Yer: Van, Rescate Otel program ve özetler programme and abstracts

Summary
   There are many studies on dār al-shifās or bīmāristāns [hospitals] and their waqfs, 
which are one of the main subject related to our history of medicine in the literature 
of Turkish medical history. Ünver also dealt with hospitals established in Anatolia 
in  his  several  studies,  and  informed  us  that  one  of  them  was  founded  in 
Mayyāfāriqīn  (Silvan)  during Artuqids  era.  He  explained  that  abovementioned 
hospital  was  constructed  by  specifying  its  waqfs  by Abū  al-Muẓaffar Alb  Īnalc 
Qutluġ Beg, referencing the manuscript of Kitāb al-Ḥashāyish, one of the Arabic 
translations  of  Dioscorides’  Materia  Medica,  which  is  in  Istanbul,  Library  of 
Topkapı  Palace,  Collection  of Ahmed  III,  Nr:  2147,  in  his  book  entitled  Selçuk 
Tababeti (The art of medicine of Seljuk). He also stated that a hospital was built in 
Mayyāfāriqīn by Naṣīr al-dawla ibn Marwān, ruler of Diyar Bakr, during the era of 
Caliph al-Qā’im bi-amrillah, with the money, which was vowed by Naṣīr al-dawla 
so that her daughter could be recovered her illness, on recommendation of physician 
Zāhid al-‘ulamā who treated her, referencing the book named Tārīḫ al-Bīmāristān in 
Islām  (History  of  Hospitals  in  Islam)  by  Dr. Ahmad  ‘Īsā.  Ünver  completed  his 
explanation with the knowledge of the hospital founded by Abū al-Muẓaffar Alb 
Īnalc Qutluġ Beg was a different hospital later established. Hamarneh gave us an 
invaluable  knowledge  on  Mayyāfāriqīn  hospital,  referencing  the  book  Bustān 
al-Aṭibbā by Ibn al-Maṭrān, in his English book on famous physician and surgeon 
Ibn al-Quff and he notified that  Mayyāfāriqīn hospital was completed and patients 
were admitted to it on the first of Shawwāl, 417 [1027].
Aims of this study are to reach the primary sources that the quoted knowledge that 
was encountered in secondary sources on Mayyāfāriqīn Hospital, and to transfer 
this knowledge to digital context in its original language, and to give their complete 
texts and Turkish translations, and to review the history of Mayyāfāriqīn Hospital in 
the light of this knowledge.
72

Meyyāfāriḳīn Bīmāristānı Üzerine Bazı Yeni Bilgiler 
Işığında Bir Değerlendirme
An Evaluation on Mayyāfāriqīn Hospital in The Light of 
Some New Data
Ahmet ACIDUMAN,  Kemal TUZCU 
  Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim 
Dalı, Ankara, Türkiye; [e-mail]; 
[e-mail]; [e-mail] 
2Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Doğu Dilleri 
ve Edebiyatları Bölümü, Arap Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ankara, 
Türkiye; [e-mail]; [e-mail] 
Özet
    Tıp  tarihimizle  ilgili  ana  konulardan  birisi  olan  dārü’ş-şifālar  ya  da  diğer  bir 
deyişle bīmāristānlar ve vakıfları hakkında Türk tıp tarihi literatüründe çok sayıda 
çalışma  bulunmaktadır.  Ünver  de  çeşitli  yazılarında  Anadolu’da  tesis  edilen 
hastaneler  konusunu  ele  almış,  bu  hastanelerden  birisinin  de  Meyyāfāriḳīn’de 
(Silvan)  Artuklular  döneminde  kurulduğunu  bildirmiştir.  Selçuk  Tababeti  adlı 
kitabında, adı geçen bu hastanenin Ebū’l-Muẓaffer Alb İnalc Ḳutluġ Beg tarafından 
vakıfları  tayin  edilerek  yaptırıldığını  Dioscorides’in  Materia  Medica’sının 
Kitābu’l-Ḥaşāyiş olarak adlandırılmış Arapça çevirilerinden birisi olan ve İstanbul, 
Topkapı  Sarayı  Kütüphanesi,  III.  Ahmed  Koleksiyonu,  No:  2147’de  bulunan 
nüshasını kaynak göstererek açıklamaktadır. Yine bu çalışmasında Dr. Aḥmed ‘Īsā 
Beg’in Tārīḫu’l-Bīmāristān fī’l-İslām adlı Arapça eserini kaynak göstererek, Halīfe 
el-Ḳā’im bi-emrillah döneminde Meyyāfāriḳīn’de Diyarbakır Valisi Naṣīru’d-devle 
bin  Mervān’ın  hasta  olan  kızını  tedavi  eden  hekim  Zāhidu’l-‘ulemā’nın 
Naṣīru’d-devle  bin  Mervān’ın  kızının  iyileşmesi  için  nezr  ettiği  parayla  hastane 
yapılmasını  tavsiye  etmesi  üzerine  bir  hastane  yaptırıldığı  bilgisini  vermektedir. 
