Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги

O‘rnatilgan tizimlar ixtisoslik fani bo‘yicha mavzular 
 
O‘rnatilgan tizimlarga kirish. O‘rnatilgan tizimlar haqida asosiy tushunchalar, 
O‘rnatilgan tizimlarning turlari va ularning joriy etilishi. O‘rnatilgan tizimlarga 
qo‘yiladigan asosiy talablar. Refal vaqt rejimida ishlash, apparatning ixchamligi va 
ishonchliligi, ko‘p masalalarni yecha olishi va platformalarining turli xilligi. O‘rnatilgan 
tizim qurilmalarini boshqarish ob’ekti bilan ulash vositalari. Boshqarish ob’ekti 
datchiklari, analog-raqamli va raqamli-analog o‘zgartirgichlar, signallarni uzatish 
interfeyslari. Mikrokontrollerlarni tashkillashtirish. Mikrokontrollerning umumiy tarkibi 
va yechadigan masalalari, o‘rnatilgan tizim protsessorlarining turlari, mikrokontroller 
protsessori, mikrokontrollerning umumiy xotirasi, kesh-xotiraning tashkillashtirilishi. 
Axborotlarga parallel ishlov berish vositalari. Signallarga ishlov berish protsessorlari, 
ko‘p yadroli protsessorlar. O‘rnatilgan tizimlarda uzilish rejimini joriy etish. Ishlov 
berishning vaqt ko‘rsatkichlarini ta’minlash, tashqi qurilmalardan berilgan uzilishlarga 
ishlov berish. Xotiraga bevosita ulanishning apparat vositalari. Xotiraga bevosita ulanish 
kontrolleri, xotira bilan axborot almashinuvini joriy etish. O‘rnatilgan tizimlarning 
kiritish-chiqarish interfeyslari. Mikrokontroller tizimining magistrali, uzilish kontrolleri, 
kiritish-chiqarish qurilmalari kontrollerlari, kiritish-chiqarishning apparatli interfeyslari, 
o‘rnatilgan tizimlarning tarmoq interfeyslari. O‘rnatilgan tizimlar uchun operatsion 
tizimlar. Operatsion tizimlarning monolit arxitekturasi, operatsion tizimlarning modulli 
arxitekturasi, “mijoz-server” arxitekturasi, aralash arxitektura, o‘rnatilgan tizimlar uchun 
operatsion tizimni tanlash. Real vaqt operatsion tizimlaridan foydalanish vositalari. Real 
vaqt operatsion tizimini foydalanish muhiti, real vaqt operatsion tizimini loyihalashtirish 
muhiti, real vaqt operatsion tizim standartlari. Arduino tizimi asosida o‘rnatilgan 
tizimlarning apparat vositalarini loyihalashtirish. Arduino arxitekturasining konsepsiyasi, 
Arduino mikrokontroller oilasining platalari, Arduino mikrokontrolleri imkoniyatlarini 
kengaytirish platalari. O‘rnatilgan tizimlarning dasturiy ta’minotini loyihalashtirish. 
Tizimli dasturiy ta’minotning vazifalari va tarkibi, amaliy dasturiy ta’minotning 
vazifalari va tarkibi, instrumental dasturiy ta’minot tarkibi. Mikrokontrollerli tizimlarni 
sozlash. Mikrokontrollerli tizimlarni sozlash usullari va vositalari, apparat ta’minotini 
sozlashning texnik vositalari, dasturiy ta’minotini sozlash vositalari, dasturiy ta’minotni 
sozlashning muammolari, kompleks sozlash vositalari. O‘rnatilgan tizimlarni 
diagnostikalash 
vositalari, 
asosiy 
tushuncha 
va 
qoidalar, 
mikrokontrollerni 

---

diagnostikalash vositalari. Zamonaviy vositalar asosida o‘rnatilgan tizimlarni amaliy 
apparat-dasturiy joriy etish. Arduino mikrokontrolleri asosida ob’ektni bir necha 
ko‘rsatkich bo‘yicha boshqarishni joriy etish, Raspberry Pi mikrokontrolleri yordamida 
boshqarishni amalga oshirish.