Yüksek doz toleransı, İmmun felç

İMMUN FELÇ
Sektörümüzde, yıllık/iki yıllık bir hastalık modası oluşturulması ve devamında bu söylemlere dayalı uygulamalar icat edilip yayılmasına alıştık. Bu türlü uygulamalardaki şimiyoterapötiklerin yasaklamalarla bir türlü kontrole alındığını varsayarsak, yanlışlıklar salt ekonomik zararlar yükleyecektir. Ama eğer aşı ve aşılamalar dengesizliği olarak devredelerse hayvanın sağlığı yönlü kötü tepkimeler gözlenecektir.
Bu başlığı, son Güney Afrika seyahatimdeki kötü uygulamaları “aşı toleranslarını” gözleyerek, ülkemize uyarı olur amacını hedefledim. Benki, mesleğini, şimiyoterapötikleri mümkün olduğunca kenarda tutup, koruyucu aşılamalara özen gösteren bir sistemin savunucusu ve uygulayıcısı olarak yürütmeye çabalarım; ne var ki gereksiz fazla kullanımların olumsuzluklarını da iletme zorunluluğunda hissettim.
İki canlı örnek olarak; Mısırlı bir Veteriner Hekimin, ülkelerindeki IBD yaygınlığına çözüm amacıyla; broilerlere, her 5 gün arayla, 5 kez canlı aşılama yaptıklarını söylemişti?

Güney Afrikada,şu andaki virülent ND salgını ile boğuşabilmek üzere;broilerlere aktif/İnaktif 4-5 kez aşılama (ki erken kesiyorlar) uyguladıklarını vede damızlıklara da,yumurtada bile her 3 haftada bir canlı aşılama yaptıklarını bildirdiler ?

Sevgili meslektaşlarım;
Yetersiz oranda verilecek antijen, saptanabilecek güçte antikor oluşturamaz yada vücudun hücresel-sıvısal savunma mekanizmasıyla elimine edilip etkisiz hale getirilebilir. Bu olasıdır. Ne varki;immunojenler,aşırı dozda ve/veya aşırı sıklıkla verildiğinde ise, immun sistemi bloke edip ,bu kezde, antikor oluşumunu inhibe edeceklerdir. Böylece, yine bir tepkime oluşmayacak (Yüksek doz toleransı, İmmun felç) beklenen bağışıklık elde edilemeyecektir. Bu yapı canlı aşılamalarda daha da önenlidir.

Aşılar üretilirken, önerilen koruma konsantrasyonuna daima ekstra pay konur. Örneğin; ND canlı aşılarında,

5 7–9

Optimum değerde immünite için, ml/ 10, iken,10 protein konur. Bu marj, stoklama-taşıma-uygulamalarda kayıplar öngörülerek yapılır. Buna karşın, aşılama sistemimizde aşıyı 1–2 doz artırarak uygulama yapmak gerekebilecektir. Ama bu hiçbir zaman çok daha üzerinde olmamalıdır.

Ayrıca, unutmamalıdır ki;

Gerekli olan immun yanıt, optimum yanıttır. Aşırı yada çok uzun süreli oluşturulmak üzere abartılanlarının stresi canlıyı dolayısıyla üretimi olumsuz etkileyecektir.

Sonuçta; hayvanların immun yanıtlarını optimize etmek, sağlıkta emin bir sistem ve performansta ekonomidir.


Uzm.Vet.Hekim Güney GÖKÇELİK