Ózbekstan respublikasi informatsiyaliq texnologiyalari hám kommunikatsiyani rawajlandiriw ministirligi

10-lektsiya: Scopus-xalıq aralıq maģlıwmatlar bazasınıń ilimiy hám tálim resurslarına kiriw imkaniyatları

1. 
   SCOPUS penenhám Web of Science bazası menen teńisiw.
   

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2017-jıl 22-mart daǵı «Xalıq aralıq Rawajlandırıw Assotsiatsiyasi qatnasıwındaǵı joqarı tálim mákemeleri materiallıq-texnikalıq bazasın bekkemlew joybarın ámelge asırıw ilajları tuwrısında»ǵi sheshimi atqarılıwın támiyinlew maqsetinde Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi Gollandiyanıń «Elsevier» kompaniyası menen sheriklikte «Ilim 2020» milliy rawajlanıw programmasın islep shıqtı.
2018-jıl 23-mart kúni Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi hám de Niderlandiyanıń «Elsevier» kompaniyası menen birgelikte «SCOPUS» hám «ScienceDirect» xalıq aralıq ilimiy maǵlıwmatlar bazaları ónimleri ushın Milliy pitimine qol qoyıldı.
Scopus penen (http://www. scopus. com/) dúnyadaǵı iri referativ berilgenler bazalarınan birin ańlatadı. Bazası 21000 nomdagi ilimiy-texnikalıq hám medicina jurnalların, 5000 ge jaqın xalıq aralıq baspalardı aladı. Hár kúni jańalanatuǵın Scopus penenberilgenler bazası jetekshi ilimiy baspalardıń birinshi basılıwıǵa shekem bolǵan jurnallardı óz ishine aladı.
Scopus - bul recenziya qılınıp atırǵan ádebiyatlar: ilimiy jurnallar, kitaplar, hám konferensiya materiallarında berilgen siltemeler haqqındaǵı qısqasha xarakteristika hám maǵlıwmatlardı óz ishine alǵan eń iri maǵlıwmatlar bazalarınan biri bolıp tabıladı. Scopus penenilim, texnika, medicina, sosiologiya, kórkem óner hám gumanitar pánlerdiń túrli tarawlarında dúnya izertlew nátiyjeleri haqqında keń qamtılǵan maǵlıwmatlar berip, izertlewlerdi baqlaw, analiz qılıw hám vizuallastırıw ushın intellektuallıq qurallardı usınıs etedi.
Scopus penenmaǵlıwmatlar bazasına kirisiw ushın noshir elektron arza toltırıp, tiyisli sorawnama jiberiwi kerek.Dúnyanıń túrli tarawlarınan 30 danaǵa jaqın ilimpazlar hám kitapxanachilardan ibarat Máslahát komiteti tárepinen usınısqa unamlı baha berilsa, baspa silteme etiletuǵın baspalar dizimine kiritiledi.Eger biykarlaw juwabı alınǵan bolsa, qayta arza bir jıldan keyin jiberiliwi múmkin.
Scopusning hár jılı jańalanatuǵın berilgenler bazası jetekshi ilimiy baspalar jurnallarınıń birinshi shıǵıwı, birinshi tóbeine shekem qamtıp alǵan.Bul ilimiy baspalardı izlewde kúshli qo'llovni támiyinleydi hám múmkin bolǵan úlken kólem degi maqalalardan barlıq tabılǵan referatlarǵa shaqırıwlardı usınıs etedi.
Scopus penenqıdırıw sisteması Research Performance Measurement (RPM) - izertlewler natiyjeliligin baqlaw quralın usınıs etedi.Bul avtorlar, izertlewler degi jónelisler hám jurnallardı bahalawǵa járdem beredi.
