xotirasi yordamida esda olib qolinadi. O‘quvchilar va talabalar o‘zlari o‘rganadigan, o‘zlashtiradigan, xodisalarning moshiyatini aks ettiruvchi tushunchalarni egallash, ular to‘qorisida xukm va xulosalar chiqarish jarayonida xotiraning shuddi mana shu turiga suyanib ish ko‘radilar. Badiiy va ilmiy adabiyotlar matnlarini esda olib qolish va esga tushirish asosida mazkur xotira turi yotadi. Bunday fikrlar xuddi kitobdagidek so‘zma-so‘z shaklda ham, shuningdek fikrning so‘z ifodasi aniq saqlanmagan holda esda olib qolish va esga tushurilishi mumkin.