Zbekiston respublikasi

Mexatronik harakat moduli (MHM)
- konstruktiv va funksional mustaqil mahsulot 
bo`lib, unda boshqariladigan dvigatel, mexanik qurilma va axborot qurilmasi konstruktiv 
birlashtirilgan. Ta`rifga asosan HMga ko`ra bu yerga axborot qurilmasi joylashtirilgan. 
* 
Intellektual mexatronik modul (IMM) 
- konstruktiv va funksional mustaqil 
mahsulot bo`lib, dvigatel mexanik, axborot, elektron va boshqaruv qismlarni sinergetik 
inregratsiyalash yo`li bilan qurilgan. 
* 1927 yilda «
Bayer
» firmasi tomonidan printsipial yangi konstruktsiya – 
motor-reduktor ishlab chiqildi. Bunda elektrodvigatel va mexanik harakatni 
o`zgartiruvchi (reduktor) birta ixcham konstruktorlik moduliga birlashtirilgan. 
* Motor-reduktorlar afzalliklari: gabarit o`lchamlarning kichrayishi; bog`lovchi 
detallari sonining kamayishi; o`rnatish, sozlash va ishga tushirish ishlariga 
xarajatning kamayishi; ishlatish xususiyatlarining yaxshilanishi (chang va 
namlikdan himoya, vibratsiyalarning kamayishi, noxush ishlab chiqarish 
sharoitlarida xavfsizlik va ishonchlilik). 
* Yuritmali texnikaning rivojlanishidagi keyingi qadam bu – aylanma 
harakatlanuvchi 
yuqori momentli dvigatellarning
paydo bo`lishi bo`ldi. Ularni 
qo`llash kichik tezliklarda ishlaydigan o`zgarmas tokli elektryuritmalar tarkibidan 
mexanik reduktorni olib tashlash imkonini berdi. 

---

295 
* 
Yuqori momentli
deb doimiy magnitdan va o`ramlari elektronli 
kommutatsiyadan g`alayonlanadigan o`zgarmas tokli dvigatellarga aytiladi, ya`ni 
ular o`zgarmas tok elektrdvigatellari bo`lib, elektrmagnit to`lqinlanish o`rniga 
doimiy magnitlardan to`lqinlanish qo`llaniladi.
* Solishtirma aylantiruvchi momenti uncha katta bo`lmagan stanoklarda 
(kichik o`lchamdagi tokarli, konsol-frezerli, yuqori tezlikli frezerli stanoklarda)