Yakuniy nazorat savollari Falsafa shakllanishining asosiy bosqichlari

Yakuniy nazorat savollari

1. 
   Falsafa shakllanishining asosiy bosqichlari.
   
2. 
   Dunyoqarashning tuzilishi.
   
3. 
   Dunyoqarashning tarixiy shakllari.
   
4. 
   Mifologik va diniy dunyoqarashning o‘zaro aloqasi va farqi.
   
5. 
   Diniy dunyoqarashning shakllanishi va mohiyati.
   
6. 
   Dunyoni idrok etishda falsafiy dunyoqarashning o‘ziga xos roli.
   
7. 
   Fan- ilmiy dunyoqarash shakli.
   
8. 
   Fanning funksiyalari va taraqqiyotining asosiy bosqichlari ..
   
9. 
   Falsafa va fanning o‘zaro mutanosibligi va farqi.
   
10. 
    Falsafa fanining predmeti, funksiyalari.
    
11. 
    Falsafada milliylik va umuminsoniylik.
    
12. 
    Hozirgi davrda milliy falsafani rivojlantirish muammolari, uning xalqaro aloqalarni tashkil etishdagi ahamiyati.
    
13. 
    Qadimgi Sharqda asotiriy tasavvurlar va falsafiy bilimlarning paydo bo‘lishi.
    
14. 
    Misr va Bobil falsafiy maktablari. Qadimgi Hindistonda falsafiy maktablar.
    
15. 
    Markaziy Osiyoda “Avesto” ta’limotidagi falsafiy fikrlar.
    
16. 
    Konfutsiy va Lao Szi ta’limoti.
    
17. 
    Islom dinining vujudga kelishi va falsafiy ta’limoti.
    
18. 
    Ilk o‘rta asr Sharq falsafasi va uyg‘onish davri.
    
19. 
    Ilk o‘rta asrda tasavvuf va islom ilohiyotshunoslik ta’limotlari.
    
20. 
    Temuriylar sulolasi davri falsafasi.
    
21. 
    Abdurahmon Jomiy va Alisher Navoiy ijodida gumanizm g‘oyalari.
    
22. 
    XIXasr oxiri va XX asr boshlarida Markaziy Osiyoda ilg‘or falsafiy, ijtimoiy–siyosiy fikrlar.
    
23. 
    Sharq istilosi bilan bog‘liq uyg‘onish harakatlari: osiyosentrizm, panturkizm, panislomizm, ma’rifatparvarlik va jadidchilik ta’li-motlari.
    
