Задачи по физике
Yüklə 1,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
K
kg J / , muzning solishtirma issiqlik sig’imi 2100 J/(kg . K), muzning solishtirma erish issiqligi 330 kJ/kg. Javob: 1 903. 0,1 kg qaynayotgan suv bug’ga aylanishi uchun qanday miqdordagi issiqlik (kJ da) kerak? Suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,26 MJ/kg. Javob: 226 904. 0,2 kg suv bug’ining 100 0 C haroratda kondensatsiyalanishida qancha issiqlik (kJ da) ajraladi? Suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg. Javob: 460 905. 0 0 C da olingan 1 kg suvni 100 0 C gacha qizdirish va to’liq bug’ga aylantirish uchun unga qanday issiqlik miqdori (kJ da) berish kerak? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg. Javob: 2720 906. 20 0 C da olingan suvni qizdirish va bug’ga aylantirish uchun 2595 kJ energiya sarflandi. Suvning massasini aniqlang. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,26 MJ/kg. Javob: 1 907. Bir tonna po’latni eritish uchun 100 kW quvvatli elektr pechidan foydalanilmoqda. Agar po’latni erish boshlangunga qadar 1500 K ga qizdirish kerak bo’lsa, eritish necha minut davom etadi? Po’latning solishtirma issiqlik sig’imi 460 J/(kg . K), po’latning solishtirma erish issiqligi 210 kJ/kg. Javob: 150 908. Qandaydir massali suvni 0 0 C dan 100 0 C gacha qizdirish uchun 8400 J issiqlik talab etiladi. Shu suvni to’liq bug’lantirish uchun yana qancha issiqlik (kJ da) talab qilinadi? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg. Javob: 46 909. Suvni muzlatgichda 33 0 C dan 0 0 C gacha sovutish uchun 21 minut vaqt sarflandi. Endi shu suvni muzga aylantirish uchun qancha vaqt (minutda) talab etiladi? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), muzning solishtirma erish issiqligi 330 kJ/kg. Javob: 50 910. Idishdagi suv elektroplitkada 20 minut davomida 20 0 C dan qaynaguncha isitiladi. Suvning 42 % ini bug’ga aylantirish uchun yana qancha vaqt (minutda) kerak bo’ladi? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,2 MJ/kg. Javob: 55 911. Gaz gorelkasida solishtirma yonish issiqligi 36 MJ/m 3 bo’lgan gazdan foydalanilsa, hamda choynakdagi 3 l suvni 10 0 C dan qaynash haroratigacha istish uchun 60 l gaz sarflangan bo’lsa, gaz gorelkasining FIK ni (foizlarda) aniqlang. Choynakning issiqlik sig’imi 600 J/K. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K) Javob: 55 912. Bug’ mashinasining ishlashi uchun 1 soatda 210 kg ko’mir sarflanadi. Mashinaning sovushi kirishdagi harorati 17 0 C, chiqishdagisi esa 27 0 C bo’lgan suv yordamida amalga oshiriladi. Umumiy issiqlik miqdorining 24 % i suvni isitishga ketayotgan bo’lsa, 1 s dagi suv sarfini (kg da) aniqlang. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), ko’mirning solishtirma yonish issiqligi 30 MJ/kg. 77 Javob: 10 913. 54 km/h tezlikda 69 kW quvvatga erishadigan va FIK 40 % bo’lgan avtomobilning dvigateli uchun 10 kg benzin necha kilometr yo’lga yetadi? Benzinning solishtirma yonish issiqligi 4,6 MJ/kg. Javob: 40 Mexanik va ichki energiyaning o’zaro aylanishlari 914. 50 m/s tezlikka ega bo’lgan o’q devorga noelastik urilish natijasida 10 0 C ga qizidi. Urilishda ajralgan barcha energiyani o’q olgan deb hisoblab, o’q materialining solishtirma issiqlik sig’imini toping. Javob: 125 915. Ikkita bir xil o’q devorga kelib uriladi. Birinchi o’q 0,5 K ga, ikkinchisi esa 8 K ga qiziydi. Agar o’qlarning barcha energiyasi ularning qizishiga sarflansa, ikkinchi o’qning tezligi birinchisinikidan necha marta katta? Javob: 4 916. 100 J kinetik energiyaga ega bo’lgan o’q devorga urildi va 0,5 K ga qizidi. Agar o’qning issiqlik sig’imi 20 J/K ga teng bo’lsa, o’q energiyasining qanday qismi (foizlarda) uni qizdirish uchun sarflangan? Javob: 10 917. Agar sharshara suvining harorati uning asosi yaqinida cho’qqisidagiga qaraganda 0,05 0 C ga katta bo’lsa, sharsharaning balandligi qanchaga teng? Butun mexanik energiya suvni qizdirishga ketadi deb hisoblang. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), g=10m/s 2 . Javob: 21 918. Agar bir stakan suv 100 0 C dan 20 0 C gacha sovuganda ajraladigan energiyani to’liq ishga aylantirishga erishilganda, 100 kg massali yukni qanday balandlikka ko’tarish mumkin bo’lar edi? Stakandagi suvning massasi 250 g, suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), stakanning issiqlik sig’imini hisobga olmang. g=10m/s 2 . Javob: 84 919. 