b) Kuzatish va eksperiment metodlari.
K uzatish h a ra k at, o ‘zgarish va rivojlanishdagi m a ’lum
obyektni tabiiy sharoitda u qanday b o ‘lsa, shu bolicha diqqat
bilan,
belgilangan vaqt ichida, m a’lum maqsad asosida hissiy
qabullashdir.
Eksperiment esa, sun’iy yaratilgan sharoitda olib boriladigan
kuzatishdir. Eksperim entda o ‘rganilayotgan
predm et yoki hodisa
o ‘z holida, lekin sun’iy yaratilgan sharoitda ko‘zdan kechirib
boriladi.Eksperim entda tadqiqotchi o ‘z o ‘rganish obyektiga aktiv
ta ’sir qilishi,
kuzatishning borishida, kuzatilayotgan jarayonni
o ‘zi xohlagan yo‘nalishga qarab o ‘zgartirishi mumkin.
Eksperiment kuzatish bilan bevosita bog‘liq bo'lib, kuzatishsiz
mavjud bo'lm aydi, ular bir-b irlarin i to ‘ldiradi. K uzatish va
eksperiment metodlari asosida to'plangan
dalillar, m a’lum otlar
ilmiy bilishning empirik darajasini hosil qiladi.
Kuzatish va eksperiment asosida hosil qilingan dalil va m a’lu
m otlar esa, o ‘z navbatida,tadqiqotchidan ularni analiz va sintez
qilishini taqozo qiladi.
d) Analiz va sintez metodlari.
Analiz — bir butunni qismlarga, bo‘laklarga, tomonlarga,
elementlarga ajratib, ularning har bin nima, qanday vazifani
Dostları ilə paylaş: