11-tema : Organizmdiń nerv hám gumoral basqarıw quramı boyınsha masele hám shınıǵıwlar sheshiw

11-tema : Organizmdiń nerv hám gumoral basqarıw quramı boyınsha masele hám shınıǵıwlar sheshiw. Organizmdiń nerv hám gumoral basqarıw sistemasına tiyisli bolǵan másele hám shınıǵıwlar sheshiw haqqında ulıwma túsinik.
Reje:
1. Organizmdiń nerv hám gumoral basqarıw quramı boyınsha masele hám shınıǵıwlar sheshiw
2. Nerv hám gumoral basqarıw sisteması haqqında ulıwma túsinik

1. Eger bas mıy salmaǵın 1970 gr dep alsaq. Bas miydiń 40 % izini úlken yarım sharlar quraytuǵın bo'Isa, yarım sharlar salmaǵı qanshaǵa teń?

2. Aksonning uzınlıǵı 10 sm, dendrid uzınlıǵı aksondan 15 ret kalta ekenligi belgili bo'Isa, ol jaǵdayda dendritning uzınlıǵı neshe mm boladı?
3. Bas miydiń massası 1970 gr ni quraydı, miyachaniki bolsa 150 gr átirapında boladı. Miyacha bas miydiń ulıwma massasın neshe payızın quraydı?
4. Receptorlar terming 1 mm2 júzesinde 200-400 ta átirapında boladı. Terming 10 sm2 maydanında neshe receptor boladı?
5. Adam bas miyasining salmaǵı 1970 gr, arqa miyaniki bolsa 30 -40 gr átirapında boladı. Bas miyaga salıstırǵanda arqa mıy neshe ese jeńil?
6. Bas mıy úlken yarım sharlar qabıqlog'ida 16 mlrd átirapında nerv kletkası bar. Arqa miyada neshege shekem nerv kletkası boiadi? Ol bas mıy nerv hujaryalaridan neshe ese kem?
7. Reflektor yoyi tómendegi bólimlerden l) sezuvchi neyron 2) háreketlendiriwshi neyron 3) jumısshı organ. 4) receptor 5) oraylıq nerv sisteması formasında berilgen bolsa, siz reflektor yoyini tártip menen jaylastırıń.
8. Nerv sistemasına tiyisli tómendegi maǵlıwmatlami anıqlama berngchi:l. bas miydiń 100 g massasınan bir minutda oqib ótetuǵın qandıń muǵdarı 136 sm3 ni quraydı, as qazannan bir minutda oqib ótetuǵın qan muǵdarı 2 Ism3, skelet muskullarında bolsa bir minutda 12-17 sm3 ni tashkil etedi. 2. Suw bas miydiń 84 % ini dene massasisini 65 payızın tashkil etedi. 3. Mıy muskullarǵa salıstırǵanda 15-20 ret kóp kislorodqa mútajlik sezedi. Ne ushınbosh mıy kislorodqa bolǵan mútajligi hám odaǵı suwdiń muǵdarı basqa organlarǵa salıstırǵanda joqarı ekenligin túsintirip beriń.
9. Suwretke qaray bas mıy bólimlerin anıqlań hám kestege uyqas nomerlami jazıń.

15. Simpatik nerv júrek urıwın tezlestiredi hám as qazannan shira ajırasıwın azaytadı, parasimpatik nerv bolsa júrek jumısın páseytiwtiradi lekin as qazannan shira ajırasıwın tezlestiredi. Túsintirińshi a) bul nerv qaysı nerv sistemasına tiyisli b) bas

miydiń qaysı bólimleri menen bul nervler baylanıslı? juwaplarinigizni jazıń.
14. Oylań hám juwap beriń;a) kóz qaysı waqıtta dem aladı jaqındaǵı zatqa qaraǵandama
yamasa uzaqtaǵı zatqa qaraǵandama? b) kóz gáwharınıń xiralanishi yamasa názerden kóz ishi
suyıqlıǵın oqib ketiwi qanday jaǵdayǵa sebep boladı?
16. Sabaqlıqtan paydalanǵan halda kesteni toldiring