Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги
Qadimiy uzunlik birliklari
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Uzunlik birliklarining Birliklarning xalqaro birliklar tizimi nomlari
- Qadimiy massa birliklari
- Massa birliklarining Xalqaro birliklar tizimidagi qiymatlari
- Yuza birliklarining Xalqaro birliklar tizimidagi qiymatlari
|
|
|
|
|
№ |
Uzunlik birliklarining |
Birliklarning xalqaro birliklar tizimi |
|
nomlari |
bo‘yicha qiymatlari | |
|
| ||
|
1 |
ARPA doni = 6 ishchi ot yoli |
1 arpa doni = 3,472 mm = 3,472х10 – 3 m |
|
2 |
barmoq = 6 arpa doni |
1 barmoq = 20,832mm = 20,832х10 – 3 m |
|
3 |
Yog‘och (yig‘och) = 12000 |
1 yog‘och = 9000 m = 9 km |
|
qadam | ||
|
|
| |
|
4 |
Ot yoli |
1 ot yoli = 0,5786 mm = 0,5786х10 – 3 m |
|
5 |
Farsax |
a) 1 farsax=12000 qadam 8500 m. |
|
b) 1 farsax = 9000 qadam 6000 m. | ||
|
|
| |
|
6 |
Tutam = 4 barmoq |
1 tutam = 83,328 mm = 83,328х10 – 3 m |
|
(O‘rta Osiyo) | ||
|
|
| |
|
7 |
Chaqirim = 1200 qadam = |
1 chaqirim = 1066 m (O‘rta Osiyo) |
|
= 1200 yo‘l qari=1800 qari | ||
|
|
| |
|
8 |
shar = 4000 qadam |
1 shar = 3000 m = 3 km |
|
9 |
qadam = 1 yo‘l qari = 1,5 qari |
1 qadam = 74,9952 mm = 0,75 m |
|
10 |
qari = 6 tutam |
1 qari = 499,968 mm = 0,5 m |
|
11 |
qarich |
1 qarich = 19 – 21 sm (O‘rta Osiyo) |
|
12 |
quloch |
1 quloch 142 sm (Buxora) |
|
|
1 quloch 167 sm (Farg‘ona) | |
|
|
| |
|
|
gaz |
1 gaz = 106 – 107 sm (Xorazm, yer |
|
|
|
o‘lchash ishlarida) |
|
|
|
1 gaz 61 sm (Xorazm, gazmol o‘lchash |
|
|
|
ishlarida) |
|
13 |
|
1 gaz 79 sm (Buxora, qurilish ishlarida) |
|
|
|
1 gaz 102 sm (Buxora, gazmol o‘lchash |
|
|
|
ishlarida) |
|
|
|
1 gaz = 68,6 – 70,7 sm (Samarqand, |
|
|
|
Toshkent, Farg‘ona) |
|
14 |
Alchin |
1 alchin = 71 sm (O‘rta Osiyo) |
|
15 |
|
Milya |
|
1 milya = 1609 m (AQSH, Angliya) | |
|
|
|
|
|
1 milya = 7 versta = 7467,6 m (Rossiya) | |
|
|
|
|
|
1 dengiz milyasi = 1852 m (Xalqaro | |
|
|
|
|
|
dengizchilik ishlarida) | |
|
16 |
|
Versta |
|
1 versta = 1066,8 m (Rossiya) | |
|
17 |
|
Arshin |
|
1 arshin = 71 sm (Rossiya) | |
|
18 |
|
Yard |
|
1 yard = 3 fut = 91,44 sm (Angliya) | |
|
|
|
|
|
|
|
|
19 |
|
fut |
|
1 fut = 12 dyum = 30,48 sm (Rossiya, | |
|
|
|
|
|
G‘arb mamlakatlari) | |
|
|
|
|
|
1.2 – jadval | |
|
|
|
Qadimiy massa birliklari | |||
|
|
|
|
|
| |
|
№ |
|
Massa birliklarining |
Xalqaro birliklar tizimidagi qiymatlari |
| |
|
|
|
nomlari |
|
|
|
|
1 |
|
ARPA doni |
0,04095 g = 0,00004095 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
|
|
|
|
| |
|
2 |
|
Misqol |
4,53 – 4,55 g (Xorazm, X – XIX asrlar) |
| |
|
|
|
|
4,8 g (Buxora, XVI – XIX asrlar) |
| |
|
|
|
|
4,46 g (Samarqand, VI – VIII asrlar) |
| |
|
|
|
|
4,55 g (Farg‘ona, XIX asr) |
| |
|
3 |
|
qadoq |
409,5 g = 0,4095 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
4 |
|
Kumush tosh |
1023,75 g = 1,02375 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
