Yashindan himoyalanish. Yashin qaytargichning himoya zonasi

Yashindan himoyalanish qurilmalari montaji, ishni bajarishga topshirish va qabul qilish.


Reja :


1 Yashindan himoyalanish.
2 Yashin qaytargichning himoya zonasi.
3 Ishni bajarishga topshirish va qabul qilish.


Yashin qaytargich — turar joy va sanoat binolari, transport, kommunal xoʻjalik va boshqalarning inshootlarini yashin urishidan saqlaydigan qurilma. Ingichka, uchli metall sterjen koʻrinishidagi elektrod (sterjenli Yashin qaytargich), elektr uzatish liniyalari ustidan tortilgan sim (tros) koʻrinishidagi (trosli Yashin qaytargich) va umumiy qarshiligi 10—20 om dan oshmaydigan puxta yerga ulagichdan iborat. Yashin qaytargich himoya qilinadigan obyekt ustiga oʻrnatidadi. Yashin qaytargichning ishi toj razryadiga asoslangan (qarang Elektrrazryadi). Atmosferada momaqaldiroq boʻlgan vaqtda hosil boʻladigan kuchli elektr maydon Yashin qaytargichnipg uchila toj razryadni vujudga keltiradi. Bu razryad zaryadlarning bino oldida toʻplanishiga yoʻl qoʻymay, ularni yerga oʻtkazib turadi va binoni yashin zarblaridan saqlaydi.
Yakka sterjenli Yashin qaytargichning himoya zonasi (taʼsir loirasi) shakli boʻyicha choʻqqisida 45° burchak tashkil etadigan konusga yaqin, yakka trosli Yashin qaytargichda himoya zonasi qirralari tros vazifasini oʻtovchi uch qirrali prizma shaqtida boʻladi (rasmga q). Elektr st-yalarida yashin tokini yerga oʻtkazib yuborish uchun yerga ulagich simdan foydalaniladi. Tunukasi yerga ulangan tunuka tomli binolar, markaziy suv bilan isitiladigan, vodoprovod va yer ostidan elektr oʻtkazilgan binolar yashindan yetarlicha saqlangan boʻladi va ularga maxsus Yashin qaytargich oʻrnatilmaydi. Ichida portlash xavfini vujudga keltiradigan aralashmalar, chang, bugʻ, gazlar hosil boʻladigan binolarni himoya qilish uchun Yashin qaytargich binolardan nariroqqa oʻrnatiladi. Shunda binolarning barcha qismlari Yashin qaytargichning taʼsir doirasida boʻladi.

Agar kontaktlarda erigan izlar bo‘lsa va boshqa nuqsonlar bo‘lganida kontaktlar tozalanadi va yupqa qilib texnik vazilin suriladi. Sezilarli darajada jarohatlangan kontaktlar yangisiga almashtiriladi. Ajratgichlarni ulaganda bir kontakt ikkinchisiga urilmasligi kerak va uqlari bir chiziqda yotishi zarur. Ajratgich chiziqlari uchirib-ulanishi bir vaqtda bo‘lishi kerak. Bo‘ni tekshirish ajratgichni sekin kontaktlar birorta qutbda tegish boshlanib keyin boshqa qutblar kontaktlari oralig‘i ulaganda va ular farqi 3mm dan oshmasligi kerak. Qayd etilgan kamchiliklar maxsus rostlagichlar yordamida texnik xizmat ko‘rsatishda bartaraf qilinadi.
Ajratgichni asosan tashqarida ishlaydiganlari izoliyasiyasi og‘ir sharoitda ishlaydi. Ishchi kuchlanishi va o‘ta kuchlanishdan tashqari o‘nga mexanik yuklamalar tasir qiladi apparatga xizmat ko‘rsatishda shinalar og‘irligi, muzlashlar. Izolyatorlar yuzalari ifloslanishi asosan nam ob-havolarda teshib o‘tish ehtimoli oshadi. Izolyatorlarda yoriq va siniqlar borligi aniqlanganda sezilarli darajada apparat armirovka belbog‘ida buzilishi bo‘lsa u holda apparatni ta’mirga chiqarish zarur.