2000 kg massali bosqon 1 m balandlikdan 2 kg massali metall g’o’laning ustiga tushadi. Zarba natijasida g’o’laning harorati 25 0 C ga ortadi. To’liq ajraladigan energiyaning 50 % i g’o’lani qizdirishga ketadi deb hisoblab, g’o’la materialining solishtirma issiqlik sig’imini toping. g=10m/s 2 . Javob: 200 920. Plastilin shar gorizontga nisbatan 45 0 burchak ostida 10 m/s tezlik bilan otiladi. Otish nuqtasidan 8 m masofada (gorizontal bo’yicha) vertikal devor joylashgan. Agar shar devorga yopishib qolsa, u necha gradusga (mK da) qiziydi? Sharning to’liq kinetik energiyasi uni qizdirishga ketgan deb hisoblang. Plastilinning solishtirma issiqlik sig’imi 250 J/(kg . K). g=10m/s 2 . Javob: 136 921. 500 m/s tezlik bilan uchayotgan qo’rg’oshin o’q devorni teshib o’tadi. Agar o’qning tezligi 300 m/s gacha kamaygan bo’lsa, uning necha gradusga qiziganini aniqlang. Ajralgan issiqlikning 50 % i o’qni qizdirishga ketgan deb hisoblang. Qo’rg’oshinning solishtirma issiqlik sig’imi 160 J/(kg . K). Javob: 250 922. 500 m/s tezlik bilan uchayotgan o’q yerdan 20 cm balandlikda taxtani teshib o’tadi. Bunda o’qning temperaturasi 200 0 C ga ortdi. Urilishda ajralgan issiqlikning hammasi o’qni qizdirishga ketgan deb hisoblab, o’q urilgan joydan qanday masofada (gorizontal bo’ylab) yerga tushganligini aniqlang. O’q materialining solishtirma issiqlik sig’imi 400 J/(kg . K). g=10m/s 2 . Javob: 60 923. Jism uzunligi 260 m va qiyalik burchagi 60 0 bo’lgan qiya tekislikdan sirpanib tushadi. Tekislikka ishqalanish koeffitsiyenti 0,2. Agar ajralgan issiqlikning 50 % i jismni qizdirishga ketsa, uning temperaturasi necha gradusga ko’tarilishini aniqlang. Jism materialining solishtirma issiqlik sig’imi 130 J/(kg . K). g=10m/s 2 . Javob: 1 78 924. Solishtirma issiqlik sig’imi 450 J/(kg . K) bo’lgan moddadan tayyorlangan ikkita bir xil sharcha 40 m/s va 20 m/s tezliklar bilan bir-biriga tomon harakatlanmoqda. Noelastik to’qnashuv natijasida ular necha gradusga qizishini aniqlang. Javob: 1 925. 400 m/s tezlik bilan gorizontal uchayotgan 10 g massali o’q ipga osilgan 990 g massali yog’och brusokka uriladi va uning ichida tiqilib qoladi. Agar ajralgan issiqlikning 50 % i o’qni qizdirishga ketsa, u necha gradusga qiziydi? Javob: 198 926. O’q devorga urilganda erib ketishi uchun qanday tezlik bilan uchishi kerak? O’q materialining solishtirma issiqlik sig’imi 130 J/(kg . K), solishtirma erish issiqligi 22,25 kJ/kg, erish harorati 327 0 C. O’qning urilishgacha bo’lgan harorati 152 0 C. Urilishda ajralgan issiqlikning hammasi o’qni qizishiga ketgan deb hisoblang. Javob: 300 927. Qalay sharcha qanday balandlikdan (km da) tushganda tekislikka urilib to’liq erib ketadi? Sharcha energiyasining 50 % i uning qizishi va erishi uchun ketadi deb hisoblang. Sharchaning boshlang’ich harorati 32 0 C. Qalayning erish temperaturasi 232 0 C, uning solishtirma issiqlik sig’imi 200 J/(kg . K), solishtirma erish issiqligi 58 kJ/kg. g=9.8 m/s 2 . Javob: 20 928. 300 m balandlikdan vertikal pastga qarab miltiqdan otilgan qo’rg’oshin o’q noelastik jismga urilganda erib ketishi uchun qanday tezlik bilan uchib chiqishi kerak? Urilishda ajralgan issiqlik o’q va jism orasida teng taqsimlanadi deb hisoblang. O’qning boshlang’ich harorati 177 0 C. Qo’rg’oshinning erish harorati 327 0 C, solishtirma issiqlik sig’imi 130 J/(kg . K), solishtirma erish issiqligi 22 kJ/kg. g=10m/s 2 . Javob: 400 929. Miltiqdan otilganda 45 g massali o’q 600 m/s tezlik bilan uchib chiqadi. 9 g massali porox zaryadining yonishida ajralgan energiyaning necha foizini o’qning kinetik energiyasi tashkil qiladi? Poroxning solishtirma yonish issiqligi 3 MJ/kg. Javob: 30 930. FIK 20 % bo’lgan reaktiv samolyotning dvigateli 1800 km/h tezlik bilan uchishda 86 kN tortish kuchiga erishadi. Parvozning 1 soatidagi kerosin sarfini (t da) aniqlang. Kerosinning yonish issiqligi 43 MJ/kg. Javob: 18 931. Uzoqqa to’p (snaryad) otuvchi zambarakning zaryadi 150 kg poroxdan iborat. Snaryadning massasi 420 kg. Agar zambarakning FIK 25 % bo’lsa, snaryadning mumkin bo’lgan eng katta uchish uzoqligi (km da) qanday? Poroxning solishtirma yonish issiqligi 4,2 MJ/kg. g=10m/s 2 . Havoning qarshiligini hisobga olmang. Javob: 75 Issiqlik balansi tenglamasi a) Isitish va sovutish 932. Kalorimetrda 50 0 C haroratli 2 kg suv va 30 0 C haroratli 3 kg suv aralashtiriladi. Aralashma haroratini ( 0 C da) toping. Kalorimetrning issiqlik sig’imi hisobga olinmasin. Javob: 38 933. Vannaga 10 0 C haroratli 210 kg suv quyildi. 