1925-ci ildə Hörtel və Qrendel



Yüklə 17,4 Kb.
səhifə1/3
tarix02.01.2022
ölçüsü17,4 Kb.
#37014
  1   2   3
Biofizika


Bioloji membranların struktur quruluşu haqqında ilk nəzəriyyə 1902-ci ildə Overton tərəfindən irəli sürülmüşdür. Məlum olmuşdur ki, lipidlərdə həll olan maddələr hüceyrə membranından asanlıqla keçirlər. Buna əsasən membranların birqat fosfolipid təbəqəsindən ibarət olduğu fərz edildi. Həqiqətən də, iki polyar və qeyri-polyar mühit arasında (su və hava kimi) fosfolipid molekulları bir qat təbəqə əmələ gətirir. Bu zaman polyar “başcıq”lar polyar mühitə, qeyri-polyar isə qeyri-polyar mühitə doğru yönəlir. Bioloji membranların tərkibinə daxil olan fosfolipid molekullari amfifillik xassəsinə malikdirlər, yəni molekulun başcıq hissəsi polyardır (hidrofildir) quyruqcuq hissəsi isə qeyri polyardır. Bu fosfolipidlərin kimyəvi tərkibilə əlaqədardır, belə ki, onların tərkibinə qliserin, yağ turşuları və hər bir fosfolipid sinfinə xas olan polyar birləşmə (xolin,etanolamin, serin və s.) daxildir. Formasına görə fosfolipid molekulları silindiri xatırladır , ¼-i başcıq (uzununa), 3/4-ü isə quyruqcuğun payına düşür.

1925-ci ildə Hörtel və Qrendel eritrosit membranından alınmış birqat lipid təbəqəsinin sahəsinin eritrositlərin sahələri cəmindən iki dəfə böyük olduğunu göstərdilər. Bundan sonra lipidlərin membranında bir deyil ikiqat təbəqə əmələ gətirdiyi ideyası meydana çıxdı. Bu hipotez hüceyrənin elektrik parametrlərinin ölçülməsi üçün 1935-ci ildə Koul və Kertiz tərəfindən aparılan təcrübələrdə öz təsdiqini tapdı.

Lipit əlavələri ilə ilk tədqiqatlar serumsuz bir mühitdə böyüyə bilən L fibroblastın bir variantı olan siçan LM hüceyrələri ilə edildi. Yağ turşusu sintezini inhibə etmək üçün dl-desthiobiotin əlavə edərək Tween müxtəlif yağ turşusu esterləri ilə birlikdə LM hüceyrə fosfolipidlərinin yağ turşusu tərkibində böyük fərqlər meydana gəldi. Bu yanaşmadan istifadə edərək hüceyrə fosfolipidlərindəki doymuş yağ turşularının nisbəti 28 ilə 85% arasında dəyişə bilər. Digər təcrübələrdə linoleik turşu miqdarı aşkarlanmayan bir miqdardan fosfolipid yağlı asil qruplarının 37 %-nə albuminlə əlaqəli linoleik turşu ilə bir serum olmayan mühit əlavə edərək artırılmışdır. Fosfolipid yağlı asil modifikasiyaları, ayrıca 3T3 hüceyrələrdə, xüsusi yağ turşuları ilə tamamlanan, tərkibində lipid tükənmiş serum olan bir kultura mühitində böyütülməklə istehsal edilmişdir. Müəyyən hallarda faydalı olmasına baxmayaraq, bu metodlar məhduddur ki, bir çox diploid hüceyrələr ya serum olmayan bir mühitdə, ya da lipid çıxarılmış serum olan bir mühitdə kifayət qədər böyüyə bilməz. Bununla birlikdə, insan dərisi fibroblastları ilə aparılan sonrakı tədqiqatlar serum lipidlərinin kultura mühitindən çıxarılmasının vacib olmadığını göstərdi. Fibroblast yağ asil tərkibində geniş dəyişikliklər, 10 % fetal iribuynuzlu serum olan adi böyümə mühitinə xüsusi yağ turşuları əlavə edilərək istehsal edilmişdir. Kulturalar bu şərtlər altında normal olaraq böyüməyə davam etdilər və çox miqdarda lipid dəyişdirilmiş fibroblastlar istehsal edə bildi. Əlavə olaraq, kulturaların qovuşduqdan sonra da fibroblastların dəyişdirilə biləcəyi müşahidə edildi. Ortamın spesifik yağ turşuları ilə tamamlanması, hazırda yetişdirilən hüceyrələrdə membran lipid modifikasiyalarının istehsalında ən çox istifadə olunan üsuldur. Kifayət qədər geniş fosfolipid yağlı asil modifikasiyaları, müəyyən hüceyrələrdə fetal iribuynuzlu serumun at serumu ilə ortada dəyişdirilərək istehsal edilə bilər. Bu fərqlər, at serumunun fetal iribuynuzlu serumdan 65 % daha çox doymamış yağ turşusu ehtiva etməsindən görünür.


Yüklə 17,4 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin