Bozor mexanizmi va uning tarkibiy qismlarining iqtisodiy nazariy tavsifi.
- resurslarning qayta tiklanmaydigan turlarini saklash imkoniyatining yo’qligi;
- mehnat qilish bilan bog’liq kafolatlarning mavjud emasligi;
- fanda fundamental va amaliy tadqiqotlarning rivojlanishiga ko’maklashuvning yo’qligi;
- rivojlanishning beqarorligi hamda ishlab chiqarishning ‘asayishi va inflyastiya jarayonlarining mavjudligi.
Bozor tushunchasi bozor iqtisodiyotining markaziy kategoriyasi bo’lib, iqtisodiyot nazariyasida ham, xo’jalik yuritish amaliyotida ham, barcha mamlakatlar tajribasida ham qo’llaniladigan ilmiy-amaliy tushunchadir.
Eng avvalo «bozor» va «bozor iqtisodiyoti» tushunchalarining bir-biridan farqlanishini ta’kidlab o’tishimiz lozim. Chunki, ko’’incha bu ikki tushunchani bir xil ma’noda tushunish, ba’zi adabiyotlarda sinonim so’zlar sifatida qo’llash yoki ularni chalkashtirish hollari uchraydi. Bozor jamiyatda bozor iqtisodiyoti shakllangunga qadar mehnat taqsimotining ro’y berishi natijasida vujudga kelib, ijtimoiy takror ishlab chiqarishning ayirboshlash jarayonini o’z ichiga oladi. Bozor iqtisodiyoti esa bozor va bozor munosabatlarining tarixan uzoq davr mobaynida rivojlanishining natijasi sifatida ‘aydo bo’ladi va bozor qonunlari asosida tashkil etiluvchi va faoliyat ko’rsatuvchi iqtisodiy tizimni anglatadi.
Xulosa Mamlakatimizda mustaqillikka erishilgandan so’ng bozor munosabatlariga asoslangan iqtisodiy tizimga o’tish bo’yicha islohotlar amalga oshirila boshlandi. Mamlakatimiz iqtisodiyotining barcha tarmoqlarida bo’lgani singari qishloq xo’jaligi tarmog’ida ham keng qamrovli islohotlar amalga oshirib kelinmoqda. Amalga oshirilayotgan ushbu islohotlar natijasida qishloq xo’jaligi tarmog’ida ham bozor munosabatlari shakllanib, mulkiy munosobatlar takomillashdi, bozor iqisodiyoti shatroitiga mos yangicha tadbirkorlik shakllari paydo bo’ldi.
Mamlakatimiz hukumati tomonidan qishloq xo’jaligi tarmog’ida amalga oshirilayotgan islohotlarni yanada takomillashtirishga alohida e’tibor berib kelinmoqda.