37 0 C da issiqlik muvozanati yuzaga kelishi uchun vannaga 100 0 C haroratli qancha suv solish kerak? Javob: 90 934. 50 0 C va 10 0 C haroratli suvlarni aralashtirganda, aralashmaning harorati 20 0 C ga teng bo’lishi uchun sovuqroq suv issiqroq suvdan necha marta ko’p bo’lishi kerak? Javob: 3 935. 200 l sig’imli vanna tayyorlash uchun 10 0 C li sovuq suvni 60 0 C li issiq suv bilan aralashtirildi. Vannada 40 0 C harorat o’rnatish uchun necha litr sovuq suv olish kerak? Javob: 80 936. 50 0 C haroratli qaynoq jism 10 0 C haroratli sovuq jism bilan tekkizildi (kontakt). Issiqlik muvozanatiga erishilganda 20 0 C harorat o’rnatilgan. Sovuq jismning issiqlik sig’imi qaynoq jismning issiqlik sig’imidan necha marta katta? 79 Javob: 3 937. 100 0 C gacha qizdirilgan mis jism massasi o’z massasicha bo’lgan suvga tushirildi. 30 0 C haroratda issiqlik muvozanati vujudga kelgan bo’lsa, suvning boshlang’ich haroratini ( 0 C da) aniqlang. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), misning solishtirma issiqlik sig’imi 360 J/(kg . K). Javob: 24 938. Agar 0,6 kg massali qalay 300 K haroratdagi 3 kg massali suvga tushirilganda, suv 2 K ga qizigan bo’lsa, qalayning boshlang’ich haroratini (kelvinda) aniqlang. Qalayning solishtirma issiqlik sig’imi 250 J/(kg . K), suvniki 4200 J/(kg . K). Javob: 470 939. 60 0 C haroratli 0,1 kg suv idishga solindi, natijada suvning harorati 55 0 C gacha pasaydi. Idishning issiqlik sig’imini 70 J/K ga, suvning solishtirma issiqlik sig’imini esa 4200 J/(kg . K) ga teng deb hisoblab, idishning boshlang’ich haroratini ( 0 C da) toping. Javob: 25 940. 20 g massali suvning haroratini o’lchash uchun unga termometr tushirildi, va u 32,4 0 C ni ko’rsatdi. Agar termometrning issiqlik sig’imi 2,1 J/K bo’lsa, va u suvga solishdan oldin xona harorati 8,4 0 C ni ko’rsatib turgan bo’lsa, suvning haqiqiy harorati ( 0 C da) qanday? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K) Javob: 33 941. 22 0 C haroratni ko’rsatib turgan termometr suvga tushirilgandan so’ng 70 0 C haroratni ko’rsatdi. Termometr tushirilgunga qadar suvning harorati ( 0 C da) qanchaga teng bo’lgan? Suvning massasi 40 g, suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), termometrning issiqlik sig’imi 7 J/K. Javob: 72 942. 100 0 C gacha qizdirilgan jism 10 0 C haroratli suvga tushirilgandan so’ng 40 0 C harorat o’rnatildi. Agar birinchi jismni suvdan chiqarmay turib, yana 100 0 C gacha qizdirilgan oldingiday jism suvga tushirilsa, suvning harorati ( 0 C da) qanday bo’ladi? Javob: 55 943. 110 0 C gacha qizdirilgan jism suvli idishga tushirildi va buning natijasida suvning harorati 20 0 C dan 30 0 C gacha ko’tarildi. Agar suvga birinchi jism bilan bir vaqtda 120 0 C gacha qizdirilgan, xuddi o’shanday boshqa jism ham tushirilganda edi, suvning harorati necha 0 C bo’lar edi? Javob: 39 944. Massalari 1, 10 va 5 kg va solishtirma issiqlik sig’imlari mos ravishda 2, 4 va 2 J/(kg . K) bo’lgan, kimyoviy ta’sirlashmaydigan, muzlamaydigan uchta suyuqlik kalorimetrda aralashtiriladi. Aralashgunga qadar birinchi va ikkinchi suyuqliklarning haroratlari 6 0 C va – 40 0 C bo’lgan. Aralashmaning harorati –19 0 C ga teng bo’ldi. Uchinchi suyuqlikning aralashgungacha bo’lgan haroratini ( 0 C da) toping. Javob: 60 b) Fazaviy o’tishlar 945. 20 0 C haroratdagi 9 kg suvi bo’lgan idishga 100 0 C haroratli, suvga aylanadigan 1 kg bug’ kiritaladi. Suvning oxirgi haroratini ( 0 C da) toping. Idishning issiqlik sig’imi va issiqlik yo’qotilishi hisobga olinmasin. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,1 MJ/kg. Javob: 78 946. 50 0 C haroratli suv orqali 100 0 C haroratli bug’ o’tkazilib, suv qaynash haroratigacha qizdiriladi. Bunda suvning massasi necha foizga ko’payadi? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,1 MJ/kg. Javob: 10 947. Ikki idishning har birida haroratlari teng bo’lgan 4,18 kg massali suv bor. Birinchi idishga 100 0 C haroratdagi 0,42 kg suv quyiladi, ikkinchisiga esa 100 0 C haroratdagi xuddi shuncha suv bug’i kiritiladi. Har bir idishda issiqlik muvozanati o’rnatilgach, bir idishdagi harorat ikkinchisidagiga qaraganda necha gradusga ko’p bo’ladi? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg. 80 Javob: 50 948. 