Ünver Ebū’l-Muẓaffer Alb İnalc Ḳutluġ Beg tarafından yaptırılan hastanenin ise 
bundan ayrı ve sonra tesis edilmiş olduğu bilgisiyle açıklamasını sonlandırmaktadır. 
Hamarneh  ise  ünlü  hekim  ve  cerrah  İbnü’l-Ḳuff  üzerinde  yazdığı  İngilizce 
kitabında  İbnü’l-Maṭrān’ın  Bustanu’l-Eṭibbā  adlı  eserini  kaynak  göstererek 
Meyyāfāriḳīn  hastanesi  hakkında  çok  değerli  bir  bilgi  vermekte,  Meyyāfāriḳīn 
hastanesinin  tamamlandıktan  sonra,  417  [1027]  yılının  Şevvāl  ayının  1.  günü 
hastaların buraya kabul edildiğini haber vermektedir. 
            Meyyāfāriḳīn  Bīmāristan’ı  hakkında  ikincil  kaynaklarda  karşılaşılan  bu 
bilgilerin alıntılandığı birincil kaynaklara ulaşılarak, bunların yayınlandıkları dilde 
dijital  ortama  aktarılması,  tam  metinlerinin  ve Türkçe  çevirilerinin  verilmesi  ve 
elde edilen bu bilgiler ışığında Meyyāfāriḳīn Bīmāristanı tarihinin yeniden gözden 
geçirilmesi bu çalışmanın amaçlarını oluşturmaktadır.
Summary
   There are many studies on dār al-shifās or bīmāristāns [hospitals] and their waqfs, 
which are one of the main subject related to our history of medicine in the literature 
of Turkish medical history. Ünver also dealt with hospitals established in Anatolia 
in  his  several  studies,  and  informed  us  that  one  of  them  was  founded  in 
Mayyāfāriqīn  (Silvan)  during Artuqids  era.  He  explained  that  abovementioned 
hospital  was  constructed  by  specifying  its  waqfs  by Abū  al-Muẓaffar Alb  Īnalc 
Qutluġ Beg, referencing the manuscript of Kitāb al-Ḥashāyish, one of the Arabic 
translations  of  Dioscorides’  Materia  Medica,  which  is  in  Istanbul,  Library  of 
Topkapı  Palace,  Collection  of Ahmed  III,  Nr:  2147,  in  his  book  entitled  Selçuk 
Tababeti (The art of medicine of Seljuk). He also stated that a hospital was built in 
Mayyāfāriqīn by Naṣīr al-dawla ibn Marwān, ruler of Diyar Bakr, during the era of 
Caliph al-Qā’im bi-amrillah, with the money, which was vowed by Naṣīr al-dawla 
so that her daughter could be recovered her illness, on recommendation of physician 
Zāhid al-‘ulamā who treated her, referencing the book named Tārīḫ al-Bīmāristān in 
Islām  (History  of  Hospitals  in  Islam)  by  Dr. Ahmad  ‘Īsā.  Ünver  completed  his 
explanation with the knowledge of the hospital founded by Abū al-Muẓaffar Alb 
Īnalc Qutluġ Beg was a different hospital later established. Hamarneh gave us an 
invaluable  knowledge  on  Mayyāfāriqīn  hospital,  referencing  the  book  Bustān 
al-Aṭibbā by Ibn al-Maṭrān, in his English book on famous physician and surgeon 
Ibn al-Quff and he notified that  Mayyāfāriqīn hospital was completed and patients 
were admitted to it on the first of Shawwāl, 417 [1027].
