Yazıçı Anar haqqında payız düşüncələri (Cəmil Həsənli) Moskvada Anarın 70 illiyində çıxışından
Yüklə 2,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anarın şərhi
|
ÇİNGİZ ABDULLAYEV: Amma Səməd Vurğunun nəvələri uce getdi rus
məktəbinə,Rəsul Rzanın nəvələri uje getdi rus məktəbinə. ANAR: Rəsul Rzanın bütün nəvələri Azərbaycan məktəbinə gediblər. Bəlkə Azərbaycan dili bir də ona görə yaşadı .ki,bir neçə yazıçı nəsli azərbaycanca oxudu.Amma ziyalıların böyük qismi,alimlər,məmurlar evladlarını rusca oxutdular.Proses belə getli: onlar uşaqlarını Azərbaycan məktəbələrinə vermədikcə bu məktəblərin səviyyəsi düşdü və səviyyə düşdükcə daha çox adam uşaqlarını bu məktəblərə vermədilər. Əlbəttə,böyük bir dili bilmək lazımlır. İngilis dilini, fransız dilini…İndi bizim taleyimiz belə gətirib ki, rus dili vasitəsiylə biz tək rus ədəbiyyatını yox, dünya ədəbiyyatını da əxz eləyirik. Buna görə də şübhəsiz onu da yaxşı bilməliyik. Bir neçə kəlmə də rus dilində yazan yazıçılarımız haqqında. Burda da kerçəkliyi götürməliyik. Əlbəttə,arzu olaraq,hamımız istərdik ki,bütün yazıçılar öz ana dilində yazsın. Amma Azərbaycanda rus məktəbləri varsa və bu məktəbləri bitirənlər arasında ədəbi istedadı olan adamlar varsa, onlar təbii ki, rus dilində yazacaqlar. Və onlara bunu qadağan eləmək lazım da deyil,mümkün də deyil.Ona görə də mən rus dilində yazan yazıçılarımızı da qəbul edirəm,onların arasında mənim köhnə dostlarım da var, Çingiz cavandı, Maqsud, Rüstəm. İlk tanışlığımızdan mən onlara demişəm ki, sizi Azərbaycan yazıçısı kimi qəbul edirəm, amma Azərbaycan ədəbiyyatının magistral yolu Azərbaycan dilində yaranan ədəbiyyatdır.Sabir Rüstəmxanlı doğru dedi ki,bunların heç biri Astafyev və Rasputin kimi rus dilində yaza bilməyəcək. Heç Çingiz Aytmatov da yaza bilməyəcək.Bir var o qaynaq dil,selnən gələn dil,bir də var distilə olunmuş dil,distilə olunmuş rus dili.Mən elə hesab edirəm ki,Maqsudun,Rüstəmin yaratdıqları xarakterlər
581
Azəbaycan xarakterləridir..Hətta mən rus mətnini oxuyuram,amma onların personajlarını azərbaycanca eşidirəm.Çünki onlar Azərbaycanca danışırlar,müəllif bu danışıqları rusca ifadə edir.Mən Rüstəmə dedim ki,əsərlərinizi Azərbaycan dilinə tərcümə etdirin,özü də yaxşı keyfiyyətli tərcümə olsun,bəlkə heç tərcüməçi də göstərilməsin. Onda bu əsərlər Azərbaycan ədəbiyyatı faktı olacaqlar. Çünki Rustəmin tutaq ki, «Bir cənub şəhərində»,Maqsudun «Ondan yaxşı qardaş yox idi» povestlərində Azərbaycan xarakterləri,Bakı xarakterləri,milli kolorit var.Bu əsərlər dəqiq və yaxşı tərcümə olunsa Azərbaycan ədəbiyyatının faktı kimi ədəbiyyatımıza təsir də edə bilər.
keçərək Bağdada,Füzuli yubileyinə gedirdik.Avtobusdakı söhbətlərimizi o vaxt «Ədəbiyyat qəzeti»nin Baş redaktoru Sabir Əhmədli maqnitofon lentinə yazmış və sonra tam şəkildə qəzetdə dərc etdirmişdi.
«Mən rusca yazmağıma baxmayaraq,Vətənimə,ana dilimə bağlı insanam,ancaq bəzi siyasi terminlər,bəzi fikirlər var ki, onları türkcəmizə çevirəndə mənasını itiriir.Anarın bir kitabı çıxmışdı «Noçnıe mısli».Təbii ki,Anar ana dilini gözəl bilir,amma bu kitab rus dilində yazılmışdı.Mən Anardan soruşanda ki,niyə əsəri rus dilində yazıb,cavab verdi ki,burada elə fikirlər var ki,mən onları oxuculara daha dəqiq çatdırmaq istədim. Yüklə 2,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|