20 0 C haroratli 4,6 kg suvi bo’lgan idishga 500 0 C gacha qizdirilgan 10 kg massali po’lat parchasi tashlanadi. Suv 100 0 C gacha isiydi va uning bir qismi bug’ga aylanadi. Bug’ga aylangan massani (g da) toping. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg, po’latning solishtirma issiqlik sig’imi 460 J/(kg . K). Javob: 128 949. Qisman erigan, ya’ni 0 0 C haroratli qandaydir miqdordagi suvi bo’lgan 250 g massali qor parchasi 20 0 C haroratdagi bir litr suvga tashlandi. Idishdagi suvning harorati issiqlik muvozanatida 5 0 C ga teng bo’ldi. Qor parchasidagi suvning miqdorini (g da) aniqlang. Muz erishining solishtirma issiqligi 330 kJ/kg, suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K). Javob: 75 950. 85 l sig’imli vannani 80 0 C haroratli suv va –20 0 C haroratli muzdan foydalangan holda 30 0 C haroratga ega bo’lgan suv bilan to’ldirish lozim. Vannaga solish kerak bo’lgan muzning massasini aniqlang. Muz erishining solishtirma issiqligi 336 kJ/kg, muzning solishtirma issiqlik sig’imi 2100 J/(kg . K), suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K). Javob: 25 951. 100 0 C haroratli 1 kg bug’ni kondensatsiyalash va hosil bo’lgan suvni 0 0 C gacha sovutishda ajraladigan issiqlik miqdori harorati 0 0 C bo’lgan qandaydir massali muzni eritish uchun saflanadi. Erigan muzning massasini aniqlang. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,22 MJ/kg, muz erishining solishtirma issiqligi 330 kJ/kg. Javob: 8 952. 2,51 kg muz va 7,53 kg suvdan iborat bo’lgan 0 0 C haroratli aralashmani 100 0 C haroratli bug’ni o’tkazish yordamida 50 0 C gacha qizdirish kerak. Buning uchun zarur bo’lgan bug’ miqdorini (g da) aniqlang. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg, muz erishining solishtirma issiqligi 330 kJ/kg. Javob: 1170 953. Idishda bir xil miqdordagi suv va muz bo’lagi muvozanatda turibdi. 100 0 C haroratli bug’ idish orqali o’tkaziladi. Agar qo’yib yuborilgan bug’ning massasi suvning boshlang’ich massasiga teng bo’lsa, idishdagi suvning harorati qanday bo’lishini toping. Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/(kg . K), suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,3 MJ/kg, muz erishining solishtirma issiqligi 330 kJ/kg. Javob: 100 954. 0 0 C haroratdagi ozroq suvi bo’lgan idishdan havo so’rib olinadi. Bunda 6,6 g suv bug’lanadi, qolgan qism esa muzlaydi. Hosil bo’lgan muzning massasini (g da) toping. 0 0 C da suv bug’lanishining solishtirma issiqligi 2,5 MJ/kg ga teng, muzning erish solishtirma issiqligi 330 kJ/kg. Javob: 50 Ideal gazning ishi 955. O’zgarmas 3 kPa bosimda gazning hajmi 7 l dan 12 l gacha ortdi. Gaz qanday ish bajargan? Javob: 15 956. Qo’zg’aluvchan porshenli silindrdagi gaz 100 kPa o’zgarmas bosimda kengayib, 100 kJ ish bajaradi. Bunda gazning hajmi qanday miqdorda o’zgardi? Javob: 1 957. 300 kPa bosimdagi izobar jarayonda ideal gazning absolyut harorati 3 marta ortdi. Agar gaz kengayishda 18 kJ ish bajargan bo’lsa, uning boshlang’ich hajmini ( l da) aniqlang. Javob: 30 958. Haroratning izobar ravishda 10 K ga ortishida ikki mol gaz qanday ish bajaradi? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 166 959. 2 kg havo izobar qizdirilganda 166 kJ ish bajardi. Havo necha gradusga qizdirilgan? Havoning molyar massasi 29 kg/kmol, universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). 81 Javob: 290 960. Teng massali vodorod va kislorod izobar ravishda bir xil gradusga qizdiriladi. Vodorodning molyar massasi 2 kg/kmol, kislorodniki 32 kg/kmol. Vodorod bajargan ish kislorod bajargan ishdan necha marta katta? Javob: 16 961. 0,1 MPa bosimda 6 l hajmni egallagaydigan gaz silindrning porsheni ostida 300 K haroratda turibdi. Gazni siqishda 50 J ga teng ish bajarilishi uchun uni o’zgarmas bosimda necha gradusga sovutish kerak? Javob: 25 962. Gaz asosining yuzasi 100 cm 2 bo’lgan silindrda, 300 K haroratda turibdi. Silindr asosidan 30 cm balandlikda 60 kg massali porshen joylashgan. Agar gazning harorati sekinlik bilan 50 0 C ga oshirilsa, kengayishda gaz qanday ish bajaradi? Atmosferik bosim 100 kPa, g=10m/s 2 . Javob: 80 963. Silindrdagi porshen ostida porshenning og’irlik kuchi va atmosferik bosim kuchi yordamida 0,5 m 3 hajmda saqlab turilgan gaz joylashgan. Agar gaz qizdirilganda uning hajmi 2 marta oshsa, u qanday ish (kJ da) bajaradi? Atmosferik bosim 100 kPa, porshenning massasi 