Yaponiya iqtisodiyoti reja

Ienaning revalvatsiyaga uchrashi yoqilg’i, xomashyo va oziq-ovqat narxining o’sishini qoplagan bo’lsa-da, xorijiy bozorlarda talabning pasayishi tufayli mamlakat eksportining qisqarishiga olib keldi. 2009 yilda aynan asosiy eksport bozorlaridagi yapon maxsulotlariga bo’lgan talabning qisqarishi YAponiya iqtisodiyotiking pasayishida xal qiluvchi rol o’ynadi. Buning sababi YAponiya eksport kvotasi XXI asr boshida 11-12% dan 15-17% ga qadar oshdi. Mamlakat eksportining 2/3 qismi mashinasozlik maxsulotlaridan iborat. Iqtisodiy inqirozgacha bo’lgan vaqtda mashina va asbob-uskunalarning 28% i, jumladan, transport maxsulotlarining 28% i va elektrotexnika mashinasozligi maxsulotlarining 30% i tashqi bozorlarga chiqarilgan. Jahon retsessiyasi ushbu bozorlarda avtomobillar, uzoq muddat xizmat qiluvchi iste’mol tovarlari va investitsiya tovarlariga bo’lgan talabning keskin qisqarishiga olib keldi.

• Ienaning revalvatsiyaga uchrashi yoqilg’i, xomashyo va oziq-ovqat narxining o’sishini qoplagan bo’lsa-da, xorijiy bozorlarda talabning pasayishi tufayli mamlakat eksportining qisqarishiga olib keldi. 2009 yilda aynan asosiy eksport bozorlaridagi yapon maxsulotlariga bo’lgan talabning qisqarishi YAponiya iqtisodiyotiking pasayishida xal qiluvchi rol o’ynadi. Buning sababi YAponiya eksport kvotasi XXI asr boshida 11-12% dan 15-17% ga qadar oshdi. Mamlakat eksportining 2/3 qismi mashinasozlik maxsulotlaridan iborat. Iqtisodiy inqirozgacha bo’lgan vaqtda mashina va asbob-uskunalarning 28% i, jumladan, transport maxsulotlarining 28% i va elektrotexnika mashinasozligi maxsulotlarining 30% i tashqi bozorlarga chiqarilgan. Jahon retsessiyasi ushbu bozorlarda avtomobillar, uzoq muddat xizmat qiluvchi iste’mol tovarlari va investitsiya tovarlariga bo’lgan talabning keskin qisqarishiga olib keldi.

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi yirik yapon kompaniyalari faoliyatiga jiddiy ta’sir ko’rsatdi. Jumladan, elektrotexnika va elektronika sanoati («Xitachi», «Panasonik», «NEC», «Tosiba» va «Soni») va avtomobilsozlik sanoati («Toyota», «Nissan» va «Xonda») kompaniyalari katta zarar ko’rishdi. Misol uchun «Toyota» kompaniyasining sotish hajmi SHimoliy Amerika, yevropa, Osiyo va YAponiyaning o’zida 22% ga qisqardi va 461 mlrd. ien (4,85 mlrd. doll.) miqdorida zarar ko’rdi.

• Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi yirik yapon kompaniyalari faoliyatiga jiddiy ta’sir ko’rsatdi. Jumladan, elektrotexnika va elektronika sanoati («Xitachi», «Panasonik», «NEC», «Tosiba» va «Soni») va avtomobilsozlik sanoati («Toyota», «Nissan» va «Xonda») kompaniyalari katta zarar ko’rishdi. Misol uchun «Toyota» kompaniyasining sotish hajmi SHimoliy Amerika, yevropa, Osiyo va YAponiyaning o’zida 22% ga qisqardi va 461 mlrd. ien (4,85 mlrd. doll.) miqdorida zarar ko’rdi.