Aims of this study are to reach the primary sources that the quoted knowledge that 
was encountered in secondary sources on Mayyāfāriqīn Hospital, and to transfer 
this knowledge to digital context in its original language, and to give their complete 
texts and Turkish translations, and to review the history of Mayyāfāriqīn Hospital in 
the light of this knowledge.
73

“Health Establishments and Medical Practices in India 
during Islamic Period”
Tafseer ALI 
Dr.  Associate Professor, Department of Jarahat (Surgery) &
Deputy Medical Superintendent, Ajmal Khan Tibbiya College & Hospital,
Aligarh Muslim University, Aligarh. 202002 INDIA.
e-mail:[e-mail]
   The Ayurveda was the main medical system prevailing in India. There were hospi-
tals and physicians of this system. After the arrival of Muslim Traders and Rulers, a 
big change was witnessed in social, cultural and political aspects in India. There 
were positive impacts and changes in medical field also. The health establishments 
and medical practices witnessed gross changes. The scientific knowledge of Mus-
lims was shared and integrated with locals. This not only impacted on the teaching 
and training of medical science but also helped in the establishments of new medi-
cal centers and hospitals in India. Jarahat (Surgery) which had almost vanished was 
revived by the Muslim Scientists in India. Human Anatomy was also given impor-
tance  during  Islamic  period  in  India.  Few  medical  schools  and  health  establish-
ments are worth mentioning.
74

“Türkiye’de Harf Devrimi Sonrası İslam Tıp Tarihine İlişkin 
Yazma ve Eski Harfli Eserlerin Serüveni” 
“The Adventure of Manuscripts and Works Printed in Non-
Latin on Islamic Medical History After the Alphabet Reform 
in Turkey” 
Hayrünisa ALP
                                      
Yrd.Doç.Dr. İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 
Enstitüsü
[e-mail] 
Özet
   Türkiye Cumhuriyeti’ nin ilanından kısa bir süre sonra kültürel reform hareketleri 
kapsamında gerçekleştirilen en önemli inkılap hareketlerinden biri  Harf İnkılabıdır. 
Türklerin  İslamiyeti  kabulunden  1928’e  kadar  Müslümanların  ortak  alfabesi 
özelliğini taşıyan Arap harfleri yerini Latin alfabesine bırakmıştır. Dolayısıyla  o 
güne  kadar  yazılmış  bütün  yazma  ve  matbu  eski  harfli  eserler  atıl  durumda 
kalmıştır.  Latin alfabesiyle büyüyecek kuşakların, özellikle araştırmacıların arşiv 
ve kütüphanelerde bulunan  eski eserlerden faydalanabilmesi amacıyla kütüphane 
kataloglarının Türkçe transkripsiyonlarının yapılması, mevcut katalogu olmayanlar 
içinse  kataloglar  hazırlanmasına  yine  o  yıllarda  başlanılmıştır.  Müellifi  bilinen 
Anadolu’da yazılmış en eski kitap Harezm asıllı tabip Hakim Bereket’in “Tuhfe-i 
Mubarizi”  adlı  tıp  yazmasından,  1849’da  basılan  ilk  Tıp  Mecmuası  “Vekai-i 
Tıbbiye’ye” kadar tıp tarihine ait pek çok eser bugün Anadolu topraklarında mevcut 
208.562  el  yazması  ve  56.550    Türkçe  basma  kitaplar  içinde  azımsanmayacak 
ölçüde bir bölümünü oluşturmaktadır.