10 kg, yuzasi esa 10 cm 2 . g=10m/s 2 . Javob: 100 964. Bir mol gaz izoxor ravishda bosimi 5 marta kamayguncha sovutildi. So’ngra 400 K boshlang’ich haroratgacha izobar qizdirildi. Gaz qanday ish bajargan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 2656 965. Besh mol gaz o’zgarmas hajmda bosimi 3 marta ortguncha qizdiriladi. So’ngra haroratni 100 K ga teng bo’lgan avvalgi miqdorgacha yetkazib, o’zgarmas bosimda siqiladi. Gazni siqishda uning ustida qanday ish bajarilgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 8300 966. Bir mol ideal gaz izoxor ravishda bosimi 1,5 marta kamayguncha sovutildi, so’ngra avvalgi haroratgacha izobar qizdirildi. Bunda gaz 8300 J ish bajardi. Gazning boshlang’ich haroratini (kelvinda) toping. Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 3000 967. 4 mol miqdordagi ideal gaz shunday kengaytiriladiki, bunda uning bosimi hajmga to’g’ri proporsional o’zgaradi. Gazning harorati 10 K ga oshirilganda uning bajargan ishi qanchaga teng bo’ladi? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 166 968. 10 kg massali ideal gazning harorati T=αV 2 (α=2K/m 6 ) qonun bo’yicha o’zgaradi. Hajm 2 l dan 4 l gacha oshganda gaz qanday ish (mJ da) bajaradi? Gazning molyar massasi 12 kg/kmol, universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 83 969. 2 mol miqdordagi ideal gaz 400 K haroratda turibdi. Gazning hajmi ikki martaga shunday orttiriladiki, bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’ladi (ya’ni, chiziqli o’zgaradi). Agar gazning oxirgi harorati boshlang’ich haroratiga teng bo’lsa, shu jarayonda gazning ishini toping. Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 4980 970. 2 mol miqdordagi ideal gaz 300 K haroratda turibdi. Gazning hajmi 1,5 martaga shunday orttiriladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’ladi va 40 % ga ortadi. Shu jarayonda gazning ishini toping. Universal gaz doimiysi 8,3 J/(kmol . K).. Javob: 2988 971. 2 mol miqdordagi ideal gaz 300 K haroratda turibdi. Gazning hajmi 2 martaga shunday orttiriladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’ladi, keyin esa gaz dastlabki hajmgacha izobar siqiladi. Agar oxirgi bosim boshlang’ich bosimdan 20 % ga kam bo’lsa, shu ikki jarayonda gaz qanday ish bajargan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 498 82 Termodinamikaning birinchi qonuni. Ideal gazning ichki energiyasi 972. Gaz qizdirilganda uning ichki energiyasi 300 J dan 700 J gacha ortdi. Agar gazni qizdirish uchun 1000 J issiqlik sarflangan bo’lsa, gaz qanday ish bajargan? Javob: 600 973. Gaz izoxor qizdirilganda uning ichki energiyasi 200 J dan 300 J gacha ortdi. Gazni qizdirish uchun qanday miqdordagi issiqlik sarflangan? Javob: 100 974. Izobar kengayishda gaz 100 J ish bajardi, va bunda uning ichki energiyasi 150 J ga ortdi. So’ngra gazga izoxor jarayonda birinchi jarayonda berilgani kabi issiqlik miqdori berildi. Gazning ichki energiyasi bu ikki jarayon natijasida qanchaga ortgan? Javob: 400 975. Izotermik jarayonda gaz 1000 J ish bajardi. Agar shu gazga birinchi jarayondagiga qaraganda ikki baravar ko’p issiqlik miqdori berib, jarayonni izoxor tarzda o’tkazilsa, gazning ichki energiyasi qanchaga ortadi? Javob: 2000 976. Gaz izotermik jarayonda 200 J issiqlik oldi. Shundan so’ng adiabatik jarajonda gaz birinchi jarayondagiga qaraganda ikki marta ko’p ish bajardi. Shu ikki jarayonda gazning ichki energiyasi qanchaga kamaygan? Javob: 400 977. Izobar qizdirishda gazga 16 J issiqlik berildi, natijada gazning ichki energiyasi 8 J ga, hajmi esa 0,002 m 3 ga ortdi. Gazning bosimini (kPa da) toping. Javob: 4 978. Ideal gazni 0,1 MPa o’zgarmas bosimda qizdirishda 700 J issiqlik sarflandi. Natijada gazning hajmi 0,001 m 3 dan 0,002 m 3 gacha ortdi, ichki energiyasi esa 800 J ga teng bo’ldi. Gazning dastlabki ichki energiyasi qancha bo’lgan? Javob: 200 979. Agar 0,5 mol gazga 290 J issiqlik miqdori berilib, haroratini izobar ravishda 27 0 C dan 47 0 C gacha oshirilsa, uning ichki energiyasi qanchaga o’zgaradi? