Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti
Yüklə 1,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tajovuz obyektiga nisbatan xato – bu shaxsning jinoyat obyekti
ijtimoiy va yuridik mohiyati haqida noto‘g‘ri tasavvurga ega bo‘lishidir. Uning mohiyati: jinoyat subyekti bir vaqtda ma’lum bir obyektga tajovuz qilyapman deb hisoblaydi, aslida esa, u boshqa ko‘zda tutilmagan obyektga nisbatan tajovuzni amalga oshirayotgan bo‘ladi. Mazkur xato guruhiga jinoyat predmetiga va jabrlanuvchiga nisbatan yo‘l qo‘yiladigan xatolarni ham kiritish mumkin, o‘z navbatida, ular bir xil turga kirmaydi. Bu ko‘rinishda xatolarni bir guruhga birlashtirish zarurati shundaki, bu turkum xatolarning barchasi, asosan, obyekt belgilariga nisbatan yo‘l qo‘yiladi. Bunday xatolarning barchasi aybdor o‘ylagan va 1 Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 1996 йил 20 декабрдаги «Ижтимоий хавфли тажовузлардан зарурий мудофаа ҳуқуқини таъминловчи қонунларнинг судлар томонидан қўлланилиши ҳақида»ги 39-сонли қарори, 10-банд, 2-хатбоши // Тўплам, 1-жилд. – 79-б. 2 Ўша жойда. 3-банд, 10-хатбошиси. 224 hisoblagan obyektga (o‘z navbatida, xato qilingan «yaroqsiz» predmet va jabrlanuvchi ham kiritiladi) nisbatan suiqasd sifatida baholanadi. Bunday kvalifikatsiya bir tomondan, jinoyat sodir etgan, uning ongi va oldindan ko‘ra olishi bilan qamrab olmagan obyektiv holatlarda shaxsni ayblashni inkor etishi bilan, boshqa tomondan esa, zarar aslida boshqa bir obyektga yetkazilgani uchun, aybdorning ongida individuallashgan obyektga nisbatan tugallangan tajovuzning mavjud emasligi bilan bog‘langan. Masalan, dorixonadan shaxs tarkibida narkotik modda saqlovchi dorini o‘g‘irlashga harakat qiladi, lekin u boshqa bir dorini o‘g‘irlaydi. Bunday xato jinoyatni kvalifikatsiya qilishda qasdning yo‘naltirilganligidan kelib chiqadi. Bu holatda shunga e’tibor berish kerakki, faktik holatdan olib qaraganda, aybdorning qasdi qaratilgan obyekt zarar ko‘rmaydi, shuning uchun qilmish tugallanmagan jinoyat sifatida ko‘rilib, jinoyatga suiqasd sifatida qaraladi (yuqoridagi misol JK 25-moddasi va 271-moddasi 1- qismi). O‘z navbatida, obyektga nisbatan bo‘lgan xatodan predmet va jabr- lanuvchi shaxsiga nisbatan bo‘lgan xatolarni ham farqlash lozim. Bunday xato (bir uydagi mol-mulk o‘rniga ikkinchi uydagi mol-mulkni o‘g‘irlash, bir odamning o‘rniga boshqasini o‘ldirish) ayb shakliga ham, jinoyatni kvalifikatsiya qilishga ham, jinoiy javobgarlik belgilashga ham ta’sir etmaydi. Yüklə 1,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|