Academic Research in Educational Sciences Volume 3 | Issue 3 | 2022 ISSN: 2181-1385 Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 DOI: 10.24412/2181-1385-2022-3-734-737 SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 736 March, 2022 https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal kattaligi, yo„nalishi, vujudga kelishi, tugallanishi, davriyligi, izchilligi, hamda boshqa
parametrlarni boshqarish orqali amalga oshirish mumkin. Bu oqimlar ham ularning
jismoniy tabiati iqtisodiy faoliyat natijasida yakuniy iste‟molchilarning belgilangan
ehtiyojlarini qanoatlantiruvchi mahsulotga aylanuvchi dastlabki materiallarning
tabiatidan farq qilsa-da, moddiy bo„ladi. Shuning uchun logistika tushunchasini
kengroq ma‟noda iqtisodiy faoliyat jarayonida vujudga keluvchi oqimlarning barcha
o„zaro bog„liq turlarini yagona umumiy sifatida boshqarishning zamonaviy
metodologiyasi va uslubiyoti sifatida talqin qilish mumkin. Umumiy holda logistik
boshqaruv quyidagi vazifaviy sohalarga yoyiladi: - zahiralar; - yuk oqimlarining
harakati; - omborga joylashtirish va omborda ishlov berish; - materiallar, xomashyo,
butlovchilar va tayyor mahsulotlarni tashish; - mahsulotlarni taqsimlash. Mavjud
amaliyotda logistikaga ikki xildagi yondashish qabul qilingan. Bitta holda logistika
moddiy, axborot, moliyaviy boshqa oqimlarning harakatini boshqarishning mexanizm
va tuzilishini ishlab chiqishni ko„zda tutadi, ya‟ni rejalashtirish vazifalarining
bajarilishi bilan cheklanadi. Boshqa holda logistika rejalashtirish bilan cheklanmaydi
va haqiqiy boshqaruv tadbirlarini ko„zda tutadi, ya‟ni boshqaruv bo„yicha kundalik
joriy faoliyatni amalga oshiradi. Logistika xoh ishlab chiqarish tadbirkorlik
faoliyatini rejalashtirish bosqichi va xoh amalga oshirish bosqichi bo„lsin, marketing
tadqiqotlari jarayoniga, moddiy resurslarning harakatlanishi, mahsulotlarning
iste‟molchilar o„rtasiga taqsimlanishi, shaxsan ishlab chiqarish jarayoni hamda
ma‟muriy-boshqaruv faoliyatiga ta‟sir qiladi. Bir tomondan, logistika marketing
tadqiqotlarining asosiy yo„nalishlari va amaliy hulqini boshqaradi. Boshqa tomondan,
bu tadqiqotlarning xarakteri va o„tkazish usullari logistik boshqaruvning tuzilishi va
vazifalarini belgilaydi. Hududiy marketing tadqiqotlari iqtisodiy faoliyatning harajatli
ko„rsatkichiga katta ta‟sir ko„rsatishi mumkin. Ishlab chiqarish faoliyatining navli va
hajmli ixtisoslashuvi ular tomonidan belgilaniladi.
Marketing tadqiqotlari sotishlarning hajmi va taqsimlashning tuzilmasini
tanlashni belgilaydi. Mahsulotlar navlarining kengayishi bazaviy modelni
zamonaviylashtirish hisobiga sodir bo„lishi mumkin. Bir qator hollarda bunday
zamonaviylashtirish faqat u yoki bu qo„shimcha elementlar (aksesuarlar)ni qo„llash
yo„li bilan sodir bo„lishi mumkin. Bunda umumiy texnologik davra algebra uzayishi
shart emas, balki ko„pincha qisqaradi. Marketing tadqiqotlari iste‟molchiga
ko„rsatilayotgan buyurtmalar va xizmatlarning shakllanishiga talabni belgilaydi.
Bunday tahlilda yetkazib berishning istalgan shoshilinchligi va
shartnoma muddatlari bajarilishining ishonchliligi hamda talabni
darhol qanoatlantirishga qobiliyat kabi talablar belgilanadi.