Búgingi kúnde Scopus penenbazasında baspa etiletuǵın maqalalar kóplegen mámleketlerdiń OTMlarida ilimiy jumıstı bahalawdıń kriteriyalaridan biri retinde qabıl etilgen.Atap aytqanda, búgingi kunga kelip Ózbekstan Respublikası Joqarı tálim sistemasında bul berilgenler bazasına úlken itibar qaratılıp atır.
Xalıq aralıq ilimiy kólemge iye bolǵan Scopus, Web of Science berilgenler bazasında indeksleniwshi jurnal ushın ilimiy maqalanı jazıwdı túsindiriwge háreket etemiz.
Milliy jurnallardaǵı Sizdiń maqalańız hám Nature jurnalındaǵı shet el avtorlar jámááti maqalası túrli sandaǵı shaqırıwlarǵa iye boladı.
" Scopusda maqala jarıyalaw ushın neden baslaw kerek? " - degen sorawǵa juwap tabıwǵa háreket etemiz.
Xalıq aralıq jurnallar ushın ilimiy maqalalardı jazıwda maqala jazıw processinde eń keń tarqalǵan aljasıqlardı tereń úyrenip shıǵıń.
Sizdiń jumısshı papkańızdı kereksiz maǵlıwmatlar menen toldırmaslik kerek.Qalǵan bólegi menen islewdi dawam ettiriw kerek.Sizdiń bibliografik dizimińizde anglichan tilindegi jurnallı maqalalar ortasha 40 -50 teńi shólkemlestiriwi kerek. Papkadan tezisler, esabatlar, dissertatsiyalar hám basqa " informaciya chiqitlari" ni óshirip taslang.
Maqala tekstin jazıwdı baslawdan aldın ilimiy bazalarda baspa etiletuǵın maqalalarǵa qoyılatuǵın talaplar menen tanısıp shıǵıń.Siz baspadan shıǵardirishni qálegen jurnal talaplarına tolıq ámel qılıwıńız kerek.
Siz maqalańızde kásiplesler, kóplegen jaǵdaylarda anglichan tili ana tilisi bolǵan, real insanlar menen baylanıs qilasiz.Olar hár qanday tema daǵı gónergen bibliografiyani ajıratıp alıwı múmkin.Siz olar menen óz teńińiz sıyaqlı baylanıs qilasiz, sońǵı ellik jıllıqtaǵı baspadan shıǵaringan tar taraw daǵı júzlegen maqalalar baspadan shıǵaringan ilimiy mashqalanıń zamanagóy jaǵdayın bayanlawǵa háreket etiń.
Qaǵaz betinde Sizdiń temasıngizga tiyisli bolǵan 10 -12 ilimiy faktni jazıń (hár biri ushın - óziniń informaciya deregi).Olardı 3-4 abzasga 3-4 ten gruppalang.Bul qo'lyozma ushın túsinikli hám ashıq kirisiw bolıwın támiyinleydi.
Scopus maqalalarında paydalanılǵan tákirarlanishlarni hám statistikalıq qayta islew metodların tekseriń. Recenzent maqalanı ush tiykarǵı kriteriya boyınsha kórip shıǵadı : tákirarlanganlik, laboratoriya analizi metodları, statistikalıq qayta islew metodları.
«Nátiyjeler» qálesangiz da ádebiyat dáreklerine shaqırıqtı almasligi kerek.Keste hám grafik maǵlıwmatlardı tekstli tákirarlamang. Kólem ushın «Nátiyjeler»ni keńeytiwge háreket etpeń. Maksimal qısılǵan formada usınıwǵa háreket etiń.Bul bólimde baslanǵısh maǵlıwmatlardı keltirip ótpeń. Ádetiy qátelik - bul bólimge «Nátiyjeler»de keltirip o'tilmagan " jańa" maǵlıwmatlardı jaylastırıw.
Maqala aqırında juwmaqlar jazıw múmkin emes.Juwmaq - bul qanday da jańalıq, forması ózgertirilgen talqılaw emes.Bul kelesi izertlewler ushın jay.
Annotatsiyada maqala bólimlerindegi gáplerdi kóshirip almań - olardı uyqas penenhalda ózgertiriń.