq yo’tal tutib, o’zida xitin parda uziq-yuluqlari va kichik palak otuvchi kistalarini tutgan ozroq miqdordagi suyuqlik ajralib chiqadi. Ko’pchilik hollarda bemorlarning ahvoli yomonlashadi, harorati ko’tariladi. Kista plevra bo’shlig’iga yorilganda keskin behollik, issiq suyuqlik quyilgandek bo’lishi, hushni yo’qotish, arterial qon bosimining tushib ketishi, sovuq ter paydo bo’ladi. Shoshilinch jarrohlik amaliyoti o’tkazilmasa, yiringli plevrit rivojlanadi. Exinokokk kistasi yiringlab ketganda tana harorati 38-39°S gacha ko’tarilib, ko’p vaqtgacha balandligicha qoladi. Yiringlagan kista yorilganda yo’tal bilan o’zida xitin pardasi qoldiqlari, skolekslar saqlagan yiringli suyuqlik ajraladi. Diagnoz rentgenologik tekshiruv orqali aniqlanadi – o’pkada gomogen, konturlari aniq sharsimon tuzilmalar borligi shundan dalolat beradi. Qo’shni bronx yotoq yarasida exinokokkning xitin va fibroz pardasi orasiga, perikistoz
64
yoriqqa havo tushganda rentgenogrammalarda cho’zinchoq o’roq shaklidagi va kista chetida joylashgan yorug’ yo’l-yo’l gaz paydo bo’lishi qayd etiladi. Bronxografiyada bu bo’shliq kontrast modda bilan to’ladi (subkapsulyar kontrastlanish fenomeni).
10-rasm. O’ng o’pka pastki bo’lagi exinokokki (to’g’ri proektsiya).
11-rasm. O’ng o’pka pastki bo’lagi exinokokki (yonlama proektsiya).
65
12-rasm. O’ng o’pka pastki bo’lagi exinokokki (KT).
13-rasm. O’ng o’pka pastki bo’lagi bronxga yorilgan exinokokki (KT).
Exinokokk bronxga yorilganda va yiringlaganda rentgenologik manzara o’pka abstsessidagi manzaraga o’xshash, ya’ni suyuqlik sathi konturlari aniq bo’shliq kurinadi. Laboratoriya ma’lumotlari: aksariyat eozinofiliya, yiringlanishda EChT oshishi, leykotsitoz qayd qilinadi. Diagnoz qo’yishga immunologik reaktsiyalar (Katsoni, komplementni bog’lash, lateks-agglyutinatsiya) yordam beradi. Exinokokkoz jarrohlik usulida davolanadi: Vishnevskiy, Bobrov, Vaxidov usulidagi exinokokkektomiya, o’pkaning parazitar kistasi bo’lgan qismini kesish. Xozirgi kunda endoskopik jarrohlik amaliyotlari rivojlangan tufayli, videotorakoskopik usulda
exinokokkektomiya jarrohlik amaliyoti bajrilishi mumkin. 66
Ikki tomonlama jarayonda jarrohlik amaliyoti bosqichma-bosqich qilinadi. O’pkasida exinokokkozi bo’lgan bemorlarning qarib 50 foizida ayni vaqtda jigar ham zararlanishini eslatib o’tish lozim, davo taktikasi qo’llashda buni nazarda tutish lozim. Yüklə 10,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|