Dibəy//Divex`//Dübəx`//Divəx. Azərbaycan dilinin əksər şi-
vələrində “duz, yarma, çəltik və s. döymək üçün içi oyulmuş daş və
ya kötük; həvəngdəstə” mənalarında işlənir: Ay Fatma, dibəyinizi ver, bir az duz döyüm (Naxçıvan); Gəti, divəx`də bir əz çəltix` döyəx (Şəm-
kir); Divəx`də duz dö:üllər (Tərtər); Duzu, düyyü divəx`də döyəllər (Qazax); Divəx`də hər şey döymağ olur (Şəki); Daşi surax eliyib, dü- bək düzəldırıx (Culfa) (7, 137,146).
Dibek sözü türk ədəbi dilində “buğda, arpa və s. döymək üçün
içi oyulmuş daş və ya kötük” mənasında işlənir (75, 278): Yirmi kişi, hiç dinlenmeden palanganın iç avlusunda büyük dibekte evvelce ha- zırlanmış kömürleri dövüyor (Ömer Seyfettin); Üç dört sokak kena- rında bir bir dibek taşı var, güçlü, kuvvetli kızlar ellerinde tokmaklar bulgur dövüyorlar (Refik H.Karay) (68, 697). Dibek leksik vahidinin
inkişafı tüp (təpə, dib, əsas, kök) sözündən tüb-e-k/tibek-dibek şək-
lində olmuşdur. Tüpülemek-tepelemek “təpəsinə vuraraq döymək,
əzmək”mənalarını ifadə edir.
