Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va komunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi

TCP/IP haqida
Transmission Control Protocol/Internet Protocol (qisqacha TCP/IP) kompyuter tarmogʻi protokoli boʻlib, Internet bilan yaqin aloqada boʻlgani sababli Internet protokoli deb ham ataladi. Internet protokoli oilasining tuzilishi TCP/IP Reference Modelida tavsiflangan. Kompyuter tarmogʻi ga ulangan kompyuterning identifikatsiyasi IP-manzil yordamida amalga oshiriladi. Protokollar oilasiga shuningdek yana User Datagram Protocol, qisqacha UDP ham kiradi.
Transmission Control Protocol/Internet Protocol (Qisqacha TCP/IP) - bu Internet orqali aloqa va ma'lumotlarni uzatish imkonini beruvchi asosiy protokollar to'plami. 1970-yillarda ishlab chiqilgan TCP/IP tarmoq uchun de-fakto standartiga aylandi va zamonaviy internet infratuzilmasining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Ushbu maqolada biz TCP/IP ning asosiy tushunchalari, funktsiyalari va qatlamlarini, shuningdek uning tarmoq dunyosidagi ahamiyatini o'rganamiz.
TCP/IP - bu ma'lumotlarning tarmoqlar bo'ylab qanday uzatilishi, yo'naltirilishi va qabul qilinishini belgilaydigan protokollar to'plami. U ikkita asosiy protokoldan iborat: Transmission Control Protocol (TCP) va Internet Protocol (IP). TCP ma'lumotlarning ishonchli va tartibli yetkazib berilishini ta'minlaydi, IP esa tarmoqlar bo'ylab ma'lumotlar paketlarini manzillash va yo'naltirish bilan shug'ullanadi.
TCP/IP tarmoqlar bo'ylab ishonchli va samarali aloqani ta'minlaydigan bir nechta asosiy funktsiyalari:
Manzillash: IPda boshdan oxirigacha aloqa o'rnatish uchun qurilmalarga noyob IP manzillarni tayinlaydi. IPv4, eng ko'p qo'llaniladigan versiya 32 bitli manzil maydonidan foydalanadi, IPv6 esa ulangan qurilmalar soni ortib borayotganiga moslashish uchun 128 bitli kattaroq manzil maydonini taklif qiladi.
Paketlashtirish: TCP tarmoqlar bo'ylab samarali uzatish uchun ma'lumotlarni paketlarga ajratadi. Har bir paketda boshqaruv ma'lumotlariga ega sarlavha va haqiqiy ma'lumotlarga ega foydali yuk mavjud. Ushbu yondashuv katta hajmdagi ma'lumotlarni kichikroq, boshqariladigan birliklarda uzatish imkonini beradi.
Yo'naltirish: IP paketlarni tarmoqlar bo'ylab manbadan manzilga yo'naltirishni boshqaradi. Routerlar paketlar sarlavhalaridagi maqsad IP-manzilni tekshiradi va paketlar mo'ljallangan oluvchilarga etib borishini ta'minlash uchun marshrutlash jadvallari asosida yo'naltirish qarorlarini qabul qiladi.