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 207 980. Bir mol ideal gazning ichki energiyasi o’zgarmas bosimda 747 J ga oshsa, uning harorati necha gradusga ortadi? O’zgarmas bosimda bir mol miqdorning issiqlik sig’imi universal gaz doimiysidan 20,75 J/(mol . K). ga katta. Javob: 36 981. Bir mol ideal gaz o’zgarmas bosimda isitiladi, so’ngra o’zgarmas hajmda dastlabki haroratga teng bo’lgan 300 K haroratli holatga o’tkaziladi. Bunda gazga hammasi bo’lib 12,45 kJ issiqli berildi. Gaz egallagan hajm necha marta o’zgargan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 6 982. Molyar massasi 28 g/mol bo’lgan ma’lum miqdordagi ideal gazni o’zgarmas bosimda 14 K ga qizdirish uchun 29 J issiqlik sarf etildi. Shu gazni o’zgarmas hajmda dastlabki haroratigacha sovutish uchun undan 20,7 J issiqlikni olinishi kerak. Gazning massasini (g da) toping. Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 2 983. Ma’lum massali ideal gaz o’zgarmas bosimda 5 kJ issiqlik olib, 15 0 C dan 65 0 C gacha qiziydi. Shu gazni o’zgarmas hajmda, o’sha boshlang’ich va oxirgi haroratlar farqida qizdirish uchun 3,5 kJ issiqlik sarflanadi. Shu gaz massasining 15 0 C harorat va 20 kPa bosimdagi hajmini ( l da) aniqlang. Javob: 432 Bir atomli ideal gaz 984. 2 mol miqdordagi bir atomli ideal gazning haroratini 10 K ga oshirish uchun unga o’zgarmas hajmda qanday miqdorda issiqlik berish kerak? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 249 83 985. 2 kg geliyning adiabatik kengayishida gaz 49,8 kJ ish bajardi. Bunda uning harorati necha gradusga kamaydi? Geliyning molyar massasi 4 g/mol, universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 8 986. 4 mol miqdordagi bir atomli ideal gazning haroratini 6 K ga oshirish uchun unga o’zgarmas bosimda qancha issiqlik miqdori berish kerak? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 498 987. Geliyning izobar kengayishida gaz 300 J issiqlik olgan. Agar gazning bosimi 20 kPa bo’lsa, uning hajmi o’zgarishini ( l da) toping. Javob: 6 988. Agar bir atomli gazni izoxorik qizdirishda uning bosimi 30 kPa ga oshgan, hajmi esa 5 l ga teng bo’lsa, gaz ichki energiyasining o’zgarishini toping. Javob: 225 989. Izobar kengayishda bir atomli ideal gaz 100 J issiqlik oldi. Bunda u qanday ish bajargan? Javob: 40 990. Ma’lum miqdordagi bir atomli ideal gaz izobar qizdirilganda 10 J issiqlik oladi. Bu gaz boshlang’ich haroratgacha adiabatik soviganda qanday ish bajaradi? Javob: 6 991. Bir atomli ideal gaz izobar siqilganda uning ustida 80 J ish bajarildi. Bunda gazning ichki energiyasi qanchaga kamaygan? Javob: 120 992. Bir atomli ideal gaz izobar qizdirilganda olgan issiqlikning qanday qismi (foizlarda) uning ichki energiyasini oshirishga sarflanadi? Javob: 60 993. Ma’lum miqdordagi bir atomli ideal gazga 150 J issiqlik berib izoxor ravishda qizdirildi. So’ngra u dastlabki haroratgacha izobar sovutildi. Izobar sovutishda gazdan qancha issiqlik olingan? Javob: 250 994. 1 mol miqdordagi bir atomli ideal gaz dastlab izoxor, so’ngra izobar ravishda qizdirildi. Natijada gazning bosimi ham, hajmi ham ikki marta ortdi. Agar gazning boshlang’ich harorati 100 K bo’lgan bo’lsa, shu ikki jarayonda gaz qanday miqdorda issiqlik olgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 5395 995. 1 mol miqdordagi bir atomli ideal gaz dastlab izobar, so’ngra izoxor ravishda qizdirildi. Natijada gazning bosimi ham, hajmi ham ikki marta ortdi. Agar gazning boshlang’ich harorati 100 K bo’lgan bo’lsa, shu ikki jarayonda gaz qanday miqdorda issiqlik olgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 4565 996. Bir mol miqdordagi bir atomli ideal gazning bosimi hajmga to’g’ri proporsional holda ortmoqda. Gaz qanday miqdorda issiqlik olganda uning harorati 20 K ga ortadi? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 332 997. 2 mol miqdordagi bir atomli ideal gaz 300 K haroratda turibdi. Gazning hajmi 1,5 martaga shunday oshiriladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’lib 20 % ga ortadi. Gaz qanday miqdorda issiqlik olgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 8715 998. 1 mol miqdordagi bir atomli ideal gaz 200 K haroratda turibdi. Gazning hajmi 1,5 martaga shunday oshiriladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’lib 2 marta ortadi, so’ngra gaz boshlang’ich bosimgacha izoxor ravishda sovutiladi. Gaz ikki jarayonda qanday miqdorda issiqlik olgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 2490 999. 2 mol miqdordagi bir atomli ideal gaz 250 K haroratda turibdi. Gazning hajmi 2 martaga shunday oshiriladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’lanadi, keyin esa gaz avvalgi hajmigacha 84 izobar holda siqiladi. Agar oxirgi bosim boshlang’ich bosimdan 40 % ga ko’p bo’lsa, ikkala jarayonda gaz qanday miqdorda issiqlik olgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 1660 1000. 