Zbekiston respublikasi

10.1- rasm. Tranzistorning umumiy ko`rinishi va sxematik belgilanishi 
Radio qismining original nomi kontakt soniga ko'ra trioddir. Ushbu radio 
element tashqi signalning ta’siri ostida elektr oqimini boshqarishga qodir. Noyob 
xususiyatlari kuchaytirgichlarda, generatorlar va boshqa shu kabi elektron 
yechimlarda qo'llaniladi.
Diodlar oqimning bir tomonlama o'tkazuvchanligiga ega bo'lgan ikki elektrod 
elementlardir.
Yarimo'tkazgichli diod - bu ikkita yo'l va bitta elektron birikmasi bo'lgan 
qurilma. 
 
10.2 – rasm. Diodning umumiy ko`rinishi va sxematik belgilanishi 
 
Tajribalar shuni ko`rsatadiki, agar o`tkazgichlar o`zaro yaqinlashtirilsa, 
ularning umumiy sig`imi keskin ortadi. Agar o`tkazgichlar orasiga dielektrik muhit 
kiritilsa, o`tkazgichlar sistemasining sig`imi yanada ortadi. Bu prinsip 
o`tkazgichlardan kondensator yasashda ishlatiladi. 

---

324 
Kondensator deb bir-biriga cheksiz yaqin joylashtirilgan va dielektrik muhit 
bilan ajratilgan o`tkazgichlar sistemasiga aytiladi. 
 
 
10.3 – rasm. Kondensatorlarning umumiy ko`rinishi va sxematik belgilanishi 
 
Ishni bajarish tartibi: 
Ishni bajarish mobaynida maket 
Breadboard
da 
Arduino UNO
qurilmasini 
o`rnatamiz. Bunda 
Arduino UNO
mikrokontrollerining doimiy kuchlanish manbai 
5V portidan o`tkazgichlar orqali doskaning (+) portlarining ixtiyoriy nuqtasiga 
ulaymiz. Kondensator hamda diod va motorlarning mos oyoqchalarini doskaning 
(+) nuqtasiga ulaymiz. Shundan so`ng 
Arduino UNO
kontrollerining 
PWM
chiqish 
porti 9 tanlangan bo`lib undan chiqadigan signal 1 kOm qiymatga ega bo`lgan 
rezistor orqali o`tib tranzistorning baza oyoqchasiga ulanadi. Motor kondensator 
hamda diodlarning qolgan oyoqchalari birlashtirilib tranzistorning kollektor 
oyoqchasiga ulanadi va emitter oyoqchasidan chiqadigan ortiqcha signal 
kontrollerning 
GND
portiga ulanadi. Ushbu printsipial elektr hamda virtual sxemalar 
10.4
a
hamda 10.4
b
- rasmlarda keltirilgan.