  Tıp tarihine ilişkin eserlerin ve künyelerinin günümüze ulaşmasında ne gibi iş ve 
işlemler  gerçekleşmiştir?  Bugün  elimizde  mevcut  fakat  zaman  zaman  bulmakta 
zorluklar yaşadığımız mevcut İslam Tıp Tarihine ilişkin yazma ve eski harfli basma 
eserler  bugünlere  nasıl  gelmişlerdir?    Çok  değerleri  tıp  bilginlerinin  eserlerinin 
akıbeti ne olmuştur?  Bu bildiride Harf İnkılabı’nın hemen ardından 1978 yılında 
yayımlanan  TUYATOK(Türkiye Yazmaları  Toplu  Katalogu)  ve  1986’da  basılan 
Arap Harfli Türkçe Eserler Bibliyografyası’nın basılmasına kadar olan süreçte tıp 
tarihine ilişkin eski harfli yazma ve basma eserlerin geçirdiği serüven tartışılacaktır. 
Milli  Kütüphane,  yazma  kütüphaneleri,  müze  kütüphaneleri,  halk  kütüphaneleri 
gibi  kütüphanelerde  ve  özel  koleksiyonlarda  tarihten  yüzyılımıza  ulaşmayı 
başarmış  bu  belki  içlerinde  hazineler  barındıran  eserlerin  nitelik  ve  nicelik 
açısından geçirdiği evrim bildiri konusu kapsamındadır.
Summary
  One of the most important reforms within the cultural reform movements immedi-
ately after the declaration of the Republic of Turkey is the Alphabet Revolution. The 
Arabic letters that had been the shared alphabet for the Muslim world since the 
Islamisation of Turks till 1928 was replaced by the Latin alphabet. Therefore all the 
manuscripts and printed non - Latin works have become idle. This period also saw 
the effort to transliterate the library catalogues and create new catalogues for miss-
ing ones in order to able the new generations, especially the researchers that will 
grow up with the Latin alphabet to use the old works in the archives and the librar-
ies. Numerous works in the history of medicine from the oldest book with an identi-
fied  author  that  is  written  in  the Anatolia,  Khwarezm  origin  physician  Hekim 
Bereket’s manuscript on medicine “Tuhfe – i  Mubarizi ” to the 1849 print, first 
Journal  of  Medicine  “Vekai  –  i  Tibbiye”  constitutes  a  considerable  amount  of 
208,562 manuscript and 56,550 printed Turkish books present in Anatolia. 
  What kind of procedures and processes has been implemented for the historical 
works on medicine and their tags to reach the present day? How did the available 
but occasionally hard-to-reach manuscripts and Turkish works printed in non-Latin 
on Islamic Medical History reach to modern times? What is the fate of the works of 
prominent medical scholars? In this paper, the history of Turkish manuscripts and 
printed works in non-Latin on medical history within a period from the Alphabet 
Reform in 1928 to the publication of  TUYATOK (The Union Catalogues of Manu-
scripts in Turkey) in 1978 and The Bibliography of Turkish Works in Arabic Letters 
in 1986 will be discussed. The qualitative and quantitative evolution of these works 
which may possibly contain invaluable information and which have managed to 
endure  in  time  from  ancient  history  to  our  century  in  the  libraries  such  as  the 
National Library, manuscripts libraries, museum libraries, and public libraries and 
in private collections will be included within the scope of this paper. 
75

“Türkiye’de Harf Devrimi Sonrası İslam Tıp Tarihine İlişkin 
Yazma ve Eski Harfli Eserlerin Serüveni” 
“The Adventure of Manuscripts and Works Printed in Non-
Latin on Islamic Medical History After the Alphabet Reform 
in Turkey” 
Hayrünisa ALP
                                      
Yrd.Doç.Dr. İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 
Enstitüsü
[e-mail] 
Özet
   Türkiye Cumhuriyeti’ nin ilanından kısa bir süre sonra kültürel reform hareketleri 
kapsamında gerçekleştirilen en önemli inkılap hareketlerinden biri  Harf İnkılabıdır. 
