Komputer shinasi — komyuter quyi tizimi, kompyuter funktsional birliklari oʻrtasida maʼlumotlarni uzatish uchun xizmat qiladi. Shinalarni odatda oʻtkazgichlarda bir necha qurilmalar ulanishi nuqtasi-to-nazaridan, mexanik (jismoniy) elektr va mantiqiy (nazorat)ga ajratish mumkin. Har bir shina, bir aloqa, karta va kabel uchun ulagichga ulanadi, uning majmuini belgilaydi
Ilk kompyuter shinalari
Kompyuter shinalari ilk kompyuterlarda (kabellarining toʻplamlar — signal va kuch-quvvat, Ixcham va birga bogʻlangan texnik qulaylik uchun) bir necha ulanishla bilan parallel elektr tokini oʻtkazish qurilmasi edi.. Zamonaviy kompyuter tizimlarida, bir muddat parallel shinalar kompyuter bir xil mantiq funksiyalarini taʼminlash va har qanday mexanizmlari uchun ishlatiladi.
Zamonaviy kompyuterlarda shinalar
Zamonaviy kompyuterda shina parallel yoki ketma-ket ulanish sifatida ishlatiladi va parallel (Eng. Multidrop) va zanjir (Eng. Daisy zanjir) topologiyasiga boʻlish mumkin. USB va boshqa shinalarda konsentratorlar (xablardan) foydalanish mumkin.Uzatish signallari uchun tezyurar shinalari ayrim turlarida (Fibrin Channel, InfiniBand, tezyurar Ethernet, SDH) elektr ulanishlardan foydalanilmaydi, optik ulanishla ishlatiladi
Parallel shinalar
Proprietar ASUS Media shina, Socket 7 bilan baʼzi ASUS diskdan ishlatiladigan va ulagichi shina PCI line joylashtirilgan, muayyan Iso shina ulagichi vakili. • Tizimlar uchun CAMAC • Iso yoki EISA • Standard Arxitektura yoki Iso • Kam Pin Count yoki LPC • mikrokanal yoki MCA • MBusSanoat tizimlar uchun • Multibus • NuBus yoki IEEE 1196Intel 80486 • Optik mahalliy shina, • Periferik Component Interconnect yoki PCI. • S-100 yoki IEEE 696 shina, Altair va shunga oʻxshash mikrokompyuterda ishlatiladi
Portlar haqida ichki va tashqi portlar
Informatsion texnologiyalarda port – bu yuborilayotgan va qabul qilinayotgan axborotlar o`rtasidagi bog`lanishni tashkil etadi (mantiqiy yoki fizik).Odatda quyidagilar: Qurilmali (apparatli) portlar – bu asosan kompyuterning fizik qurilmasi bo`lib u asosan vilka yoki kabel yordamida kompyuterga bog`lanadi.Ularga quyidagilar kiradi: Parallel port, Davomli port, USB, PATA/SATA, IEEE 1384 (FireWire), PS/2
