Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги

 
Nazorat savollari: 
 
1.
O`zbekiston Respublikasi manfaatlariga zid ravishda tuzilgan 
bitimlar haqida tushuncha bering.
 
2.
Soxta tadbirkorlikning belgilari qanday va jinoiy javobgarlik 
turlarini tushuntiring. 
3.
Soliq va boshqa to`lovni to`lashdan bo`yin tovlash jinoyati 
nimalarda ifodalanadi? 
4.
Sifatsiz mahsulot chiqarish oqibatida yalpi zaharlanish sodir 
bo`lsa qanday jazo choralari belgilanadi? 
5.
Savdo yoki xizmat ko`rsatish qoidalarini buzish deganda 
qanday harakatlar nazarda tutiladi? 
6.
Raqobatchini obro`sizlantirish jinoyat qanday harakatlar orqali 
amalga oshiriladi? 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

17-BOB. XO`JALIK NIZOLARINI HAL ETISH 
1-§. Xo`jalik nizolari tushunchasi va ularning kelib chiqish 
asoslari 
Xo`jalik nizolari deganda, har qanday yuridik shaxs yoki yakka 
tartibdagi tadbirkor maqomini qonunda belgi-langan tarzda olgan 
fuqarolar-xo`jalik yurituvchi sub-yektlarning huquqlari yoxud qonun bilan 
qo`riqlanadigan manfaatlarining buzilishi natijasida ular o`rtasida yuzaga 
keladigan kelishmovchiliklar tushiniladi. 
Bu nizolar-iqtisodiyot sohasidagi yuridik shaxslar, yuridik shaxs 
tuzmagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan va yakka 
tartibdagi tadbirkor maqomini qonunda belgilangan tarzda olgan fuqarolar 
o`rtasidagi fuqaroviy. mamuriy va boshqa huquqiy munosabatlardan kelib 
chiqadi. 
Xo`jalik nizolarini quyidagi turlarga bo`lish mumkin:
tuzilishi qonunda nazarda tutilgan shartnoma yuza-sidan kelib 
chiqqan kelishmovchiliklar yoki shartnoma yuza-sidan kelib chiqqan 
bo`lib, hal etish uchun xo`jalik sudiga topshirish haqida taraflar o`zaro 
kelishgan ixtiloflar; 
shartnoma shartlarini o`zgartirish yoki shartnomani bekor qilish 
haqidagi nizolar; 
mulk huquqini tan olish to`g`risidagi nizolar; 
majburiyatlar bajarilmaganligi yoki tegishli darajada bajarilmaganligi 
to`g`risidagi nizolar;
mulkdor yoki mulkning boshqa qonuniy egasi tomonidan mol-
mulkni boshqa shaxsning qonunsiz egaligidan talab qilib olish to`g`risidagi 
nizolar; 
mulkdorning yoki mol-mulkning boshqa qonuniy egasining 
huquqlari egalik qilishdan mahrum etish bilan bog`liq bo`lmagan holda 
buzilganligi to`g`risidagi nizolar;
yetkazilgan zararni qoplash to`g`risidagi nizolar. Bu turdagi nizolar 
davlat organlari, fuqarolarning o`zini-o`zi boshqarish organlari yoki ushbu 
organlar 
mansabdor 
shaxslarining 
g`ayriqonuniy 
harakatlari 
(harakatsizligi), shu jumladan davlat organi yoki fuqarolarning o`zini-o`zi 
boshqarish organlari tomonidan qonun hujjatlariga muvofiq bo`lmagan 
hujjat chiqarilishi natijasida yetkazilgan zarar bilan bog`liq bo`lishi ham 
mumkin; 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

shan, qadr-qimmat va ishchanlik obro`sini himoya qilish to`g`risidagi 
nizolar; 
davlat organlari va fuqarolar o`zini-o`zi boshqarish organlarining 
qonun hujjatlariga muvofiq bo`lmagan, tashkilotlar va fuqarolarning 
huquqlari va qonun bilan qo`riqlanadigan manfaatlarini buzadigan 
hujjatlarini (butunlay yoki qisman) haqikiy emas deb topish to`g`ri-sidagi 
nizolar;
undirish so`zsiz (akseptsiz) tartibda amalga oshiriladigan ijro 
hujjatini yoki boshqa hujjatni ijro etilishi mumkin emas deb topish 
to`g`risidagi nizolar;
davlat ro`yxatiga olishni rad etganlik yoki belgilangan muddatda 
davlat ro`yxatiga olishdan bosh tortganlik ustidan berilgan shikoyatlar 
bilan bog`liq nizolar; 
agar qonunda so`zsiz (akseptsiz) tartibda jarima undirilishi nazarda 
tutilmagan bo`lsa, tekshiruv vazifalarini amalga oshiruvchi davlat 
organlari tomonidan tashkilotlar va fuqarolardan jarimalar undirish 
to`g`risidagi nizolar; 
tekshiruv vazifalarini amalga oshiruvchi organlar tomonidan qonun 
hujjatlarining talablarini buzgan holda so`zsiz (akseptsiz) tartibda hisobdan 
chikarilgan pul mablag`larini budjetdan qaytarish to`g`risidagi nizolardir.