Türklerin  İslamiyeti  kabulunden  1928’e  kadar  Müslümanların  ortak  alfabesi 
özelliğini taşıyan Arap harfleri yerini Latin alfabesine bırakmıştır. Dolayısıyla  o 
güne  kadar  yazılmış  bütün  yazma  ve  matbu  eski  harfli  eserler  atıl  durumda 
kalmıştır.  Latin alfabesiyle büyüyecek kuşakların, özellikle araştırmacıların arşiv 
ve kütüphanelerde bulunan  eski eserlerden faydalanabilmesi amacıyla kütüphane 
kataloglarının Türkçe transkripsiyonlarının yapılması, mevcut katalogu olmayanlar 
içinse  kataloglar  hazırlanmasına  yine  o  yıllarda  başlanılmıştır.  Müellifi  bilinen 
Anadolu’da yazılmış en eski kitap Harezm asıllı tabip Hakim Bereket’in “Tuhfe-i 
Mubarizi”  adlı  tıp  yazmasından,  1849’da  basılan  ilk  Tıp  Mecmuası  “Vekai-i 
Tıbbiye’ye” kadar tıp tarihine ait pek çok eser bugün Anadolu topraklarında mevcut 
208.562  el  yazması  ve  56.550    Türkçe  basma  kitaplar  içinde  azımsanmayacak 
ölçüde bir bölümünü oluşturmaktadır.
  Tıp tarihine ilişkin eserlerin ve künyelerinin günümüze ulaşmasında ne gibi iş ve 
işlemler  gerçekleşmiştir?  Bugün  elimizde  mevcut  fakat  zaman  zaman  bulmakta 
zorluklar yaşadığımız mevcut İslam Tıp Tarihine ilişkin yazma ve eski harfli basma 
eserler  bugünlere  nasıl  gelmişlerdir?    Çok  değerleri  tıp  bilginlerinin  eserlerinin 
akıbeti ne olmuştur?  Bu bildiride Harf İnkılabı’nın hemen ardından 1978 yılında 
yayımlanan  TUYATOK(Türkiye Yazmaları  Toplu  Katalogu)  ve  1986’da  basılan 
Arap Harfli Türkçe Eserler Bibliyografyası’nın basılmasına kadar olan süreçte tıp 
tarihine ilişkin eski harfli yazma ve basma eserlerin geçirdiği serüven tartışılacaktır. 
Milli  Kütüphane,  yazma  kütüphaneleri,  müze  kütüphaneleri,  halk  kütüphaneleri 
gibi  kütüphanelerde  ve  özel  koleksiyonlarda  tarihten  yüzyılımıza  ulaşmayı 
başarmış  bu  belki  içlerinde  hazineler  barındıran  eserlerin  nitelik  ve  nicelik 
açısından geçirdiği evrim bildiri konusu kapsamındadır.
Summary
  One of the most important reforms within the cultural reform movements immedi-
ately after the declaration of the Republic of Turkey is the Alphabet Revolution. The 
Arabic letters that had been the shared alphabet for the Muslim world since the 
Islamisation of Turks till 1928 was replaced by the Latin alphabet. Therefore all the 
manuscripts and printed non - Latin works have become idle. This period also saw 
the effort to transliterate the library catalogues and create new catalogues for miss-
ing ones in order to able the new generations, especially the researchers that will 
grow up with the Latin alphabet to use the old works in the archives and the librar-
ies. Numerous works in the history of medicine from the oldest book with an identi-
fied  author  that  is  written  in  the Anatolia,  Khwarezm  origin  physician  Hekim 
Bereket’s manuscript on medicine “Tuhfe – i  Mubarizi ” to the 1849 print, first 
Journal  of  Medicine  “Vekai  –  i  Tibbiye”  constitutes  a  considerable  amount  of 
208,562 manuscript and 56,550 printed Turkish books present in Anatolia. 
  What kind of procedures and processes has been implemented for the historical 
works on medicine and their tags to reach the present day? How did the available 
but occasionally hard-to-reach manuscripts and Turkish works printed in non-Latin 
on Islamic Medical History reach to modern times? What is the fate of the works of 
prominent medical scholars? In this paper, the history of Turkish manuscripts and 
printed works in non-Latin on medical history within a period from the Alphabet 
Reform in 1928 to the publication of  TUYATOK (The Union Catalogues of Manu-
scripts in Turkey) in 1978 and The Bibliography of Turkish Works in Arabic Letters 
in 1986 will be discussed. The qualitative and quantitative evolution of these works 
which may possibly contain invaluable information and which have managed to 
endure  in  time  from  ancient  history  to  our  century  in  the  libraries  such  as  the 
National Library, manuscripts libraries, museum libraries, and public libraries and 
in private collections will be included within the scope of this paper. 
