Замонавий таълим / современное образование 2021, 4 (101) Shodiyeva Matluba Jo‘rayevna

Ilmiy muammoning qo‘yilishi. Jamiyatdagi 
globallashuvning keskin o‘sib borishi, jahon miqyosida 
ta’lim tizimidagi islohotlar mazkur jarayonning 
faol ishtirokchisi va amaliyotga tatbiq etuvchi 
59
МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

---

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 4 (101)
bo‘lgan o‘qituvchilarning metodik tayyorgarligini 
takomillashtirish, kasbiy rivojlantirishni talab etadi. 
Buning uchun esa, dunyo ilm-fanida o‘qituvchi 
kompetensiyasini shakllantirish, o‘qituvchilarning 
metodik tayyorgarligini takomillashtirish orqali ularni 
kasbiy rivojlantirish bo‘yicha pedagog va uslubchi 
olimlar tomonidan olg‘a surilgan ilmiy-nazariy 
qarashlarni o‘rganish lozim.
Xorijiy davlatlarda o‘qituvchilarning pedagogik 
faoliyatini takomillashtirishning ilmiy masalalari Marta 
Ruiz-Corbella
1
, Cropley A.
2
, Benjamin Crowell
3
, John 
Dirk Walecka
4
, D.Schaeffer
5
tomonidan tadqiq qilingan. 
MDH mamlakatlarida o‘qituvchilarining metodik 
tayyorgarligini rivojlantirishga bag‘ishlangan ilmiy 
izlanishlar G.V.Abramyan
6
, K.Angelovski
7
, R.S.Arefyev
8
, 
O.R.Badaguyeva
9
, V.V.Davidov
10
, M.V.Seliverstova
11
, 
V.D.Shadrikov
12
lar tomonidan olib borilgan.
Tadqiqot doirasida yurtimiz olimlari tomonidan 
o‘qituvchilarning kasbiy ko‘nikmalari va metodik 
1
Marta Ruiz-Corbella Philosophy of Education and 
Education in Competences in the context of the European 
Higher Education Area // Philosophy of Education. 2011. № 
4 (37). P. 5-17. 
2
Cropley A. Using Assessment to �oster Creativity. 
-Singapore: World Scientific. 2007. Pp. 209-230. 
3
Benjamin Crowell. Newtonian Physics// Light and Matter 
/ �ullerton, California-2012. Benjamin Crowell Revolution 
in PhysicsThe Modern Light and Matter �ullerton, 
California-2012. 
4
John Dirk Walecka. Introduction to Modern Physics// 
College of William and Mary:/USA ,Jul -2008.
5
Schaeffer, D. (2002). Science Education and Capacity 
Building for Sustainable Development. ICSU Series on 
Science for Sustainable Development.-5. 31 p.
6
Абрамян 
Г.В. 
Теоретические 
основы 
профессионального 
становления 
педагога 
в информационной среде: aвтореф. дисс.пед.наук. – 
Санкт-Петерберг., 2001. -39 с.
7
Ангеловски К. Учителя и инновации. Книга 
для учителя. –М.: Просвещение, 1991, -С.159.
8
Арефьев 
Р.С. 
Формирование 
готовности 
к 
самопроектированию 
коммуникативной 
компетентности у студентов педагогического вуза: 
дисс.…канд.пед.наук. –С.: 2004. -190 с.
9
Бадагуева О.Р. Формирование готовности будущего 
учителя к инновационной деятельности в условиях 
педагогического колледжа: автореф. … дисс.пед.
наук. –Улан-Удэ, 2006. -24 с.
10
Давыдов В.В. Проблемы развивающего обучения. /
Результаты экспериментальных исследований. –М.: 
Директ-Медиа Паблишинг, 2008. -613 с.
11
Селиверстова М.В. Формирование управленческих 
компетенций учителя в условиях развития современного 
образования. Дисс. канд.пед.наук. –Ижевск.: 2011. -212 с.
