Yoyli pech elektrodlari

3-jadval. Mustaqil Davlatlar Hamdo’stligida (MDH da) ishlab chiqarilgan pech tavsiflari.
3-jadval.

Sonlar tavsifi	Me’yoriy hajm , T
	50	100	200
1. Pech transformatorining me’yoriy kuchlanishi.	20	32	50-08
2. Transformator ikkilamchi yuklamasi chegarasi.	430-116	480-150
3. Elektrod eng katta toki.	26,9 kA	38.5 kA	43.3 kA
4. Grafitlangan elektrod diametri, mm	500	550
5. 1 tonna shixta eritilgandan nisbiy elektroenergiya sarfi.	440	415	400

Hamma pechlarda yuklash bariy yordamida mexanizmlar orqali yuklatiladi, bunda yuklangan to’plam vertical o’q bo’ylab 90^o burchakka aylanadi. Taglik ishdan chiqmasligini oldini olib va eritsh jarayonini tezlatish uchun pechning ustki himoya qatlamini futerovka bilan aylantirish mexanizmi bilan hamma pechlar ta’minlangan.

Barcha pechlar metallni elektromagnit aylantirish moslamasi bilan jihozlangan.
Ishchi maydon shakli va o’lchamlari
Uzoq muddat po’lat eritish elektr yoy pechlar silindr qatlam bilan qoplanib tayyorlangan. Pech devorlarining o’tga bardoshli futerovkasini g’isht bilan yashirish bu yerda nordon futerovka) yoki pech tagiga quritilgan va to’ldirilgan bloklar o’rnatilgan: bloklar magnezit, dolomite, toshko’mir qum aralashmasidan tayyorlangan.
Po’lat yoy pechlarda tezlik bilan po’lat eritish kerak bo’lib qolsa, pech devorlarining mustahkamligi yetarli bo’lmagan. Shuning uchun kuchlanishni oshiruvchi transformator qo’llaniladi. Pech devoir futerovkasidagi eng nozik joy, pechning past belbog’i hisoblanadi. Pechning past belbog’i, pechning yoyi bilan bir xil sathda turadi.
Shuning uchun oxirgi yillarda po’lat eritish yoy pechlarining devor futerovkasi uchun boshqa konstruksiyali pechlar ishlab chiqarilmoqda. Ba’zi hollarda faqatgina pech qatlamining shakli o’zgartiriladi, xolos.(silindrsimon o’rniga konussimon, silindrsimon shakl o’rniga yana boshqa shakllar va hokazo). Hozirgi zamon silindr konussimon qatlamli po’lat eritish yoyli pech futerovkasi moslamasi sxemasi 2-rasmda berilgan.

5-rasm. Pechning futirovkasi sxematik rasmi.
Pech to’plami (1) suv sovitish aylanasiga ega va u haroratbardosh magnizitoxromitli g’ishtlar (2) bilan bajariladi. Bu g’ishtlar aylanma yamoq (3) bilan to’ldiriladi. (3) yuqori glinazyom va dinas g’ishtlardan qilingan bo’lib, pechga elektrodlar kirishiga mo’ljallangan. Bu materiallar magnizitoxrom g’ishtlariga qaraganda yuqori haroratda yuqori elektr qarshilikka bardoshli hisoblanadi. Ular elektrodlar orasida qisqa tutashuv oldini oladi. Ichki qatlam (5) (…) magnezitli, xrommagnezitli va magnezitoxrom aralashmasidan tayyorlangan g’ishtlardan iborat. Devorning narxi va mustahkamligi shu tartibda o’sadi. Devorning issiqlik izolyatsiya qatlami shamot g’ishtlaridan iborat. (7) issiqlik izolyatsiyali sochma bo’lib, u bir va bir necha qatlam asbest listi (8) dan iborat. Bu listlar suyuq oyna bilan pechning ichki sirt qatlamiga yopishtiriladi.
Ochib-yopuvchi qumli aylanma (4) pech devorlari bilan to’plam zichlanish vaqtida to’qnashuv bo’lmasligi uchun ishlatiladi. Chiqish teshigi orqali (9) pech devorlari qilingan materialdan tayyorlanadi.
Pech pilobi shamot g’ishtlari bilan futerovkalanadi va bunda vanna burchagi 6 pilob burchagiga qarama-qarshi bo’lib, u otkos burchagidan kichik bo’ladi 8 va pechdan po’lat chiqqanda, pech egilish burchagidan ham kichik bo’ladi.
Pechning tagi zichlangan magnezit qatlam (11) dan, magnezit g’isht bo’shlig’i (12) dan, bir necha qavat shamot g’ishti (13) dan, issiqlik izolyatsiya sochmasi (14) dan, asbest listi (15) dan iborat. Ishchi oyna suv sovutish ramkasi (17) ga ega. Bu oyna oldin qo’llanilgan g’isht arklar o’rniga qo’yilgan. Bu esa pech kompaniyasini oshiradi. Oyna suv sovutgich qopqoq (16) bilan yopiladi va uning ichki sathi o’tga bardoshli qatlam bilan futerovka qilinadi.