O + 2
H
Ag(NH3)2
OH- O HO
+ Ag Ag + NH3 + H2
Bu reaksiya juda sezgir bo’lib, oz miqdordagi aldegidlarni bor yoki yo’qligini aniqlashda foydalaniladi. Bundan tashqari aldegidlar Feling suyuqligi bilan oson aniqlanadi.
Ketonlar kuchsiz oksidlovchilar va havo kislorod bilan oksidlanmaydi. Lekin
kuchli oksidlovchilar - kaliy permanganatning ishqor yoki kislotadagi eritmasi,
nitrat va sutfat kislotalari va olti valentli xrom birikmalari bilan oksidlanishi mumkin. Bunda karbonil guruhning ikki yonidagi sigma bog’ uzilib, ketonga nisbatan uglerod atomining soni kam bo’lgan organik kislotalarning aralashmasi hosil bo’ladi;
+
R R R1 [O]
O O O
H O H O
Agar keton guruhining ikki tomonidagi radikallar har xil bo’lsa, bunda to’rtta kislotalarning aralashmasi hosil bo’ladi:
O
H3C O
H3C
O
HO
Ketonlarni bunday yo’nalishda oksidlanishi A.N.Popov tomonidan o’rganilganligi sababli Popov qoidasi bo’yicha oksidlanish reaksiyasi deyiladi[46].
Aldegidlarning okstdlanishi-qaytarilish reaksiyasi. Kannissaro reaksiyasi. Ayrim aldegidlar ishqorning konsentrlangan eritmasi ishtirokida oksidlanish-qaytarilish reaksiyasiga kirishib, spirt va karbon kislota tuzlarining aralashmasini hosil qiladi. Chumoli aldegidi va faol vodorod atomi tutmagan aldegidlar Kannissaro reaksiyasiga kirishadi;
O
2H + Na OH
H
H3C
O
+
OH H
O
Na
H3C
2
H3C
O CH3 H
+ K OH
H3C
H3C
CH3
OH
H3C
+
H3C
O
CH3 O K
Demak, bunda chumoli aldegidining bitta molekulasi spirtgacha qaytariladi, ikkinchi molekulasi esa chumoli kislotagacha oksidlanadi[47].
Dostları ilə paylaş: |