1. Falsafa: uning predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli

1. Falsafa: uning predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli

Reja:

1.Falsafa predmeti, mazmuni va shakllanishining asosiy bosqichlari.

2.Dunyoqarashning tuzilishi. Dunyoqarashning tarixiy tiplari.

3. Fan- ilmiy dunyoqarash shakli.

4.Falsafa va fanning o‘zaro mutanosibligi va farqi.

5. Falsafa asosiy funksiyalari va jamiyatdagi roli

Adabiyotlar: A3;A4;A5;A8;A7; Q1;Q15;Q16;Q23. ;Q12.

1. Dunyoqarashning tuzilishi dunyoni sezish, dunyoni idrok etish va dunyoni tushunish kabi eng muhim elementlardan iborat. Ularning namoyon bo‘lish jarayonini tushuntirib bering?

2. Sizning о‘z dunyoqarashingizda ziddiyatlar bо‘ladimi?, agar bо‘lsa u qanday kо‘rinishda namoyon bо‘ladi?.

3. Falsafaning axloqiy funksiyasi va tarbiyaviy funksiyasi mavjud. Bu funksiyalarning ijtimoiy hayotda amal qilish qonuniyati nimalarda namoyon bо‘ladi?

4. Hozirgi dunyoda falsafaning ahamiyati qanday? Bugungi kunda, tezliklar va yuksak texnologiyalar asrida falsafa kerakmi, u eskirgani yо‘qmi? Uzluksiz axborot oqimi va surunkali vaqt tanqisligi sharoitida muayyan bilim falsafani siqib chiqarmaydimi? Siz falsafiy bilim inson bilimining zaruriy komponenti deb hisoblaysizmi?, nega?

5. Nima uchun falsafa tarixida fikrlar rang-barangligi meyor hisoblanadi?

6. Hozirgi dunyoda falsafa qanday vazifalarni hal qilmoqda?

7. Mifologiya elementlari hozir ham odamlar ongida muhim rol о‘ynaydi. Masalan uchar likobchalarda bahaybat о‘zga sayyoraliklar, qor odam haqidagi hikoyalar, suv parilari, telekinez, telepatiya, ekstrasenslar shular jumlasiga kiradi. Bular qadimgi miflardan farq qiladimi?

8. Falsafaning diniy dunyoqarashdan keskin farqi nimada namoyon bо‘ladi?

9. Falsafa donishmandlikdan nimasi bilan farq qiladi? (qarang: Zolotuxina-Abolina YE.V. Strana filosofii.-Rostov-n/D.,1995. )

KROSSVORD

Eniga: 2. «Sophia»nima? 3. Insonnning о‘zini qurshagan borliqqa va о‘z-о‘ziga bо‘lgan munosabatga nisbatan yondashuvlar tizimi, shuningdek odamlarning mazkur yondashuvlar bilan belgilangan hayotiy ideallari, e’tiqodlari, bilish va faoliyat tamoyillari, qadriyat va mо‘ljallaridir. 5. Kо‘pxudolik. 7. Muayyan odamlar guruhining totem, ya’ni sig‘inish obyekti sanalgan ajdod deb e’lon qilinadigan u yoki bu hayvon, о‘simlik, predmet bilan umumiy kelib chiqishiga bо‘lgan ishonch tashkil etadi, zero totem mazkur jamoa yoki urug‘ning qudratli homiysi, himoyachisi hisoblanadi, uni oziq-ovqat va shu kabilar bilan ta’minlaydi. 9. Qadriyatlar haqidagi ta’limot. 12. Turli xalqlarning dunyoning kelib chiqishi, tabiat hodisalari, fantastik mavjudotlar, xudolar va qahramonlarning ishlari haqidagi tasavvurini ifodalovchi muayyan tarzda tizimga solingan dunyoqarashdir. 14. Axloq haqidagi ta’limot. 15. Bilish nazariyasi. 16. Yakkaxudolik. 17. Bu yondashuv namoyondalari dunyoni, narsalar va hodisalar mohiyatini tо‘la (yoki hatto qisman) bilish amalda mumkin emas, deb hisoblaydi.18. Dunyo azaldan moddiy, ong esa bu materiyaning mahsulidir, deb hisoblovchilar. 19.Materialistlar va idealistlarga ajratadi va bu hodisaning ayrim kо‘rinishi sifatida faqat moddiy va ma’naviy substansiyalarni teng huquqli asoslar deb hisoblovchi .

Bо‘yiga: 1. Falsafa sо‘zini ilk bor qadimgi yunon mutafakkiri. 2. Biryoqlama, notanqidiy fikrlash. 3. Dunyoqarashning tarihan ikkinchi shakli. 4. Nafaqat odamlar, balki hayvonlar, predmetlar va borliq hodisalarini ham gо‘yo ruh, jon boshqarib turishiga ishonish. 6. U yoki bu predmetni mо‘jizakor xislatlarga, odamlar hayotiga ta’sir kо‘rsatish qobiliyatiga ega deb hisoblaydi. 8. Ham ibtidoiy din shakllaridan biri bо‘lib, uning zamirida tabiiy kuchlar yordamisiz sirli tarzda, masalan rasm-rusumlar, о‘ziga xos amallar majmui bilan narsalar, odamlar, hayvonlar va hatto g‘ayritabiiy kuchlar – ruhlar, insu jinslar va shu kabilarga ta’sir kо‘rsatish mumkinligiga bо‘lgan ishonch yotadi. 10. Mavjudlik, borliq haqidagi bilim. 11. Dunyo zamirida materiyadan oldin paydo bо‘lgan va uni yaratuvchi ideal narsalar va hodisalar yotadi, degan fikrni himoya qiluvchilarga ajratiladi. 13. Bu nafaqat u yoki bu odam dunyoqarashining shakli, balki ijtimoiy ong shakli, odamlar borlig‘i va bilishining umumiy tamoyillari, ularning dunyoga munosabati aks etuvchi, tabiat, jamiyat va tafakkurning eng umumiy qonunlari kashf etiluvchi va ta’riflanuvchi ma’naviy faoliyatdir. YA’ni bu dunyoga va insonning undagi о‘rniga nisbatan qarashlarning umumiy tizimidir. 14. Mos ravishda oddiy dunyoqarash.

									1
				2									3							4
																	5
											6
								7							8		9						10
																														11
				12		13			14								15
											16											17
					18
																						19