2 mol miqdordagi bir atomli ideal gaz 350 K haroratda turibdi. Gazning hajmi izobar ravishda 2 marta oshirilib, so’ngra dastlabki qiymatiga shunday yetkaziladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’ladi. Agar oxirgi bosim boshlang’ichidan 10 % ga ko’p bo’lsa, ikkala jarayonda gaz qanday miqdorda issiqlik olgan? Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K). Javob: 581 1001. Kranli yupqa trubka yordamida ulangan, teploizolyatsiyalangan ikki idishda mos ravishda 300 K va 400 K haroratda 2 mol va 3 mol miqdorda geliy bor. Kran ochilib, issiqlik muvozanati yuzaga kelganidan keyin harorat (kelvinda) qanday bo’ladi? Javob: 360 1002. Bir xil hajmli, teploizolyatsiyalangan ikki idish kranli yupqa trubka yordamida ulangan. Bir idishda 200 K haroratda, boshqasida esa 400 K haroratda va birinchi idishdagiga qaraganda 3 marta katta bosim ostida turgan geliy bor. Kran ochilib, issiqlik muvozanati yuzaga kelganidan so’ng gazning harorati (kelvinda) qanday bo’ladi? Javob: 320 1003. Kranli mayin trubka yordamida ulangan, 2 l va 5 l hajmli teploizolyatsiyalangan ikki idishda mos ravishda 30 kPa va 16 kPa bosim ostida turgan, turli xil haroratli geliy bor. Kran ochilib, issiqlik muvozanati yuzaga kelgach bosim (kPa da) qanday bo’ladi? Javob: 20 1004. 4 l hajmli, gorizontal holatdagi, teploizolyatsiyalangan silindr issiqlik o’tkazmaydigan porshen yordamida ikki qismga bo’lingan. Porshenning har ikki tomonida 50 kPa bosim ostidagi bir atomli ideal gaz joylashgan. Gaz qismlaridan biriga 30 J issiqlik beriladi. Idishdagi bosim (kPa da) qanday bo’ladi? Javob: 55 1005. Teploizolyatsiyalangan baland silindrning porsheni ostida geliy bor. Porshenga turtki bilan 2 m/s tezlik beriladi. Sistema muvozanat holatiga kelgandan so’ng porshen dastlabki vaziyatidan qancha balandda (cm da) bo’ladi? Porshen ustida gaz yo’q. g=10m/s 2 . Javob: 8 1006. Teploizolyatsiyalangan vertikal silindrning porsheni ostida ma’lum miqdordagi geliy 240 K haroratda turibdi. Porshen massasining yarmiga teng bo’lgan yuk porshen ustida yotibdi. Yuk bir zumda olib tashlanadi va sistemaning muvozanatga kelishi kutiladi. Gazning harorati (kelvinda) qanchaga teng bo’ladi? Porshenning ustida gaz yo’q. Javob: 208 1007. Teploizolyatsiyalangan vertikal silindrning porsheni ostida ma’lum miqdordagi geliy 200 K haroratda turibdi. Massasi porshen massasining yarmiga teng bo’lgan yuk avval porshenning tepasida uning sirtiga tekkizib ushlab turiladi, keyin esa qo’yib yuboriladi. Muvozanat yuzaga kelgandan so’ng gazning harorati (K da) qanday bo’ladi? Porshenning ustida gaz yo’q. Javob: 240 1008. Teploizolyatsiyalangan vertikal silindrning porsheni ostida ma’lum miqdorda geliy bor. Porshenning ustida porshen massasiga teng massali yuk turibdi. Yuk bir zumda olib tashlanadi va sistemaning muvozanatga kelishi kutiladi. Porshenning balandligi (asosdan) necha foizga ortadi? Porshen ustida gaz yo’q. Javob: 60 1009. Teploizolyatsiyalangan vertikal silindrning vaznsiz porsheni ostida bir atomli ideal gaz 300 K haroratda turibdi. Dastlab porshen mahkamlangan va deformatsiyalanmagan prujina yordamida silindrning tubi bilan ulangan. Porshen bo’shatilib, sistema muvozanatga kelgandan so’ng gaz hajmi boshlang’ich hajmdan 1,5 marta katta bo’ldi. Gazning oxirgi haroratini (Kelvin shkalasi bo’yicha) toping. Porshenning ustida gaz yo’q. Javob: 270 1010. Teploizolyatsiyalangan vertikal silindrning vaznsiz porsheni ostida bir atomli ideal gaz bor. Dastlab porshen mahkamlangan va deformatsiyalanmagan prujina yordamida silindrning 85 tubi bilan ulangan. Porshen bo’shatilib, sistema muvozanatga kelgandan so’ng gazning hajmi 4 marta ortdi. Bosim necha marta kamaygan? Porshen ustida gaz yo’q. Javob: 5 Sikllar. Issiqlik mashinalari 1011. Gaz yopiq sikl bajarib, isitgichdan 420 J issiqlik oldi. Agar siklning FIK 10% bo’lsa, gaz qanday ish bajargan? Javob: 42 1012. Issiqlik mashinasi 200 J ish bajaradi, bunda sovutgichga 300 J energiya uzatiladi. Issiqlik mashinasining FIK ni (foizlarda) aniqlang. Javob: 40 1013. Issiqlik mashinasining FIK 50%. Agar bir sikl mobaynida sovutgichga 700 J issiqlik uzatilsa, mashina qanday ish bajaradi? Javob: 700 1014. Karno sikli bo’yicha ishlaydigan