Yassi jilvirlash stanoklari

---

Mavzu 10 Yassi jilvirlash stanoklari 
(Plainly grinding machine) 
Yassi jilvirlash stanoklari tekisliklar va chiziqsimon shakldor yuzalarni jilvirlash 
uchun xizmat qiladi. Bu stanoklar jilvirlash doirasini cheti (periferiya) bilan (16.11-rasm, 
a) va yoni (toretsi) (16.11-rasm' b) bilan ishlaydigan, stolning shakli bo'yicha to'g’ri 
burchakli stolli Va doiraviy stolli stanoklarga bo'linadi. Jilvirlash doirasining cheti bilan 
ishlaydigan stanoklarning ishlov berish aniqligi doiraning yoni bilan ishlaydigan 
stanoklarnikiga qaraganda yuqoriroq, lekin doiraning yoni bilan ishlovchi stanoklarning 
ish unumdorligi ancha yuqori. 
10.11-rasm. Yassi jilvirlash sxemalari. 
Yassi jilvirlash stanoklarining modellari quyidagi 16.3-jadvalda keltirilgan: 
-jadval 
Stol 
Shpindel 
gorizontal 
vertikal 
To'g’ri burchakli 
ЗЕ721ВФ1.3Б722 
ЗД732. ЗД733, ЗД734, ЗД735 
Doiraviy 
ЗП741В, ЗД741В, ЗЛ741А, 
ЗБ740 
3E756, 3E756J1, ЗЛ722ВФ2 
Yassi jilvirlash stanoklarining asosiy mexanizmlari quyidagilardir 
*jilvirlash doirasining elektr yuritmasi (elektr dvigateldan); 
*bo'ylama surishlar mexanizmi (gidroyuritmadan); 
*ko'ndalang surishlar mexanizmi (gidroyuritmadan yoki vintli mexanizmdan); 
*vertikal surishlar mexanizmi (xrapovikli mexanizm yoki gidrosilindrdan); 
-doiraviy stol aylanma harakati (elektr dvigateldan surish qutisi orqali yoki 
o'zgarmas tok elektr dvigatelidan, yoki hajml bo'yicha boshqariladigan gidrodvigateldan). 
ЗБ722 modelli yassi jilvirlash stanogi to'g’ri burchakli stol va gorizontal shpindelga ega 
(12-rasm.). 

---

10.12-rasm. Yassi jilvirlash stanogi. l-stanina; 2-stol; 3-magnitli plita; 4-jilvirlash 
babkasi; 5-stoyka. 
Texnik tavsifi: 
1. 
Stol ishchi yuzasining o'lchamlari 320* 1000 mm; 
2. 
Jilvirlash doirasining diametri 450 mm; 
3. 
Jilvirlash doirasining aylanish chastotasi 1460 ayl/min; 
4. 
Ko'ndalang surish (avtomatik, stolning har yurishiga) 1-30 mm, 
5. 
Vertikal surish (avtomatik, stolning har yurishiga) 0,005-0,1 mm; 
6. 
Bo'ylama surish (stolning surilish tezligi) 2-40 m/min; 
7. 
Bosh elektr dvigatelining quvvati 10 kW.
ЗЕ721ВФ1-1 modelli yassi jilvirlash stanogi yakka buyurtmali, 
mayda seriyali va o'rta seriyali ishlab chiqarish sharoitida turli tekis yuzalarni 
xomaki, yarim tozalab va tozalab jilvirlash uchun mo'ljallangan. Stanok raqamli 
indikatsiya bilan yuqori aniqlikda ishlaydi (B). U gorizontal shpindel va to'g’ri burchakli 
ikki o'zaro perpendiku-lar yo'nalishda harakatlana oladigan stolga ega. Jilvirlash 
doirasining cheti (periferiya) bilan ishlaydi. Stolning bo'ylama surilishi—ilgarila-ma-
qaytar harakati gidrosilindr yordamida bajarilib, bu harakat tezligi 2...35 mg’min 
oralig’ida pog’onasiz o'zgaradi. 
Stanokning raqamli indikatsiya sistemasi ishlov berish siklini avtomatlashtirish 
darajasini oshirish, shuningdek kesilishi kerak bo'lgan metall qatlami (припуск)ni aniq 
dastur bo'yicha olish imkoniyat-larini oshiradi. 
ЗБ740 modelli yassi jilvirlash stanogi doiraviy stol va gorizontal shpindelga ega. 
Qiya yuzalarga ishlov berish uchun lyo`lka va krest stoli burilish imkoniyatiga ega 
(10.13-rasm). 

---

Stanokning texnik tavsifi: 
Stolning diametri D
st
=400 mm; 
Jilvirlash doirasi diametri d=350 mm; 
Jilvirlash shpindeli aylanish chastotasi 1900 ayl/min; 
Stolning aylanish chastotasi n
st
=20-200 aylg’min; 
Vertikal surilish s
v
=0,0025-0,03 mm/min; 
Bosh elektr dvigatel quvvati N
ed
=7 kW.