Zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanib, maktabgacha yoshdagi bolalarga shaxsga yo'naltirilgan yondoshuv orqali xorijiy tillarni o'rgatish shakllari va usullari

3. Tabiat dunyosi bilan o’ganish usuli.
Bolalar darslarni tabiat muhitida o’zlashtirishga juda qiziqishadi. Odatda, ularni
hovli bog’ orqali tabiat dunyosi to’g’risida ma’lumot berish ajoyib usuli bo’lishi
mumkin. Bu usul o’simlikni urug’dan yetilguncha o’stirish bolalarga o’z o’sishi
haqida ma’lumot beribgina qolmay, ularni chet tilidagi so’larni tez va oson o’zlashtishda ham muhim ahamiyatga egadir. Bu usul stressni yengillashtiradi va nozik vosita mahoratini oshirishga ham yordam beradi.


4. O’z faoliyatini bolalarga moslashtirish usuli.
Bog’chada yodlagan o’qituvchilar qo’llanmasiga yoki odatiy darslarga qaytish
oson bo’lishi mumkin. Biroq, ba’zi bolalar uchun bu muammolar tug’diradi.
Gretzingerning aytishicha, bolalar an’anaviy bo’lmagan uy sharoitidagi bolalarga
nisbatan sezgir bo’lishlari kerak. O’quvchilarga o’z oilalari rasmlarini chizishlarini
so’rashdan oldin ikki marta o’ylab ko’rish - asrab olingan bola yoki ota-onadan
ajralgan farzand qanday his qilishi mumkinligi va boshqa bolalar qanday
munosabatda bo’lishlari haqida o’ylab ko’rish kerak. Inklyuziv faoliyat bilan
shug’ullanish biroz ko’proq vaqt talab qilishi mumkin, ayniqsa yil boshida siz barcha o’quvchilaringizni tanimasligingiz mumkin, ammo bolada xijolat hissini aks etishi
tartibsizlikni saqlaganingizda bilinadi. Bunda tarbiyachi o’z yaratuvchanligini davom
ettirishi kerak.Maktabgacha ta’lim - yoshlarimiz ta’limi va tarbiyasining ilk bosqichi
hisoblanadi. To’g’ri maktabgacha tarbiya dasturi bizning bolalarimizga noyob aqlga
mos keladigan tarzda o’sishi va o’rganishiga yordam berishi kerak. Ammo bolalar
kattalarnikidan farqli ravishda kelajakni, ertani oylab organishmaydi. Ingliz tilidagi
dars «shu yerda va aynan hozir» manosida otkazilishi, bolishi kerak. Bolalar chet tilni
hikoyalarni tushunish yoki oyinlarda galaba qozonish orqali osonroq organadilar.
Agarda xohlasalar, ozlari ishtirokidagi oyinlar orqali organgan malumotlarini
mustahkamlab oladilar. Bir tomondan, til bilan ifodalangan kontent bolalar hayoti,
kundaligi bilan bogliq bolishi kerak, boshqa tomondan, bolalarni muloqotga
chorlaydigan faoliyat yoki vazifalar qiziqarli va muhim bolishi kerak. O’quvchilar
dars davomida ozlarini darsning bir qismi sifatida tushunishadi va dars jarayonida
xuddi asar qahramonidek ozlarini tutishadi, harakat qilishadi. Boshlangich sinflarda,
odatda, chet tillarni organish hayotiy situatsiya va oyinlarga asoslangan harakat
usullaridan foydalangan tarzda organilganda juda samarali hamda muvaffaqiyatli
boladi. Agar oyinli-syujetli situatsiyalar orqali chet tili orgatilsa, barcha bolalar
bajonu-dil ishtirok etishadi, sababi ular shu tarzda osha situatsiyaning bir bolagi
ekanligini his etishadi. O’quvchilar chet tili bilan, birinchi navbatda, oz sinf
xonalarida birga “yashaydilar”. Shuning uchun sinfda muloqot imkoni bolsa, osha
chet tilida bolishi kerak . Bolalar nafaqat yoriqnomalarni tushunish bilan cheklanib
qolmasdan, balki chet tili orqali oz ehtiyojlarini ifodalashlari ham mumkin. Shu
nuqtai nazardan, ingliz tilida gaplashadigan shaxs(ona ili ingliz tili bolgan)lar bilan
muloqot qilishi, sinfga taklif etish ham foydali hisoblanadi. Konstruktiv yondashuvga
kora, bolalar imkon qadar koproq tilda ozlari sozlar mazmunini, qoidalarni bilib
olishlari kerak. Bu shuningdek, ularning asosiy fikrlash qobiliyatini rivojlanishiga
yordam beradi. Barcha o’quvchilar singari, bolalar ham turli xil talim uslublariga ega.
Bolalar uchun moljallangan talim barcha talim uslublarini hisobga oladi. Taktik va
kinestetik organish turlari o’quvchidan alohida etibor talab qiladi. Boshlangich
maktablarda o’quvchilarning iqtidorlari, malakalari, bilimlari va qiziqishlari kengroq
boladi. Chet tilini organish, shuningdek, organuvchining yaxshi tushuna olish
qobiliyatiga bogliqdir. Chet tilini orgatish mobaynida har bir bolani harakati uchun
ragbatlantirib borish talab etiladi. Ularda akustik, kinestetik, ritmik va vizual
farqlashni rivojlantirish kerak. Bolalar tez organishadi, lekin tezda unutishadi.
Shuning uchun, nutqni bir necha bor takrorlab, shu mavzuga doir oyin yoki
tarqatmalar orqali bolalarning esida qolishiga yordamlashish mumkin. Kurslar spiral
bolib, muntazam takrorlashlar ajralmas qismdir. Xorijiy tillarni muvaffaqiyatli
orgatish keng qamrovli usullarni talab qiladi. Muloqotga kirishishning miqdori va sifati tilni tezroq organishning asosiy sabablari hisoblanadi. Dars jarayonida
o’quvchilarning etibori asosan tilning mazmuniga, ahamiyatiga qaratilishi kerak.
O’quvchilar etiborini birinchi navbatda tilning kontent mazmuniga qaratishi kerak.
Xorijiy tillarni muvaffaqiyatli orgatish yana orgatuvchidan ozida mavjud
imkoniyatlardan qay darajada mohirona foydalanishiga ham bogliqdir. O’quvchilarga
shunday vazifalar berish kerakki, toki ular organgan bilimlarini dars jarayonida
amaga oshirish, qollashga majbur bolishsin. Ozaro muloqot qilish imkoniyatlari til
konikmalarining rivojlanishida muhim ahamiyatga ega. Ijtimoiy munosabat, ayniqsa
o’quvchilar tilning manosini amalda qollay olishsa, bu ularga tildan samarali
foydalanishga imkon yaratadi. O’qituvchi tomonidan ushbu jarayon uchun mano va
muzokaralar otkazish imkoniyati muvaffaqiyatli o’qitishning asosiy shartlaridan biri
hisoblanadi. Chet tili talimi, birinchi navbatda, chet tilidagi kundalik uchraydigan,
real bilim va konikmalrni organishga chorlashi kerak, lekin aniq bilimlarni ham
rivojlanishiga beparvo qaramaslik kerak. Agar biz chet tili talimida qollaniladigan
metodik-didaktik qarashlarga toxtaladigan bolsak, quyidagilarni takidlab otishimiz
talab etiladi: Dars jarayoni bu nafaqat kommunikativ, balki kelajakda organgan
bilimlarni qollay olish imkoniyatini beradigan kompetensiyalarni qamrab olishi zarur.
Bolalarning kopchiligi chet tillarni organishga qishiqishadi. Ularning qishiqishlari,
albatta, dars jarayonini tashkil etilishi va bolalarning bu dars jarayonida malum
muvaffaqqiyatga erisha olishi bilan bogliqdir. Bu qiziqish yillar davomida birdek
saqlanib qolishiga ishonish - bu notogri, shu sababdan, pedagoglar bu haqida
qaygurishlari, yani organuvchilar darsda quvonchga tolib, muvaffaqqiyatlarga erishib
qatnashishlarini taminlashi zarur. Organilayotgan mavzular ham, shu bilan birga
savol-topshiriqlar ham organuvchilar uchun ahamiyatli, qiziqarli va aktual bolsagina,
dasrning mazmuni hamda maqsadi organuvchilarga tushunarli va esda qolarli boladi.