ideal issiqlik mashinasining FIK 25% ga teng. Agar sovutgichning harorati 27 0 C bo’lsa, isitgichning harorati ( 0 C da) qanday? Javob: 127 1015. Ideal issiqlik mashinasi isitgichdan olingan issiqlikning 80% ini sovutgichga uzatadi. Agar sovutgichning harorati 248 K bo’lsa, isitgichning haroratini (K da) toping. Javob: 310 1016. Karno sikli bo’yicha ishlaydigan ideal issiqlik mashinasining FIK 80% ga teng. Isitgichning absolyut harorati sovutgichning absolyut haroratidan necha marta katta? Javob: 5 1017. Ideal gaz Karno sikli bo’yicha ishlaydi. Isitgichning absolyut harorati 400 K, sovutgichniki 300 K. Agar isitgichning absolyut harorati 200 K ga oshirilsa, siklning FIK necha marta ortadi? Javob: 2 1018. Ideal gaz Karno siklini bajaradi. Isitgichning absolyut harorati sovutgichning absolyut haroratidan 4 marta katta. Sovutgichga beriladigan issiqlik ulushini (foizlarda) aniqlang. Javob: 25 1019. Karno sikli bo’yicha ishlaydigan ideal issiqlik mashinasi bir sikl davomida 100 J ish bajaradi. Isitgichning harorati 100 0 C, sovutgichning harorati 0 0 C. Bir sikl mobaynida sovutgichga beriladigan issiqlik miqdorini aniqlang. Javob: 273 1020. Karno sikli bo’yicha ishlaydigan ideal issiqlik mashinasining ishchi jismi 273 0 C haroratli isitgichdan 80 kJ issiqlik miqdori oladi. Sovutgich vazifasini 0 0 C haroratli atrofdagi havo bajaradi. Bu mashina bir sikl davomida 400 kg massali yukni qanday maksimal balandlikka ko’tara oladi? g=10m/s 2 . Javob: 10 1021. Ideal issiqlik mashinasining ishlashi natijasida olingan butun mexanik ishning 80% i 1000 kN og’irlikdagi yukni 6 m balandlikka ko’tarishga ketdi. Bu mashinaning isitgichi va sovutgichi haroratlari orasidagi farq 125 K ga, isitgichdan olingan issiqlik miqdorining uning absolyut haroratiga nisbati esa 300 J/K ga teng. Yukni ko’tarishda nechta sikl bajarilgan? Javob: 200 1022. Ikki mol gaz 400 K dan 800 K gacha izobar holda qizdiriladi, keyin 500 K gacha izoxor ravishda sovutiladi. So’ngra gazning hajmi dastlabki qiymatga erishgunga qadar gaz izobar ravishda sovutiladi. Va nihoyat, gaz 400 K gacha izoxor holda qizdiriladi. Bu siklda gazning bajargan ishini toping. Universal gaz doimiysi 8300 J/(kmol . K).. Javob: 2490 1023. Bir atomli ideal gaz ikkita izoxor va ikkita izobar jarayonlardan iborat yopiq sikl bajaradi. Izoxor qizdirishda bosim 2 marta ortadi, izobar qizdirishda esa hajm 70% ga ortadi. Siklning FIK ni (foizlarda) toping. Javob: 14 86 1024. Bir atomli ideal gaz quyidagi siklni bajaradi: bosim 40% ga ortadigan izoxor qizdirilish; keyin izobar kengayish; va nihoyat, bosim hajmga to’g’ri proporsional holda o’zgaradigan jarayonda dastlabki holatga qaytish. Siklning FIK ni (foizlarda) toping. Javob: 4 1025. Bir atomli ideal gaz quyidagi siklni bajaradi: bosim 4 marta kamayadigan izoxor sovutilish; keyin izobar siqilish; va nihoyat, bosim hajmga to’g’ri proporsional holda o’zgaradigan jarayonda dastlabki holatga qaytish. Siklning FIK ni (foizlarda) toping. Javob: 15 1026. Bir atomli ideal gaz quyidagi siklni bajaradi: bosim 4 marta oshadigan izoxor qizdirilish; hajm 30% ga ortadigan izobar qizdirilish; va bosim hajmga chiziqli bog’langan jarayonda dastlabki holatga qaytish. Siklning FIK ni (foizlarda) toping. Javob: 6 1027. Bir atomli ideal gazning bosimi izoxor ravishda 4 marta oshiriladi, keyin gazning hajmi 2,5 martaga shunday orttiriladiki, bunda bosim hajmga chiziqli bog’liq bo’ladi va 2 marta ortadi, so’ngra bosim hajmga chiziqli bog’langan jarayonda gaz dastlabki holatiga qaytariladi. Shunday siklning FIK ni (foizlarda) toping. Javob: 6 1028. Teskari Karno sikli bo’yicha ishlaydigan ideal sovutgich mashina 0 0 C haroratda eriydigan muzdan sovutgich sifatida, 100 0 C da qaynaydigan suvdan isitgich sifatida foydalanadi. Tarmoqdan 25 kJ energiya olinganda qanday massali muz (g da) hosil bo’ladi? Muz erishining solishtirma issiqligi 325 kJ/kg. Javob: 210 1029. Teskari Karno sikli bo’yicha ishlaydigan ideal sovutgich mashinadan 0 0 C dagi suvni muzlatish uchun foydalaniladi. Issiqlik harorati 27 0 C bo’lgan atrofdagi havoga beriladi. Agar sovutgich mashina tarmoqdan 25 W quvvat iste’mol qilsa, 420 g suvni muzga aylantirish uchun necha minut sarflanadi? Muz erishining solishtirma issiqligi 325 kJ/kg. Javob: 9 Bug’larning xossalari. Namlik 1030. 10 Yüklə 1,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|