‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Yüklə 48 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «ko‘rinmas qo‘l»
|
tadqiqotining predmetini
tashkil etadi. Qanday shart-sharoitlar va qanday qilib insonlar yuqori- roq moddiy turmush darajasiga erisha oladilar degan fikr asaming asosiy g‘oyasini aks ettiradi. Iqtisodiy o‘sishning pul shakli inkor etiladi va asosiysi moddiy ne’matlar yaratish deb qaraladi, bular esa faqat ishlab chiqarish sohasida yuzaga keladi va shu sababli ustuvor deb hisoblanadi. Ammo qaysi (sanoat, qishloq xo‘jaligi) soha afzalligi aniq aytilmaydi. Asaming 2-kitobida dehqonchilikka kapital qo‘yish yaxshiroq samara beradi deb uqtiriladi. Iqtisodiyot rivojlanishi bilan sanoat tovarlami narxi pasayish, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari narxi esa o'sish tendensiyasiga ega deb hisoblaydi. Demak agrar soha ustun (bu xato). Metodologik jihatdan bu tadqiqot iqtisodiy liberalizm konsepsiyasiga, ya’ni fiziokratlaming tabiiy tartibi, bozor iqtisodiyoti munosabatlariga asoslanadi. Olim o‘z asarlari va tadqiqotlarida odamlar ba’zi tabiiy xususiyatlarga ega, ana shunday xususiyatlardan biri egoizm (xudbinlik) bo‘lib, odamlar o‘z xo‘jalik faoliyatlarida unga amal qiladilar. Ammo ayrim shaxsninggina manfaatlari jamiyat manfaatlariga mos tushadi, deb uqtiradi. Har bir odam o‘z shaxsiy manfaatini ko'zda tutadi, ammo bu holatda ko‘p boshqa holatlardagi kabi, u «ko‘rinmas qo‘l» tomonidan uning niyatida ham bo‘lmagan maqsad sari yo'naltiriladi... Bunda u ongli ravishda xususiy manfaatlarga intilgandan ko‘ra ko‘proq haqqoniy ravishda jamiyat manfaatlariga xizmat qiladi. «Ko'rinmas qo‘l» bu — obyektiv iqtisodiy qonunlaming stixiyali harakati. Bu qonunlar odamlaming xohish-irodasidan qat’i nazar, unga qarama-qarshi harakat qiladi. Har bir odam ko‘proq foyda olish uchun kapitalni imkoni boricha qulay ishga joylashtirishga urinadi, chunki u jamiyatning emas, o‘zining shaxsiy manfaatini ko‘zlaydi. Ammo inson o‘z shaxsiy manfaatini o'ylagan paytda, bu holat muqar- rar ravishda jamiyat uchun ko‘proq naf keltiruvchi mashg‘ulotni tan- lashiga olib keladi. Smitning ta’rifi bo'yicha, foyda ketidan quvish va raqobat jamiyatga naf keltiruvchi faoliyatga aylanadi. Hozir «ko‘rinmas qo‘l» iborasi bilan birga Yüklə 48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|