24. 
    XX-XXI asr o‘zbek falsafasi.
    
25. 
    Borliq tushunchasining tahlili.
    
26. 
    Falsafa tarixida borliq muammosi.
    
27. 
    Borliq va yo‘qlik dialektikasi.
    
28. 
    Borliq shakllarining tasnifi: tabiat borlig‘i va ma’naviy borliq, ijtimoiy borliq va inson borlig‘i.
    
29. 
    Virtual borliq tushunchasi.
    
30. 
    Olamning birligi, chekliligi va cheksizligi.
    
31. 
    Substansiya va substrat tushunchasilari.
    
32. 
    Materiya tushunchasi va uning tashkillashuv darajalari.
    
33. 
    Olamning paydo bo‘lishi va evolyutsiyasi.
    
34. 
    In’ikos nazariyasi va uning darajalari, shakllari.
    
35. 
    Harakat - materiyaning yashash sharti.
    
36. 
    Abadiy harakat, o‘zgarish va harakatsizlikning o‘zaro nisbati.
    
37. 
    Harakatning tiplari va shakllari.
    
38. 
    Harakatning mutlaqligi va sokinlikning nisbiyligi.
    
39. 
    Makon va vaqt - borliqning fundamental shakllari.
    
40. 
    Falsafa tarixida makon va vaqtga substansional va relyatsion yondashuvlar.
    
41. 
    Ijtimoiy makon va ijtimoiy vaqtda tarix vaqti va davr ruhining mutanosibligi.
    
42. 
    Individual vaqt inson mavjudlik vaqti sifatida.
    
43. 
    Falsafa tarixida rivojlanish haqidagi qarashlar evolyutsiyasi.
    
44. 
    Rivojlanish konsepsiyalari.
    
45. 
    Shakllanish, o‘zgarish va rivojlanish tushunchalari.
    
46. 
    Barqarorlikning o‘zgaruvchanligi.
    
47. 
    Barqarorlik va beqarorlik nisbati.
    
48. 
    Rivojlanishning tiplari.
    
49. 
    Ochiq tizimlarning evolyutsiyasi.
    
50. 
    Qonun tushunchasi. Qonunlarning turlari.
    
51. 
    Falsafaning asosiy qonunlari.
    
52. 
    Qarama-qarshilik birligi va kurashi qonuni.
    
53. 
    Miqdor va sifat o‘zgarishlari dialektikasi.
    
54. 
    Inkorni-inkor qonuni va vorisiylik.
    
55. 
    Kategoriya tushunchasi va ularning turlari.
    
56. 
    Fan va falsafa kategoriyalarining tasnifi.
    
57. 
    Ontologik va munosabatdosh kategoriyalar.
    
58. 
    Bilish nazariyasining predmeti va o‘ziga xos xususiyatlari.
    
59. 
    Gnoseologiya (epistemologiya)ning mazmuni va mohiyati.
    
60. 
    Bilishning asosiy turlari va shakllari.
    
61. 
    Bilishda subyekt va obyektning o‘zaro aloqasi.
    
62. 
    Hissiy, empirik, nazariy, mantiqiy va intuitiv bilish darajalari, ularning o‘ziga xosligi va aloqadorligi.
    
63. 
    Ong-tafakkur va borliqning birligi.
    
64. 
    Tafakkur uslubining asosiy jihatlari.
    
65. 
    Tafakkur uslubi inersiyasi tafakkurning xossasi sifatida.
    
66. 
    Bilishda haqiqat va amaliyot uyg‘unligi.
    
67. 
    Haqiqatning asosiy shakllari va konsepsiyalari.
    
68. 
    Haqiqatni anglashda isbotlash va rad etish emotsiya, ideal, iroda, ishonch va shubhaning roli. 69.Amaliyotning tarkibiy qismlari.
    
69. 
    Falsafada metod va metodologiya, metodika tushunchalari.
    
70. 
    Metodlarning tasnifi. Falsafa metodlari.
    
71. 
    Fan metodlari: umumilmiy, xususiy ilmiy va fanlararo tadqiqot metodlari.
    
72. 
    Ijtimoiy-gumanitar fanlar metodlarining o‘ziga xos xususiyati.
    
73. 
    Hozirgi zamon metodologiyasi
    
74. 
    Jamiyat va tarixning o‘zgaruvchanligining falsafiy jihatlari.
    
75. 
    Tarix falsafasining tuzilishi va funksiyalari.
    
76. 
    Tarixga formatsion va sivilizatsion yondashuvlar.
    
77. 
    Tarixda shaxsning roli.
    
78. 
    Jamiyat rivojlanuvchi tizim sifatida. Ijtimoiy hayot sferalari.
    
79. 
    Jamiyatning siyosiy hayotida davlatning o‘rni va roli. Demokratik davlat va fuqarolik jamiyatida nodavlat tashkilotlarning tutgan o‘rni.
    
80. 
    Sivilizatsiya tushunchasining tahlili va turli yondashuvlar tasnifi.
    
81. 
    Sivilizatsiya rivojining asosiy bosqichlari.
    
82. 
    “Madaniyat” tushunchasi, uning mohiyati, strukturasi va funksiyalari
    
83. 
    Sharq va G‘arb madaniyatlarining o‘zaro bir- biriga ta’siri.
    
84. 
    Jahon sivilizatsiyasi tarixida Sharq madaniyatining o‘rni va uni o‘rganishning ahamiyati.
    
85. 
    Qadriyat tushunchasining tavsifi va mohiyati.
    
86. 
    Moddiy va ma’naviy qadriyatlarning o‘zaro aloqador.
    
87. 
    Ehtiyojlar va qadriyatlar mutanosibligi.
    
88. 
    Qadrlilik va qadrsizlanish, ularning ijtimoiy xarakteri.
    
89. 
    Inson borlig‘ining o‘ziga xos xususiyatlari.
    
90. 
    Ongning tabiati, strukturasi va funksiyalari.
    
91. 
    Ongsizlikning tabiati. Antrop tamoyil - inson borlig‘iga oid zamonaviy metodologik vosita.
    
92. 
    Sharq va G‘arb falsafasida inson muammosi.
    
93. 
    Falsafiy antropologiyaning paydo bo‘lishi va rivojlanishi, predmeti va vazifalari.
    
94. 
    Passionar, subpassionar va muvofiq odamlar haqidagi ta’limot.
    
95. 
    Hayotning mazmuni va unda insonning vazifasi.
    
96. 
    Hayotni tark etish bosqichlari.
    
97. 
    Suitsid va parasuitsidning oldini olishda tarbiyaning roli.
    
98. 
    Inson borlig‘ida faoliyatining tuzilishi va atributlari.
    
99. 
    Inson faoliyatini tartibga solish mexanizmlari va uning ahamiyati.
    
100. 
     Faoliyatni tashkil qilishda huquq va axloq uyg‘unligi.
     
101. 
     Global jarayonlarning shakllanish tarixi.
     
102. 
     Global muammolarning turli darajalari.
     
103. 
     2017-2021 yillardagi O‘zbekistonni yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasida global muammolarning tavsifi.
     