XULOSA. Shuni xulosa qilib aytib o’tish kerakki, farzandlarimiz yetuk kadr

bolib yetishlarida avvalambor, maktabgacha talimning orni ahamiyatlidir. Biz ularni
zamonaviy texnalogiyalar va zamonaviy talim tizimi bilan taminlashimiz talab
etiladi. Maktabgacha talim jamiyatdagi har bir inson ildizlarining rivojlanishi, yani
ularning kelajakda ona yurtiga munosib farzand, kuchli shaxs bolib voyaga
yetishlarida ham katta ahamiyatga ega. Biz farzandlarimiz talimiga koproq etibor
berishimiz, zamonaviy shart-sharoitlar yaratishimiz, yangi-yangi usullar orqali
ularning organishlariga komaklashishimiz zarur. Chet tillarini organish bolalarga kelajakda yangi imkoniyatlar eshigini ochishi, ular malakali kadr bolib yetishishi, butun jamiyat uchun nafi tegadigan shaxs bolib kamol topishlari uchun ham
ahamiyatlidir. Shuning uchun ham bolalarimizga yoshligidan talim berib borishimiz,
oqishga qiziqtirishimiz, jamiyatimizdagi har bir bolani nazardan chetda
qoldirmasligimiz, organishga qiynalgan bolalar bilan ham alohida shugullanishimiz,
turli xil qiziqarli oyinlar bilan etiborlarini tortishimiz, chet tillarini orgatish davomida
muntazam ragbatlantirib borishimiz ularni kelgusidagi talimlari uchun dastlabki
qadam boladi, desak adashmagan bolamiz.