Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 912 - 
Birlamchi ishlab chiqarishni to'ldirish va xizmat ko'rsatish sohasining ulkan 
hajmlari yuksak texnologiyali tarqqiyot imkoniyatlarini kengaytirdi. Mamlakatda 
Sayyohlik, kinematografiya va vinochilik ham muhim ahamiyatga ega. Bu tashqi 
ko'rinishdagi, xalqaro miqyosda raqobatbardosh iqtisodiyot bo'lib, eksporti yalpi 
ichki mahsulotning qariyb 30 foizini tashkil etadi. Inflyatsiya darajasining pastligi, 
narx-navoning barqarorligini ta'minlashda Markaziy Bank hisoblangan Zaxira 
Nanki tomonidan boshqariladigan samarali pul-kredit siyosati mahsulidir. Uzoq 
muddatli moslashuvchan suzib yurivchi valyuta kursi hukumron bo‘lib pul olib 
kelish yoki olib chiqib ketish bo'yicha hech qanday valyuta nazorati yoki cheklovlar 
mavjud emas
596
. 
Asosiy kapital bozori - NZX deb nomlanuvchi Yangi Zelandiya birjasi 
hisoblanadi. 2017 yilning noyabr oyi holatiga ko'ra, NZX umumiy bozor 
kapitallashuvi 101,1 mlrd. AQSh dollar bo'lgan 258 ta qimmatli qog'ozlarga ega edi. 
Pul birligi "Kivi dollar" deb nomlanmagan Yangi Zelandiya dollaridir; u Tinch 
okeani orolining beshta hududida ham keng tarqalgan. Yangi Zelandiya dollari 
dunyodagi eng ko'p sotilgan faol valyutadan hisoblanadi. 
6.2.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi 
Yangi Zelandiyani Yevropaliklar egallashi va mustamlaka qilishdan oldin, 
Moroni mahalliy qabila yashovchilarning kichik uy-xo‘jalik iqtisodiyotiga ega edi. 
1790-yillardan boshlab, Yangi Zelandiya atrofidagi suvliklarga Britaniya, Fransiya 
va Amerika baliqchilik va savdo kemalari tashrif buyurgan. Ularning ekipajlari 
maori oziq-ovqat, suv, yog'och, zig'ir, qurol va metall asboblarni o'z ichiga olgan 
Yevropa mahsulotlarini sotishgan. 1840 yil Yangi Zelandiyada xorijlik kompaniya 
egalarining noqonuniy va rasmiy kelishuv rejalari mamlakatni mustamlaka sifatida 
tashkil etgan Waitangi Shartnomasi imzolanishi ortida turganlardan biri edi. 
Mozorlar 1860-yillargacha oziq-ovqat uchun Maoriga qaram bo'lib qolishdi.
O'shandan buyon muhojirlar fermada o'z-o'zini ta'minlashga kirishdi va 1861 yilda 
Oltin Vasvasasi (Otago Gold Rush)ga olib keladigan Markaziy Otauning Gabriel-
596
 https://www.newzealandnow.govt.nz/investing -in-nz/economic-overview 

---