104. 
     Hozirgi davrning asosiy global muammolarining tasnifi.
     
105. 
     Global muammolarni hal qilishda falsafaning roli.
     
106. 
     Global muammolarni hal qilishda xususiy va umumiy manfaatlar uyg‘unligi.
     
107. 
     Global muammolarni hal qilishda xalqaro kuchlar birlashuvi; umumiy va xususiy manfaatlari.
     
108. 
     Global jarayonlarni bashorat qilishning ahamiyati.
     
109. 
     Bashoratning turlari va metodlari.
     
110. 
     Kelajakni bashorat qilishning o‘ziga xos xususiyatlari.
     
111. 
     Korrupsiya shakllanishining tarixi. BMT Kodeksida korrupsiyaga munosabat.
     
112. 
     O‘zbekistonda korrupsiyaga oid qonunlar va qarorlar tasnifi, korrupsiyaga qarshi kurashning ahamiyati.
     
113. 
     Texnika va texnologiya tushunchalarining mohiyati.
     
114. 
     Texnologik taraqqiyotning istiqbollari.
     
115. 
     Nanotexnologiyalar va biologik identifikatsiya texnologiyalarining ijtimoiy jarayonlarga ta’siri.
     
116. 
     Internet va ijtimoiy tarmoqlardagi virtual muloqotning ijobiy va salbiy jihatlari.
     
117. 
     Sun’iy intellekt tushunchasi va uning tahlili.
     
118. 
     Texnogen sivilizatsiyada til va kommunikatsiya dialektikasi.
     
119. 
     Mantiq ilmining asosiy masalalari va ularni tadqiq etish yo‘nalishlari.
     
120. 
     Tafakkurning mantiqiy shakllari va qonunlari.
     
121. 
     Formal mantiqning predmeti va strukturasi.
     
122. 
     Mantiq ilmining fanlar tizimidagi o‘rni.
     
123. 
     Tushunchalarning shakllanishi va qo‘llanishi
     
124. 
     Tushunchalarning tilda ifoda qilinishi: nom va termin.
     
125. 
     Tushunchaning ta’rifi, tuzilishi va turlari
     
126. 
     Tushunchalar o‘rtasidagi munosabatlar.
     
127. 
     Tushunchalar bilan bajariladigan mantiqiy amallar: tushunchalarni chegaralash va umumlashtirish; tushunchani ta’riflash (definitsiya); tushunchalarni bo‘lish va tasniflash. 200.Fikr yuritishda tushunchalar bilan bog‘liq xatoliklar.
     
128. 
     Mulohaza tafakkur shakli va xulosa chiqarishning tarkibiy qismi sifatida.
     
129. 
     Mulohazaning kompleks taxlili: tarkibi, ifodalanishi, chinlik qiymati, turlari.
     
130. 
     Oddiy va murakkab mulohazalar va ularning turlari.
     
131. 
     Murakkab mulohazalarning chin bo‘lish shartlari.
     
132. 
     Xulosa chiqarishning umumiy mantiqiy tavsifi: tuzilishi, turlari va umumiy qoidalari.
     
133. 
     Fikrning xarakat yo‘nalishiga ko‘ra xulosa chiqarish: deduksiya, induksiya va analogiya; ularning o‘zaro aloqadorligi.
     
134. 
     Murakkab mulohazalardan xulosa chiqarish.
     
135. 
     Fikr yuritishda mulohazalarni qurish va xulosa chiqarish bilan bog‘liq xatolar.
     
136. 
     Asosli muhokama yuritish shartlari.
     
137. 
     Isbotlash va rad etishning umumiy tavsifi.
     
138. 
     Isbotlash va rad etishning turlari.
     
139. 
     Paralogizm. Sofizm. Paradoks.
     
140. 
     Argumentlash nazariyasining asosiy tushunchalari. 224.Kommunikativ modellarda argumentlash: dialog, bahs, polemika.
     
141. 
     Argumentlashning strategiyasi va taktikasi.
     
142. 
     Bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari: muammo, gipoteza, nazariya.
     
143. 
     Muammoni aniqlash va yechimini topishda savolning o‘rni.
     
144. 
     Savol va javobning muhokama yuritishdagi ahamiyati.
     
145. 
     Mantiq ilmining nazariy va amaliy ahamiyati.
     
146. 
     “Etika” fanining predmeti, mohiyati va tuzilmasi.
     
147. 
     Asosiy axloqiy qadriyatlar.
     
148. 
     “Estetika” fanining obyekti va falsafiy mohiyati.