5 |
|
Oltin tosh |
2047,50 g = 2,0475 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
6 |
|
To‘rtdan bir pud |
4095,0 g = 4,095 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
7 |
|
Yarim pud |
8190,0 g = 8,190 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
8 |
|
pud |
16380,0 g = 16,38 kg (Rossiya) |
| |
|
9 |
|
Kichkina botmon |
131040 g = 131,04 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
10 |
|
botmon |
163800 g = 163,80 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
11 |
|
Katta botmon |
262080 g = 262,08 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
12 |
|
Eng katta botmon |
327600 g = 327,60 kg (O‘rta Osiyo) |
| |
|
13 |
|
G‘ichcha |
1/1024 botmon = 168 kg (Toshkent, XIX |
| |
|
|
|
|
asr) |
| |
|
14 |
|
Daxsar |
1/4 botmon = 40,95 kg |
| |
|
15 |
|
O‘nimsar |
1/16 botmon = 10,2375 kg |
| |
|
16 |
|
Ilcha |
1/512 botmon 336 g (Toshkent, XIX asr) |
| |
|
17 |
|
Qop |
65 – 66 kg (O‘rta Osiyo, XIX asr) |
| |
|
17 |
|
Draxma |
1,772 g (Angliya) |
| |
|
18 |
|
Zolotnik |
4,27 g (Rossiya) |
| |
|
19 |
|
Unsiya |
16 draxma = 28,35 g (Angliya) |
| |
|
20 |
|
Funt |
453,6 g (Angliya) |
| |
|
|
|
|
409,5 g (Rossiya) |
| |
|
|
|
|
|
1.3. – jadval | |
|
|
|
|
Qadimiy yuza birliklar |
| |||
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
№ |
Yuza birliklarining |
Xalqaro birliklar tizimidagi qiymatlari | |||||
|
|
nomlari |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
Tanob |
|
4037 – 4097 m2 (Xorazm) |
| |||
|
|
|
|
|
2731–2845 m2 (Buxora, Samarqand, Surxondaryo) | |||
|
|
|
|
|
1821 m2 (Farg‘ona, Toshkent, Chimkent) | |||
|
2 |
Akr |
|
4046,9 m2 (Angliya) |
| |||
|
3 |
Desyatina |
|
10925,4 m2 (Rossiya) |
| |||
|
|
|
|
|
|
|
|
1.4. – jadval |
|
|
|
|
Qadimiy hajm birliklari |
| |||
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
№ |
Nomi |
|
SI tizimi birliklari |
№ |
Nomi |
SI tizimi birliklari | |
|
|
|
|
bo‘yicha qiymati |
|
|
bo‘yicha qiymati | |
|
1 |
Mudd |
|
1,055 litr |
14 |
Milva |
4,225 litr | |
|
2 |
Osham |
|
15 – 20 sm3 |
15 |
Tomchi |
0,05 ml | |
|
3 |
Osh qoshiq |
|
15 – 20 sm3 |
16 |
Filj |
311 litr | |
|
4 |
Piyola |
|
0, 4 litr |
17 |
Xarruba |
0,129 litr | |
|
5 |
Puta |
|
9,3 dm2 |
18 |
Xuplam |
15...20 ml | |
|
6 |
Savray |
|
1,5 litr |
19 |
Qayl |
22,08 litr | |
|
7 |
sanoch |
|
1,5 litr |
20 |
Chetvert |
3 litr (Rossiya) | |
|
8 |
sarjin |
|
0,5x1x2m3 = 1m3 |
21 |
Barrel |
159 litr | |
|
9 |
Ashir |
|
6 litr |
22 |
Bushel |
36,37 litr (Angliya) | |
|
|
|
|
|
|
|
|
35,24 litr(AQSh) |
|
10 |
Birshola |
|
8,5 litr |
23 |
Vedro |
12,3 litr (Rossiya) | |
|
11 |
Laux |
|
520 litr |
24 |
Gallon |
4,546 litr (Angliya) | |
|
|
|
|
|
|
|
|
3,785 litr (AQSh) |
|
12 |
Maxtum |
|
17 litr |
25 |
Pinta |
0,568 litr (Angliya) | |
|
13 |
Metre |
|
10,3 litr |
|
|
0,473 litr (AQSh) | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yüklə 0,78 Mb.
Dostları ilə paylaş:
