Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish

BPMS(Biznes jarayonlarini boshqarish to'plami) Biznes-jarayonlarni va ma'muriy 
qoidalarni boshqarish uchun sinf dasturidir (BPM-tizim va oddiygina BPM 
atamalari ham qo'llaniladi). BPMS dan foydalanish menejerlar va IT mutaxassislari 
o'rtasida samarali hamkorlikni tashkil etish, mavjud axborot tizimlaridan yaxshiroq 
foydalanish va yangi axborot tizimlarini ishlab chiqishni tezlashtirish imkonini 
beradi. BPMS ning asosiy funktsiyalari biznes jarayonlarini modellashtirish, 

---

bajarish va monitoring qilishdir. Monitoring ma'lumotlariga asoslanib, tashkilotlar 
qiyinchiliklarni aniqlaydi va biznes jarayonlarini yaxshilaydi. O'zgartirilgan biznes-
jarayonlar BPMS yordamida tezda ishlab chiqarishga kiritilganda boshqaruv tsikli 
yopiladi. 
Biznes jarayonlarini boshqarish (BPM) yechimlari kompaniyaga mavjud 
ilovalardan foydalangan holda biznes jarayonlarini optimallashtirish imkonini 
beradi. Odatda, BPM yechimi biznes jarayonlarini modellashtirish, bajarish, 
boshqarish va optimallashtirish hamda korporativ ilovalarni integratsiyalash uchun 
ochiq, standartlarga asoslangan komponentlar to‘plamidir. 
Ilovalarni integratsiyalashuvi doirasida yaratilgan xizmatlar "qurilish bloklari" 
bo'lib, ulardan siz turli funktsional sohalardagi jarayonlarni birlashtirgan "uchdan 
oxirigacha" biznes jarayonlarining integratsiyalashgan tizimida bajarish ketma-
ketligini qurishingiz mumkin. BPM tizimi biznes-jarayonning avtomatik ravishda 
bajariladigan bosqichlari ketma-ketligini va ushbu bosqichlarning har birida 
ilovalarning o'zaro ta'siri (ma'lumot uzatish) qoidalarini shakllantirishni ta'minlaydi. 
Integratsiya platformalarining yetakchi sotuvchilari BPM modullari biznes 
jarayonlarini loyihalash, ishlab chiqish, sinovdan o‘tkazish, bajarish, kuzatish va 
boshqarish imkoniyatini beradi. BPM klassi ilovalari korxona biznes-
jarayonlarining o'zgarishi (reinjiniringi) sharoitida integratsiyalashgan axborot 
tizimini o'zgartirish uchun qulay vosita bo'lib xizmat qiladi. 
8.5-rasm - Korxonaning biznes diagrammasi 
BPM tizimining asosiy g'oyasi juda oddiy. 
Biz biznes-jarayonning tavsifini olamiz (masalan, biznes-jarayonlarni reinjiniring 
bo'yicha mutaxassislar uzoq vaqt davomida muvaffaqiyatli yaratilgan) va 
ixtisoslashtirilgan kompyuter dasturidan foydalangan holda uning bajarilishini 
kuzatamiz. 
Biznes jarayonlarini avtomatlashtirishning an'anaviy usuli - bu tayyor amaliy 
dasturlarni ishlab chiqish yoki sotib olish. Biroq, amalda amaliy dasturlar biznes-
jarayon bosqichlarining faqat bir qismini avtomatlashtiradi va eng muhimi, biznes-
jarayonlar diagrammasiga kichik o'zgartirishlar kiritish ham qayta dasturlash va ko'p 
vaqt talab qiladi. Natijada, ilovalar o'zgaruvchan biznes sharoitlari va korxonaning 
ehtiyojlariga mos kelmaydi. BPM tizimlari dastlab ushbu muammoning yechimi 
sifatida paydo bo'lgan. 
BPM yechimining mohiyati shundan iboratki, biznes jarayoni ixtisoslashtirilgan 
dastur tomonidan bevosita bajarilishi mumkin bo'lgan tilda tavsiflanadi. 

---