12
Шадриков В.Д. Новая модель специалиста: инноваци-
онная подготовка и компетентностный подход // Выс-
шее образование сегодня. –М., 2004. -№ 8. -С. 26-31.
tayyorgarligini rivojlantirish bo‘yicha olib borilgan 
bir qancha ilmiy tadqiqot ishlarini ham tahlil 
qildik. Tadqiqot muammosiga oid olib borilgan 
tahlillar shuni ko‘rsatadiki, o‘qituvchilarni kasbiy-
metodik tayyorgarligini takomillashtirish, kasbiy 
rivojlantirish masalalari bo‘yicha yurtimiz pedagog 
olimlaridan Z.Artikbayeva
13
malaka oshirish 
jarayonida maktab matematika o‘qituvchilari 
kasbiy 
ko‘nikmalarini 
takomillashtirishning 
pedagogik asoslari, rivojlantiruvchi ta’lim vositasida 
matematika o‘qituvchisining metodik tayyorgarligini 
takomillashtirish yo‘llari, N.A.Muslimov
14
bo‘lajak kasb 
ta’limi o‘qituvchilarini kasbiy shakllantirish masalalari, 
G.E.Karlibayeva
15
bo‘lajak fizika o‘qituvchilarining 
metodik 
tayyorgarligini 
takomillashtirish, 
I.Y.Raxmonov
16
geometriyani o‘qitish jarayonida 
talabalarning metodik tayyorgarligini rivojlantirish 
texnologiyasi, M.I.Toshpo‘latova
17
bo‘lajak boshlang‘ich 
sinf o‘qituvchilarining metodik tayyorgarligini 
takomillashtirish, T.T.Shaymardonov
18
pedagog kadrlar 
malakasini oshirish va kasbiy faoliyati monitoringini 
tashkil etish mazmuni, ko‘rsatkichlari, infratuzilmasi, 
dasturiy va metodik ta’minoti, axborot resurslarini 
shakllantirish tizimi, D.O.Ximmataliyev
19
pedagogik va 
texnik bilimlar integratsiyasi asosida kasbiy faoliyatga 
tayyorgarlikni diagnostika qilish yuzasidan ilmiy 
tadqiqot ishlari olib borganlar.
Ammo, mazkur tadqiqotlar va boshqa pedagogik-
psixologik ilmiy tadqiqot ishlarida boshlang‘ich 
sinf o‘qituvchilarining metodik tayyorgarligini 
13
Artiqboyeva Z.A. Malaka oshirish tizimida maktab 
matematika 
o‘qituvchilarining 
kasbiy-metodik 
ko‘nikmalarini takomillashtirish: ped.f.n. ... diss. –Т.: 2004. 
-163 b.
14
Muslimov N.A. Kasb ta’lim o‘qituvchisini kasbiy 
shakllantirishning nazariy-metodik asoslari: ped.f.dok. 
...diss. –Т.:2007, -315 b.
15
Karlibayeva G.YE. Bo‘lajak fizika o‘qituvchilarining 
metodik tayyorgarligini takomillashtirish: pedagogika 
fanlari doktori (DsS) diss. avtoreferati. –Т.: 2018. -58 b.
16
Raxmonov I.Y. Geometriyani o‘qitish jarayonida 
talabalarning metodik tayyorgarligini rivojlantirish 
texnologiyasi: ped.f.nom. diss. – Т.: 2012, -160 b.
17
Toshpo‘latova M.I. Bo‘lajak boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilarining metodik tayyorgarligini takomillashtirish. 
ped.f.dok. (PhD) diss. – Т.: 2017, -148 b.
18
Yuldashev M.A. Xalq ta’limi xodimlarining malakasini 
oshirishda ta’lim sifati menejmentini takomillashtirish: ped.
fan.dok. ...diss. –T.: 2016. -309 b.
19
Ximmataliyev D.O. Kasbiy faoliyatga tayyorgarlikni 
diagnostika qilishda pedagogik va texnik bilimlar 
integratsiyasi (texnika oliy ta’lim muassasalari “Kasb ta’limi” 
yo’nalishlari misolida): ped. fan. dokt. ... diss. – T.: 2018. 
-248 b.
60
МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

---