O'ZBEKISTONNING NUFUZLI XALQARO TASHKILOTLAR BILAN ALOQALARI: O’zbekiston – BMT O’zbekiston - YXXT O’zbekiston – ShHT O’zbekiston - MDH
Birlashgan millatlar tashkiloti (BMT) — yer yuzida
tinchlikni mustahkamlash va xavfsizlikni taʼminlash,
davlatlarning o‘zaro hamkorligini rivojlantirish maqsadida
tashkil etilgan xalqaro tashkilot. 1945-yilda tuzilgan.
BMTni barpo etish haqidagi qaror SSSR, AQSH, Angliya
va Xitoy tashqi ishlar vazirlarining Moskvadagi
kengashida 1943-yilda, Ustavi esa San-Fransisko
konferensiyasida 1945-yilda qabul qilindi. BMT Ustaviga
dastlab 51 davlat imzo chekkan, 2000-yilda esa ular soni
189 ga yetdi. BMTning doimiy ish o‘rni (shtab kvartirasi)
— NyuYork.
BMT Ustavida uning 6 ta asosiy organlari ko‘rsatilgan. Ular quyidagilardir: Bosh Assambleya; Xavfsizlik Kengashi; Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengash (EKOSOS); Vasiylik bo‘yicha Kengash; Kotibiyat; Xalqaro Sud. Bosh Assambleya — suveren davlatlarning haqiqiy demokratik
vakillik organidir. Har bir a’zo davlat hududining hajmi, aholining
soni, iqtisodiy va harbiy qudratidan qatyi nazar, bir ovozga ega.
Bosh Assambleyaning muhim qarorlari ovoz berish jarayonida
ishtirok etayotgan davlatlarning ko‘pchiligi tomonidan qabul
qilinadi.
Xavfsizlik Kengashi — BMTning eng muhim organi bo‘lib, 15 a’zodan
iborat. Ushbu a’zolarning beshtasi (AKSH,
Buyuk Britaniya
, Rossiya,
Fransiya va Xitoy) doimiy, kolgan o‘ntasi nodoimiy bo‘lib, ular
saylanadilar.