76

“Ta’dil-i Emzice” ve Müellifi Hakkında Bilinenler,   
İncelenmeyenler ve   Gözden Kaçırılanlar
Commons, Uninvestigated and Missed Data on
“Tadil-i Emzice”and Its Author
Peruzat ALTINAY
 Yüksek Lisans Öğrencisi
İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 
İstanbul Araştırmaları Anabilim Dalı
[e-mail]
Özet
“Ta’dil-i Emzice”, 61a sayfasındaki  “Allah-ı celle şanuhu ve amme nevaluhu abes 
nesne  halk  etmemiştir.”  cümlesinden    anlaşılacağı  üzere,  Yüce  Allah’ın 
bahşettiklerinin  insanların  mizaçlarına  etkilerinin  anlatıldığı,  halk  sağlığına  ve 
tedavilere yönelik   nesir bir kitaptır.  Şuuri Hasan Çelebi tesbitlerine, kelime kadro-
sundaki müzikaliteye de önem verdiği beyit ve kıt’alarla şevahit getirdiği için, eser 
hafızalarda nazım olarak yer etmiştir.
Kitabın sonundaki kayda göre H.1088/M.1672-1673’ de telif edilen eserde geçen 
“Vezir-i A’zam u Ekrem Cenab-ı Mustafa Paşa” cümlesinden, eserin, Merzifonlu 
Kara Mustafa Paşa için ikmal edildiği anlaşılmaktadır. 
Eserin  telif  tarihi  ile  Şuuri’nin  bazı  eserlerde  beyan  edilen  vefat  tarihi  1639  da 
çelişkilidir. Manfred Götz, yazmanın nüshalarını tanıtırken, müellifin vefat tarihini 
H.1105/2  Eylül  1693  olarak  kaydetmiştir.  1639-1693  farkı  transkripsiyon 
esnasındaki takdim-tehirden kaynaklanabilir. 
Şuuri Hasan Çelebi’nin “Ferheng-i Şuuri” namıyla maruf, dönemine kadar yazılmış 
en kapsamlı Farsça- Türkçe sözlüğün sahibi, edip ve  şair olduğu sözlükteki mukad-
dime ve diğer yazılarından anlaşılmaktadır. 
Edirne’deki  Darüşşifa’da  musiki  ile  tedaviye  yöneldiği  kaydedilen  Şuuri  Hasan 
Çelebi’nin, “Ta’dil-i Emzice’de de kayıtlı, musikiye yönelik bilgilerini ihtiva eden 
yazı  Darüşşifa’daki  duvarda  asılıdır.  Fakat;  “Darüşşifa’da  görev  alan  meşhur 
hekimler” listesinde adı geçmemektedir.  
Osmanlı’da,  hekim  olmayan  münevver  kesimin  de  tıbba  yönelik  eserler  telif 
ettikleri  bilinir.    “Tervihü’l-Ervah”  adlı    manzum  tıp  kitabı  Ahmedi  (şair), 
“Müfredat-ı  Tıbb  (Feraidü’l-Müfredat)”  Yirmi  Sekiz  Çelebi  Mehmed  Efendi, 
“Risaletü’t-Tıbb” Selahaddin Efendi (matematikçi), “Menafi-i Bişumar” Mahmud 
Paşa b. Hüseyin Paşa tarafından kaleme alınmıştır.    
“Ta’dil-  Emzice”  içerdiği  geleneksel  tıp  değerleri  ve  tesbitlerin  dayandırıldığı 
kaynaklar  bakımından  nazmı  kudretli  bir  hekimin  kaleminden  çıktığı  izlenimi 
uyandırmaktadır.  Şuuri  lakabının  ve  hekim  zannının  da  bu  eserden  mülhem 
olduğunu düşünmekteyiz. 
