4.6. Dinamometrlar
Qurilish konstruksiyalarini sinashda maxsus o'lchash asboblaridan
tashqari oddiy dinamometrlardan ham keng foydalaniladi. Bular ichida
kengroq tarqalgani ishlash prinsipi mexanik ta’sirlarga asoslangan
dinamometrlardir. Bu dinamometrlar tuzilish jihatidan biroz qo'polroq va
og'irroq bo'lib, hamma vaqt kerakli aniqlikni ta’minlay olmaydi, o'lchash
diapozoni ham talab darajasida emas.
Hozirgi paytda tenzorezistorli elektromexanik dinamometrlar amaliyotga
60
4.27-rasm . Tenzorezistorli dinomometrlar elementlari:
a-cho‘zuvchi z o ‘riqishlarni o'lchash uchun; b va d
—
siquvchi
zo ‘riqishlarni о ‘Ichash uchun 1— doiraviy kesimli yaxlit sterjen; 2-halqaviy
dinomometr; 3— qalin devorli tsilindr; 4-faol (ishchi) tenzorezistorlar; 5—
kompensatsiyalovchi tenzorezistorlar.
borgan sari ko'proq kirib kelmoqda. 4.27-rasm, a da tuzilishiga ko'ra
metallarni cho'zilishga sinashda qo'llaniladigan standart namunalarga
o'xshaydigan cho'ziluvchan dinamometming elementi ko'rsatilgan;
4.27-rasm, b da nisbatan kichik siquvchi zo'riqishlar uchun halqali
dinamometr; 4.27-rasm, d da esa katta qiymatli siquvchi zo'riqishlarni
o'lchaydigan qalin devorli silindr tasvirlangan. Mazkur rasmlarda ko'rsatilgan
faol (ishchi) va kompensatsiyalovchi tenzorezistorlar simmetrik ravishda
joylashgan. Har bir guruhda tenzorezistorlarning ketma-ket ulanishi yukni
nomarkaziy qo'yilishidan vujudga kelishi mumkin bo'lgan qo'shimcha
ta’sirdan saqlaydi. Ko'rilgan dinamometrlar ixcham, yengil va qo'yiladigan
talablarga javob beradi.
61
V BOB. QURILISH KONSTRUKSIYALARINI
SINASHDA YEMIRMAYDIGAN USULLAR
Dostları ilə paylaş: |