“Aczin ikrar eylemek hayli hünerdir arife,
  Bilmediğin bilmemek cehliyle olur şöhreti.”
beyti nazmının kudretine misaldir. 
Eserin  müellif  nüshasının  4a  sayfasında:  “Ta’dil-i  Emzice”ismiyle  mülakkap  ve 
mükenna  kılındı.”  ibaresi  bulunmaktadır.  “Ta’dil’ül-Emzice”  olarak  transkripti 
hatalıdır.     
Günümüzde  sadece  musikiye  yönelik  bölümleri  üzerinde  kapsamlı  çalışmalar 
yapılan  eserin,  günümüzde  gözden  kaçırılmış  bazı  bölümlerinden  bazılarına 
değinilecektir. 
Anahtar Kelimeler: Halk sağlığı, hamam, mücevher, çiçek, beslenme, bitki.  
Summary 
     
As understood from the phrase in page 61a of “Ta’dil-i Emzice, “Allah Hu’s glory 
is the Mighty, the Supreme,  has not created any unnecessary object among Hu’s 
deigned things to the universe.” It is a book written in prose, on the effects of the 
things that the All-mighty Allah has deigned, on the temperaments of the humans. 
Since Şuuri Hasan Çelebi has brought proofs with couplets and quatrains of which 
he gives importance to the musiquality of their vocabulary, the work has taken place 
in the minds as poetry.  
According to the record at the end of the book that was written in H. (according to 
islamic  calender)1088/Greg.1672-1673,  it  is  understood  from  the  phrase  “Very 
Generous Grand Vizier, Honourable Mustafa Paşa” that the work has been com-
pleted for the Merzifonlu Kara Mustafa Paşa.
The copyright date of this work and the death date of Şuuri which has been declared 
as  1639  in  some  other  works  is  contradictory.  Manfred  Götz,  while  introducing 
copies of writing, has recorded the author's death date as H.(according to islamic 
calender) 1105 / Greg. September 2, 1693. 1639-1693 difference may be caused by 
a typing error during transcription.
It is understood from the foreword of his dictionary and other texts that Şuuri Hasan 
Çelebi is a writer, poet and the author of the most comprehensive Persian-Turkish 
dictionary up to his period which is well known under the name "Ferheng-i Şuuri".
The text of Şuuri Hasan Çelebi (who is recorded to direct his studies toward musical 
therapy  in  the  Darüşşifa  in  Edirne)  containing  information  related  to  music, 
recorded in “Ta’dil-i Emzice as well, is hanging on the wall of Daruşşifa. However, 
he is not mentioned in the list of “Famous physicians who has worked in Daruşşifa". 
In  the  Ottoman  Empire,  the  non-physician  intellectuals  have  known  to  have 
authored works on medicine.  “Tervihü’l-Ervah” which is a medical book written in 
verse was written by Ahmedi (poet), “Müfredat-ı Tıbb (Feraidü’l-Müfredat)” was 
written by Yirmi Sekiz Çelebi Mehmed Efendi, “Risaletü’t-Tıbb” by Selahaddin 
Efendi (mathematician) and “Menafi-i Bişumar” by Mahmud Paşa b. Hüseyin Paşa.    
From the point of traditional medicine values and the resources that the determina-
tions are based on,“Ta’dil- Emzice” gives the impression that it comes from the pen 
of a physician whose poetry is strong. We think that the sobriquet “Şuuri”  and the 
presumption that he was a physician is inspired from this work.
  “The profess of insolvency is a highly skill for the wise, His fame occurs with the 
ignorance of not knowing what he doesn’t know”
  Couplet above is a sample to the strength of Şuuri’s poetry. The expression; “Its 
named and tagged as: Ta’dil-i Emzice.”, exists on page 4a of the author copy of the 
work. Transcription as "Ta'dil'ül-Emzice"  is incorrect. 
   Some portions of the work (on which comprehensive studies were carried out only 
on the sections that are related to music), which has been missed or overlooked 
recently, will be referred to.